Hệ lụy khi giá mía, đường biến động

Chính do cơ chế tính giá mía nguyên liệu như hiện nay, mà người nông dân Việt Nam ít có động lực để duy trì diện tích trồng mía.



Thiếu mía nguyên liệu, tình trạng găm hàng chờ giá cao cùng việc yếu liên thông với thị trường thế giới là những nguyên nhân khiến giá đường biến động.

Ai chịu thiệt

Với ước tính gần 75% tổng sản lượng đường tiêu thụ hàng năm được dùng trong các ngành công nghiệp chế biến như nước ngọt và nước giải khát, bánh kẹo, dược phẩm... và khoảng 25% còn lại được sử dụng trực tiếp tại các hộ gia đình, vì vậy, đối tượng chịu ảnh hướng lớn từ cơn sốt giá đường hiện nay chính là các DN.

Thông tin từ một số DN tiêu thụ đường lớn (Vinamilk, Coca- Cola, Kinh Đô) cho thấy, dù nguồn cung đường trong nước được khẳng định vẫn đủ đáp ứng nhu cầu tiêu thụ, nhưng các nhà sản xuất và phân phối chỉ cung cấp với khối lượng nhỏ và giá rất cao

Giá đường tăng mạnh đã khiến các DN phải tính đến việc xin nhập khẩu đường, đồng thời cân nhắc việc tăng giá bán sản phẩm. Như vậy, trong khi các DN sản xuất tìm cách đẩy phần chi phí tăng do giá đường tăng sang người tiêu dùng bằng cách tăng giá sản phẩm, thì người tiêu dùng không có cách nào khác là đành chịu thiệt.

Trong trường hợp trực tiếp sử dụng đường, họ phải chấp nhận giá đường tăng 50-60%, còn khi sử dụng các thực phẩm có sử dụng đường, thì họ cũng phải chịu thiệt do giá các sản phẩm này bị đội lên do tác động của giá đường.

Nếu nhìn rộng hơn, có thể thấy, những thua thiệt trên là không nhỏ. Bởi lẽ, do nhiều nguyên nhân khác nhau, giá đường ở thị trường nước ta trong nhiều năm qua vẫn cao gần gấp đôi so với mức giá trung bình của thế giới.

Ai được lợi?

Theo logic hình thức, khi giá đường tăng mạnh, đối tượng hưởng lợi đầu tiên phải là người trồng mía. Tuy nhiên, trên thực tế, người trồng mía đã thu hoạch và bán dứt điểm cho nhà máy từ đầu vụ sản xuất đường (khi giá đường còn ở mức thấp) với công thức quy đổi giá sàn 1 tấn mía tương đương 60 kg đường theo giá bán buôn của nhà máy.

Đối với những vùng nguyên liệu thuộc quy hoạch của nhà máy, hợp đồng bao tiêu sản phẩm cũng được ký từ đầu vụ xuống giống và nhà máy ứng trước một phần cho nông dân dưới hình thức phân bón, giống mía hoặc bằng tiền trực tiếp, sau đó cân đối lại với giá mía nguyên liệu khi tới thời điểm thu hoạch.

Như vậy lượng đường đang được tiêu thụ hiện nay là sản phẩm của vụ ép mía trước, khi giá mía nguyên liệu ở mức thấp. Vì vậy, việc giá đường tăng từ tháng 5 tới nay không tác động trực tiếp tới người trồng mía.

Chính do cơ chế tính giá mía nguyên liệu như hiện nay, mà người nông dân Việt Nam ít có động lực để duy trì diện tích trồng mía. Đây cũng là nguyên nhân khiến diện tích mía nguyên liệu hàng năm của Việt Nam luôn biến động.

Với Thái Lan, quốc gia tuy đứng thứ 4 về sản lượng, nhưng lại đứng thứ 2 về xuất khẩu đường của thế giới, cơ chế tính giá nguyên liệu của cường quốc này lại dựa trên giá bán đường suốt niên vụ, chứ không chỉ tính tại thời điểm thu hoạch mía.

Do đó, trong trường hợp giá đường tăng sau khi kết thúc vụ ép mía như hiện nay, người trồng mía của Thái Lan vẫn được hưởng lợi. Như vậy, đối tượng hưởng lợi trong đợt sốt giá đường hiện nay chỉ có thể là DN sản xuất đường, hoặc những người hoạt động trong hệ thống phân phối mặt hàng thiết yếu này.

"Tù mù" thị trường đường

Theo công bố mới đây của Cục trưởng Cục Chế biến - Thương mại - Nông - Lâm - Thủy sản và Nghề muối (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), khi tổng khối lượng đường tồn kho hiện ở mức trên 100.000 tấn, hoàn toàn đảm bảo cung cấp đủ cho tiêu dùng nội địa, thì việc các hộ tiêu dùng lớn kêu "khát" đường, chắc chắn có nguyên nhân từ việc găm hàng chờ giá tăng cao hơn nữa của các DN sản xuất cũng như phân phối.

Tuy nhiên, tình trạng khan đường hiện nay có thể còn bắt nguồn từ hai nguyên nhân sâu xa khác. Đó là nguồn mía nguyên liệu niên vụ vừa qua giảm mạnh và thị trường đường Việt Nam vẫn chưa dễ liên thông với thị trường thế giới. Rõ ràng, nếu những khúc mắc trên chưa được giải quyết, thì việc ổn định thị trường đường trong nước là rất khó khăn.

Theo Hồng Kim - Hoàng Nguyễn
Đầu tư


Thế này thì các bác xem lợi nhuận quí 3 và 4 của em nó như thế nào. Q2 LN đã khủng trong khi giá đường Q3 tăng 1,5 lần thì ....em ko có con số cụ thể để tính toán, bác nào giỏi kế toán có thể tính hộ rồi chia sẻ cho anh em được ko?