Cú sốc thuế đối ứng và áp lực lên tỷ giá: Cân nhắc đánh đổi giữa lãi suất và ổn định vĩ mô

Việc Hoa Kỳ tuyên bố áp mức thuế đối ứng lên đến 46% đối với hàng hóa xuất xứ từ Việt Nam đã tạo ra một cú sốc lớn không chỉ với hoạt động thương mại mà còn kéo theo những tác động lan tỏa tới thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường ngoại hối và điều hành chính sách tiền tệ. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, các doanh nghiệp Việt Nam – nhất là nhóm có hoạt động xuất nhập khẩu – đang phải đối mặt với ba sức ép đồng thời: tỷ giá biến động mạnh, chi phí lãi vay duy trì ở mức cao và các rào cản thương mại gia tăng.

Áp lực tỷ giá và lo ngại về dòng ngoại tệ
Sau tuyên bố của phía Mỹ, tỷ giá USD/VND ghi nhận xu hướng tăng rõ rệt do lo ngại nguồn cung ngoại tệ sẽ suy giảm. Trong giai đoạn 1–8/4, tỷ giá ngân hàng đã tăng hơn 1,09%, trong khi chỉ riêng ngày 8/4, Vietcombank và BIDV đã đồng loạt điều chỉnh tăng từ 140–160 đồng/USD. Đây là mức tăng đáng kể trong bối cảnh nền kinh tế chưa có lực đỡ mạnh từ dòng vốn FDI, kiều hối hay xuất khẩu ròng.

Điều đáng lưu ý là Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 28–30% tổng kim ngạch và đóng góp gần 26% GDP. Nếu mức thuế quan mới được triển khai toàn diện, xuất khẩu sang Mỹ có thể sụt giảm từ 20–30% – một kịch bản có thể khiến cán cân thanh toán gặp áp lực lớn. Cung ngoại tệ suy giảm không chỉ đẩy tỷ giá tiếp tục leo thang mà còn làm suy yếu năng lực can thiệp của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt.

Theo bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký VASEP, hiện gần 40.000 tấn thủy hải sản đang trong hành trình tới Mỹ đứng trước nguy cơ bị áp thuế cao. Tình huống này khiến nhiều doanh nghiệp phải dừng ký kết hợp đồng mới, gián đoạn dòng tiền và thậm chí đối mặt với rủi ro vi phạm hợp đồng quốc tế – một điều chưa từng có tiền lệ ở quy mô này.

Thách thức trong điều hành lãi suất và tỷ giá
Trong khi mục tiêu điều hành xuyên suốt của NHNN thời gian qua là giảm lãi suất nhằm hỗ trợ phục hồi sản xuất – kinh doanh, thì cú sốc từ phía Mỹ buộc cơ quan quản lý phải tái định hình lại lộ trình chính sách tiền tệ. Theo TS. Võ Trí Thành, áp lực tỷ giá hiện nay có khả năng chuyển hóa thành áp lực lạm phát trong trung và dài hạn, nếu NHNN tiếp tục nới lỏng lãi suất trong điều kiện thiếu dư địa. Do vậy, sự đánh đổi giữa ổn định tỷ giá và hỗ trợ tăng trưởng qua kênh lãi suất trở thành bài toán điều hành phức tạp.

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cũng khẳng định định hướng điều hành chính sách sẽ dựa trên nguyên tắc thận trọng, linh hoạt và hài hòa. Việc tỷ giá USD/VND bật tăng mạnh 0,6% chỉ trong một ngày sau tuyên bố thuế quan cho thấy tâm lý thị trường rất nhạy cảm và dễ biến động. Trong giai đoạn này, mỗi quyết sách cần được “đong đếm” cẩn trọng về liều lượng và thời điểm để tránh gây hiệu ứng tâm lý tiêu cực dây chuyền.

Hỗ trợ doanh nghiệp: Giải pháp phòng ngừa rủi ro tỷ giá
Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp đang chịu áp lực kép về tỷ giá và chi phí tài chính, các ngân hàng thương mại đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ mang tính thực tiễn. Đại diện Tập đoàn Dệt may Việt Nam cho biết, việc không cắt “room tín dụng” vào thời điểm này là rất quan trọng để doanh nghiệp có thể ổn định sản xuất, tránh lặp lại tình trạng đứt gãy dòng vốn như giai đoạn hậu COVID-19.

Các công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá như hợp đồng kỳ hạn, hoán đổi ngoại tệ đang được khuyến khích sử dụng rộng rãi. Một số ngân hàng, điển hình như Eximbank, đã triển khai các gói hỗ trợ đặc thù cho nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), bao gồm ưu đãi phí chuyển tiền quốc tế chỉ từ 1 USD/giao dịch, giảm phí lên tới 90% cho các giao dịch thanh toán quốc tế, và miễn phí xử lý chứng từ đối với doanh nghiệp xuất khẩu.

Cần ưu tiên ổn định vĩ mô trong ngắn hạn
Trước những biến động lớn từ bên ngoài, các chuyên gia đồng thuận rằng dư địa chính sách tiền tệ hiện nay là rất hạn chế. Thay vì tập trung vào việc tiếp tục nới lỏng lãi suất, Việt Nam cần chuyển trọng tâm sang ổn định vĩ mô, giữ ổn định tỷ giá và kiểm soát kỳ vọng lạm phát. Song song đó, chính sách tài khóa cần được phát huy như động lực chính để duy trì tăng trưởng bền vững – thông qua đẩy mạnh đầu tư công, cải thiện môi trường kinh doanh và mở rộng thị trường xuất khẩu thay thế.

Trong thời điểm kinh tế quốc tế còn nhiều bất định, việc duy trì niềm tin thị trường và đảm bảo thanh khoản hệ thống tài chính là yếu tố then chốt để giảm thiểu tác động lan tỏa và bảo vệ nền tảng tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế.

..........................................
ĐẦU TƯ HÀNG HÓA giao dịch liên thông quốc tế.
Dầu Thô,Khí gas, Bạc, Đồng, platium..
Hợp pháp qua Sở Giao dịch Hàng hóa Việt NAM
Lien he: 0327555026