Quán nhỏ ven đường

[Nguyen Quan]

Căn bệnh của ngân hàng bắt đầu ngay từ thời con sóng ngân hàng khởi phát, nhưng nó trở nên ngày càng trầm kha và khối u nổi rõ hơn khi TT BDS và CK suy giảm đưa đến yêu cầu tái cấu trúc các khoản cho vay và đầu tư. Và căn bệnh này thuộc loại truyền nhiễm. To dính theo kiểu to, nhỏ nhiễm theo kiểu nhỏ.

Các ngân hàng lớn, các ngân hàng quốc doanh thì xoay trở nặng nề với những khoán tín dụng ưu đãi, tín dụng định hướng cho các tập đoàn kinh tế nhà nước. Các khoản nợ của nắm đấm thép Vinashin, của Vinalines, của Sông Đà và nhiều ông kẹ khác nổi lên và nằm lại ở đó, bởi vì với hiệu quả hoạt động của các ông kẹ này thì còn lâu lắm mới trả hết.

Các ngân hàng nhỏ thì vướng víu với các khoản đầu tư bị kẹp cả giá lẫn thanh khoản, bị dính vào các dự án được định giá cao hơn giá thị trường hoặc các dự án không hiệu quả, có ngân hàng huy động vốn rồi cho đại gia vay đến mức mất thanh khoản.

Những cú sốc lãi suất xuất hiện năm 2008 như một sự cảnh báo về thanh khoản và sức khỏe của ngân hàng. Tuy nhiên, với các mối quan hệ chồng chéo, lợi ích nhóm và quan trọng hơn, sự lo sợ về ảnh hưởng xã hội khi các ngân hàng phá sản đã khiến cho các ngân hàng không thể phá sản được.

Thay vào đó là các dàn xếp hậu trường về mua bán nợ, liên kết ngân hàng.

Khi Việt Nam đối diện với ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng tài chính quốc tế, nhiều chuyên gia kinh tế đã kêu gọi chính phủ nên tận dụng cơ hội để tiết hành tái cấu trúc nền kinh tế, thắt chặt tiền tệ để kiểm soát và xử lý hệ thống ngân hàng. Nhưng làm thế thì có bằng chết, vì cháy nhà lỡ đâu ra mặt chuột nên thay cho giải pháp thắt chặt, chính phủ lại chọn giải pháp kích cầu với lời hứa với Quốc Hội là sẽ tiến hành các biện pháp sau này để kiểm soát giá cả cũng như xử lý hệ thống ngân hàng.

Khối u ngân hàng, vì vậy không được phẫu thuật một cách đúng đắn, lại được bơm máu để phình ra. Các ngân hàng lại trổ tài để chế biến các khoản nợ xấu thành trái phiếu, thành đầu tư dài hạn, ... nên nhìn bảng cân đối tài sản của ngân hàng, nếu không có sự hiểu biết sâu thì thấy vẫn vô cùng hào nhoáng. Ấy thế cho nên những NĐT đầu tư vào CP ngân hàng 2010 đa phần chết không hiểu vì sao mình chết

Các khoản nợ xấu còn nằm trong vòng khống chế những năm 2007 - 2008 đã được tiếp sức để sống thêm 3 năm nữa và phình lên đến mức nguy hiểm, vượt ra ngoài khả năng của nền kinh tế.

Qua 3 năm vừa rồi, tốc độ tăng trưởng của Việt Nam yếu hẳn đi, các điều kiện kinh tế vĩ mô trở nên tiêu cực thì các khoản nợ xấu càng lúc càng bộc lộ. Thanh khoản của các ngân hàng kém đi, các ngân hàng phải huy động tiết kiệm với lãi suất ngày càng cao để bù đắp thanh khoản, đồng thời tăng lãi suất cho vay để kiếm thêm lợi nhuận bù cho các khoản nợ xấu đang cố che đi. Vì thế các ngân hàng dù báo cáo lợi nhuận cao vẫn bị TTCK chiết khấu phần nợ xấu vào trong thị giá và thanh khoản của cổ phiếu. Và đồng thời, mặc dù DN và người dân kêu trời như bọng thì lãi suất cho vay vẫn cao, cho đến khi các ngân hàng cảm thấy đủ an toàn để xử lý nợ xấu cái đã. Vì thế nếu các bác có muốn chửi SBV vì tội không kiềm chế được lãi suất, thì cũng xin dành ít mắm tôm cho các đại gia ngân hàng.

Đồng thời, để bảo đảm cho bản cân đối tài sản được an toàn, các ngân hàng phải bằng mọi giá thu tiền về khiến cho cả BĐS và CK đều suy yếu rồi dần đi vào hôn mê.

Câu chuyện về ngân hàng có thể tóm tắt ở trang pháp luật của đủ thể loại báo: Cán bộ ngân hàng liên tiếp ra tòa, ngày càng nhiều trường hợp quịt nợ, bỏ trốn, chém nhau vì dịch vụ cho vay làm đáo hạn nợ ngân hàng. Haizz....

[Nguyen Quan]

Rời vai trò nhập lệnh, môi giới sau năm 2007 được yêu cầu cao hơn về nghiệp vụ, đặc biệt là khả năng tư vấn cho khách hàng.

Nhưng ở TTCK Việt Nam, 99.99% khách hàng lại đòi hỏi ngắn hạn, thích lướt sóng và ăn lồi mồm toát mỏ với 5%/ngày. Không mấy ai đề cập đến chuyện mua vào và để 3 - 5 năm cả, mà nghĩ cũng đúng, mua vào 2007 để đến 2010 thì khả năng toi nhiều hơn thắng.

Thế thời phải thế, các môi giới muốn trụ lại với nghề thì thay bằng phân tích cao siêu phải chạy đi tìm những quả đầu cơ ngắn hạn để phím cho khách hàng.

Khả năng giao tiếp, moi tin, dàn xếp deals được đánh giá cao hơn khả năng phân tích chuyên sâu. Tất nhiên, có đôi lúc có một số môi giới nổi lên với khả năng nhận định thị trường xuất sắc, nhưng than ôi, sau khi được phong làm anh hùng, các môi giới ấy sẽ được săn sóc đặc biệt, được khách hàng quan tâm ráo riết và chờ đợi lời sấm truyền của anh.

Áp lực đó không dễ gì chịu nổi, anh có thể đúng 7 lần sai 3 lần là quá lý tưởng trong TTCK. Nhưng một khi làm anh hùng, anh không được phép sai vì có quá nhiều người ngóng chờ theo anh. Vì thế khi các anh hùng môi giới đó đi sai đường, thật khó để họ sớm chấp nhận sai lầm và sửa chữa (mình là anh hùng mà), mà thường sẽ tìm cách lấp đi bởi những chiêu quen thuộc như gồng, bình quân giá,....

Vậy nên mới có chuyện có Trưởng Phòng môi giới của một CTCK hàng đầu nổi lên như là một ngôi sao sáng vào đầu năm 2010 và đến cuối năm 2010, nghe đồn là môi giới ấy được ưu ái làm hợp đồng dài hạn với công ty ... để trả cho hết nợ