Triển vọng tăng trưởng kinh tế của các nước phát triển và đang phát triển đã suy giảm nghiêm trọng và không loại trừ nguy cơ xảy ra một cuộc suy thoái sâu rộng trên phạm vi toàn cầu. Đó là cảnh báo của Ngân hàng Thế giới (WB) trong báo cáo đánh giá Triển vọng kinh tế thế giới trong năm 2009 công bố ngày 9/12.Theo WB, kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng ở mức 2,5% trong năm 2008 và 0,9% trong năm 2009. Mức tăng trưởng của các nước đang phát triển sẽ giảm từ 7,9% trong năm nay xuống 4,5% trong năm sau, trong khi sức tăng trưởng của các nước phát triển tiếp tục có những tín hiệu xấu.Báo cáo của WB khẳng định cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu nổ ra hồi tháng 9/2008 sau hơn một năm "ủ bệnh" đã làm nghiêm trọng thêm chiều hướng suy giảm kinh tế. Sau sự phá sản của một loạt ngân hàng và thể chế tài chính ở Mỹ, châu Âu và các nước đang phát triển, các điều kiện tài chính được thắt chặt, dòng chu chuyển vốn vào các nước đang phát triển bị chặn lại và một lượng lớn vốn thị trường bị "bốc hơi".Thế nên ngay cả khi các biện pháp mạnh của chính phủ các nước nhằm khôi phục lòng tin trong hệ thống ngân hàng thế giới bắt đầu có hiệu quả, thì nhiều nước đang phát triển vẫn có nguy cơ rơi vào vòng xoáy suy thoái, dưới hình thức khủng hoảng trong ngành ngân hàng, hoặc là khủng hoảng tiền tệ.Trong hoàn cảnh đó, các nhà hoạch định chính sách của các nước phải ưu tiên hạn chế những rối loạn trong nước bằng cách phản ứng nhanh nhạy và quyết liệt với những khó khăn mới nổi, nếu cần phải tìm kiếm hỗ trợ từ Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF).Theo WB, người dân tại các nước đang phát triển phải đối phó với hai cú sốc lớn: giá lương thực và nhiên liệu tăng được tiếp nối bằng cuộc khủng hoảng tài chính. Cuộc khủng hoảng sau này làm giảm căng thẳng trên thị trường hàng hóa, nhưng lại đe dọa hệ thống ngân hàng và tạo ra nguy cơ mất việc làm trên toàn cầu.Những bước đi khẩn cấp là cần thiết để giảm khủng hoảng cho các nền kinh tế thực sự và các nước nghèo nhất thế giới, thông qua các dự án như xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, trường học và hệ thống y tế.WB dự báo giá dầu mỏ thế giới trong năm tới ở mức trung bình khoảng 75 USD/thùng và giá lương thực dự kiến giảm 23% so với mức trung bình năm 2008. Về dài hạn, báo cáo cho rằng lượng cung (các loại mặt hàng) sẽ cao hơn cầu trong vòng 20 năm tới.Năm 2009 sẽ là nămcó những thách thức lớn hơn khi thế giới “sống qua” hậu quả của cuộc khủng hoảng tài chính. Cuộc khủng hoảng này đã tác động lớn tới kinh tế thế giới và khiến nhiều nước công nghiệp lâm vào cảnh suy thoái.Trong cuộc phỏng vấn gần đây, Tổng Giám đốc Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) Dominique Strauss-Kahn cho hay, tổ chức này sẽ cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế.Theo Ngân hàng thế giới (WB), tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm nay dự báo ở mức 0,9%. Mức tăng thấp nhất sẽ thuộc về những nước thu nhập cao như Mỹ, Nhật và EU, trong khi tăng trưởng ở các nền kinh tế đang phát triển vào khoảng 4,5%.Nhà kinh tế học Justin Lin của WB trong báo cáo “Viễn cảnh kinh tế toàn cầu” nhấn mạnh: “Kinh tế toàn cầu đang ở ngã ba đường, chuyển dịch từ một giai đoạn phát triển liên tục của những nước đang phát triển dẫn dắt tăng trưởng sang một sự bất ổn lớn khi cuộc khủng hoảng tài chính ở các nước thu nhập cao làm lung lay các thị trường tài chính toàn cầu”.Hãy nhìn vào một số nền kinh tế lớn trên thế giới khi năm 2009 đã bắt đầu.Mỹ: Trả giá cho thất bạiĐối mặt với sự u ám ngày càng gia tăng, tỉ lệ thất nghiệp ở Mỹ có thể đạt mức 8-10% năm nay so với 6,7% thời điểm tháng 11 năm qua. Nền kinh tế lớn nhất thế giới này có thể phải đối mặt với sự sụt giảm 0,9% theo dự báo của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế.Tuy nhiên, với Tổng thống mới Barack Obama - người sẽ nhậm chức vào ngày 20/1, người ta trông chờ và hy vọng vào một sự hồi sinh. Chính quyền mới đã lên kế hoạch phát triển kinh tế, tập trung vào các dự án cơ sở hạ tầng và tạo việc làm mới trong dài hạn.*** các cố vấn hàng đầu của Tổng thống đắc cử Mỹ Obama, David Axelrod và Lawrence Summers, gói kích thích kinh tế mới (dự kiến thực hiện trong hai năm) có thể vượt quá 775 tỉ USD về giá trị. Mục tiêu của kế hoạch này là tạo mới hoặc duy trì 3 triệu việc làm. Thêm vào đó, Obama có thể giới thiệu các chính sách thuế mới thiên về tầng lớp trung lưu để thúc đẩy tiêu dùng cá nhân.Tới thời điểm hiện tại, chính quyền của Tổng thống sắp mãn nhiệm Bush đã áp dụng kế hoạch giải cứu tài chính trị giá 700 tỉ USD tuyên bố tháng 10 năm qua để cứu các tổ chức tài chính gặp khó khăn.Chính phủ Mỹ cũng thông qua gói giải cứu 17,4 tỉ USD với ngành công nghiệp ô tô, lãi suất cho vay cũng cắt giảm kỷ lục còn 0-0,25% để kích thích kinh tế.Nhật: Cảnh chiều tànNgân hàng Nhật Bản (BoJ) tháng trước tuyên bố, tình hình kinh tế đất nước thêm tồi tệ do chỉ số lòng tin kinh doanh giảm, tiêu dùng tư nhân yếu ớt và sản xuất công nghiệp đình trệ, xuất khẩu tiếp tục sụt giảm làm ảnh hưởng lớn tới thu nhập quốc gia.Xuất khẩu của Nhật trong tháng 11 vừa qua giảm 26,7% so với cùng kỳ năm trước khi nhu cầu toàn cầu về ô tô và sản phẩm điện tử giảm mạnh, khiến nhiều nhà máy đóng cửa và thêm nhiều nhân công bị sa thải.Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới bước vào suy thoái.Morgan Stanley dự báo, ở viễn cảnh tốt, tăng trưởng GDP của Nhật ở mức 0% trong năm 2008 và giảm 1,2% năm 2009;ở viễn cảnh xấu, con số này sẽ ở mức giảm 0,2% năm 2008 và giảm 3% năm 2009. Sự phục hồi năm 2010 là không lớn.Trong nỗ lực cứu vãn kinh tế đang suy thoái, Thủ tướng Nhật Bản Taro Aso tháng trước đã tuyên bố gói kích thích kinh tế trị giá 23 nghìn tỉ Yên. Hơn tất cả, tỉ lệ lãi suất chuẩn của Nhật đã giảm xuống còn 0,1% hiện tại.EU: Một "đế chế" trên con đường gập ghềnhTrong khi viễn cảnh của tổ chức gồm 27 quốc gia này trong năm nay vẫn còn mờ nhạt, một số nước thành viên còn lâm vào suy thoái thì dự báo kinh tế nói chung của đế chế này năm nay còn tốt hơn so với Mỹ và Nhật Bản.Uỷ ban châu Âu dự báo kinh tế 15 nước sử dụng đồng euro tăng trưởng 0,1% trong năm nay và 0,9% năm 2010. Trong số đó, Đức, Pháp và Italy dự báo có mức tăng trưởng bằng 0 trong năm 2009, Tây Ban Nha và Ireland tiếp tục mức tăng trưởng âm. (Slovakia sẽ là thành viên thứ 16 ra nhập câu lạc bộ đồng tiền chung châu Âu tháng này).Với những nước EU khác không dùng euro, nền kinh tế Anh dự báo sẽ sụt giảm 1% trong năm nay, các nước Baltic như Estonia và Latvia có mức tăng trưởng âm. Tháng trước, Thủ tướng Anh Gordon Brown tuyên bố, lãnh đạo EU đã nhất trí một kế hoạch kích thích kinh tế trị giá 200 tỉ euro để cứu vãn khu vực khỏi suy thoái.Thêm vào đó, Ngân hàng đầu tư châu Âu dự kiến sẽ giải ngân khoản cho vay 30 tỉ eurro từ năm nay cho các doanh nghiệp nhỏ và tăng cường cho vay dự án năng lượng thay thế, vận tải sạch, trong khi Ngân hàng trung ương châu Âu dường như sẵn sàng cắt giảm mức lãi suất xuống dưới 2% so với 2,5% hiện tại.Châu Á-Thái Bình Dương: "Hổ" bị thương, "Rồng" tái sinhTheo báo cáo của Morgan Stanley, viễn cảnh kinh tế Trung Quốc trong năm nay được diễn tả tốt nhất bằng cụm từ "tồi tệ hơn trước lúc tốt hơn". Theo đó, kinh tế Trung Quốc được dự báo tiếp tục giảm tốc mạnh hơn vào nửa đầu năm trước khi bước vào giai đoạn phục hồi nửa cuối năm.Các chính sách kích thích kinh tế được thực hiện từ tháng 10 qua gồm cả cắt giảm lãi suất, gói kích cầu trị giá bốn nghìn tỉ nhân dân tệ hy vọng sẽ hỗ trợ và góp phần duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế của nước này. Morgan Stanley dự báo, GDP của Trung Quốc năm nay ở mức 7,5% so với 9,4% năm ngoái.Ấn Độ, con hổ mới về kinh tế của châu Á, cũng được dự báo duy trì độ tăng trưởng trong năm nay nếu nhu cầu nội địa được cải thiện và mối căng thẳng với Pakistan được xoa dịu.Morgan Stanley cho hay, ở viễn cảnh xấu, GDP của Ấn Độ tăng trưởng 4,3%, ở viễn cảnh tốt, con số này là 6,3%. Chính phủ Ấn Độ tuyên bố sẽ cắt giảm lãi suất cơ bản trong suốt năm nay.Trong khi đó, viễn cảnh với bốn con hổ kinh tế châu Á vẫn u ám bất chấp các kế hoạch hỗ trợ tiền tệ và tài chính mà chính phủ của họ đưa ra. Singapore và Hong Kong dự báo vẫn suy thoái trong năm nay trước khi hồi phục vào 2010, Hàn Quốc và Đài Loan có thể có mức tăng trưởng không đáng kể trong năm cho dù gặp nhiều thách thức vào nửa đầu 2009.Malaysia, Indonesia và Thái Lan có thể tăng trưởng chậm hơn so với dự báo (không vượt quá trung bình 2,5%). Thái Lan còn chịu tác động của bất ổn chính trị ảnh hưởng tới ngành công nghiệp chủ chốt của nước này là du lịch. Trong khi thương mại của Malaysia và Indonesia giảm tốc. Giácả hàng hóa sụt giảm cũng ảnh hưởng tới thu nhập của những nền kinh tế này.Australia hy vọng việc cắt giảm lãi suất và gói kích thích tài chính sẽ ngăn chặn nước này rơi vào cuộc suy thoái. Các nhà kinh tế học dự báo, Australia có thể duy trì mức tăng trưởng GDX chưa đầy 1,5% trong năm nay. New Zealand sẽ tiếp tục vật lộn với những vấn đề nổi lên từ suy thoái với mức tăng trưởng chưa đầy 1%.GCC: "Sữa và mật ngọt"Được ưu ái với trữ lượng dầu khổng lồ, Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC), gồm Ảrập Xêút, Kuwait, Qatar, Bahrain, Oman và các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất, có thể mau chóng phục hồi giữa cơn khủng hoảng toàn cầu. Đóng góp chính là lợi nhuận thu được từ xuất khẩu dầu mỏ vào thời điểm giá dầu vọt kỷ lục vào giữa năm qua.Thêm vào đó, chính phủ các nước GCC đã tiên phong trong việc thực thi những chính sách tài chính và tiền tệ thúc đẩy kinh tế phát triển. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế khu vực GCC năm nay dự báo chậm hơn những năm trước.Ngân hàng Thế giới ước tính GCC sẽ tăng trưởng khoảng 4% năm nay so với 7% năm trước và hơn 5% so với ít năm qua.GCC đang tiến tới lịch trình đồng tiền chung và cộng đồng kinh tế năm tới. Nỗ lực này sẽ củng cố hơn nữa vị trí của khối trong nền kinh tế toàn cầu.Những nước khác: "Gấu" tỉnh giấcNgân hàng Thế giới gần đây đã thay đổi dự báo tăng trưởng GDP với Nga từ mức 3% xuống còn 2% trong năm nay. Kế hoạch kích thích kinh tế trị giá 20 tỉ USD được Thủ tướng Nga Vladimir Putin thông báo trong tháng 11 sẽ thúc đẩy kinh tế nước này trong bối cảnh sụt giảm toàn cầu.Với các nước Mỹ Latin và Caribbe, nền kinh tế khu vực dự báo tăng trưởng chậm khi tỉ lệ thất nghiệp tăng mạnh.Trong khi đó, Morgan Stanley đã vẽ nên bức tranh ảm đạm hơn cho các nước Mỹ Latin khi dự báo kinh tế khu vực sẽ giảm 0,4% trong năm nay. Kinh tế Mexico sẽ giảm 1,5% trong năm, Brazil có mức tăng trưởng 0% và Argentina chịu đựng mức sụt giảm 2,2%.Kinh tế Nam Phi, nền kinh tế lớn nhất châu Phi, dự báo ở mức tăng trưởng trung bình trong năm nay. Citigroup cho rằng, con số này vào khoảng 2,3% giống với dự báo của Ngân hàng Thế giới./.[/B]