Những câu hỏi đặt ra đối với nền kinh tế tự do toàn cầu


Tờ thời báo Washington Times số ra cuối tuần qua đăng bài phân tích về tình hình kinh tế thế giới của Kim Holmes, Phó chủ tịch phụ trách đối ngoại của Viện nghiên cứu chiến lược Heritage Foundation, trong đó đề cập nhiều về vấn đề tự do kinh tế toàn cầu.


Theo Holmes, các cổ phiếu trên thị trường chứng khoán (TTCK) Mỹ mất giá đẩy các TTCK châu Âu và châu Á rơi vào tình cảnh tương tự. Không có gì là đáng ngạc nhiên vì một "cơn hắt hơi" về tài chính ở chỗ này cũng có thể dẫn tới việc "cảm lạnh" ở chỗ khác, và tất nhiên toàn bộ thế giới sẽ lâm vào "cảm cúm". Mặc dù có rất nhiều các cuộc đàm phán về tài chính và thương mại trong khuôn khổ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB), nhưng có rất ít các cuộc thảo luận thật sự về điều gì thúc đẩy các nền kinh tế phát triển và cụ thể hơn đó là tự do kinh tế.


Nhà phân tích Holmes cho biết: "Có một sự thật là những diễn đàn và thể chế nói trên đã bỏ qua những cuộc thảo luận nghiêm túc về điều gì thúc đẩy các nền kinh tế phát triển và điều gì không. Chúng ta cần những thị trường để tạo ra vốn đầu tư và các công ăn việc làm, cũng như kết nối những người bán hàng với những người mua hàng với giá thành thấp, trong lúc các thị trường không thể làm được điều đó khi mà chúng bị gánh nặng bởi những khoản thuế khổng lồ. Chỉ số tự do kinh tế do Viện Heritage và Tạp chí Phố Uôn 2008 đưa ra cho thấy điều mà các cuộc thảo luận, đàm phán cấp chính phủ và toàn cầu đã bỏ qua là sự hiểu biết đầy đủ về sức mạnh của tự do kinh tế trong việc tạo ra thịnh vượng toàn cầu. Chỉ số này cũng cho thấy thuế má thấp, sự cởi mở đối với thương mại và đầu tư, chính sách tài chính hiệu quả và các biện pháp tự do kinh tế khác chính là những nguồn tin cậy nhất cho sự phát triển kinh tế lâu dài.


Các diễn đàn quốc tế, được tạo ra để thúc đẩy thương mại và các thị trường mở, đang nỗ lực đưa ra các nguyên tắc về thị trường tự do. WTO đang bị bế tắc với rất nhiều các thành viên đang lưỡng lự với việc cắt giảm thuế, hạn ngạch hay các biện pháp khác hạn chế dòng chảy tự do của dịch vụ và hàng hóa. Liên hợp quốc vẫn "đồng cảm về mặt tư tưởng" với chủ nghĩa xã hội và chỉ mong muốn củng cố vai trò là một người điều phối, một cơ quan tư pháp và một phương tiện cho việc phân phối thu nhập. Vậy câu trả lời là gì? Một hiệp hội mới bao gồm các nền kinh tế tự do mà sẽ thúc đẩy sự tự do kinh tế hơn và các chính sách kinh tế hiệu quả hơn, chẳng hạn như việc thành lập một Diễn đàn tự do kinh tế toàn cầu (GEFF) với sự quy tụ của các nhà lãnh đạo quốc gia từ khoảng 20-25 nước trên thế giới. Mỗi năm, diễn đàn này có thể tổ chức một hội nghị thượng đỉnh để đưa ra các giải pháp đối với các vấn đề như nợ quốc tế, các thể chế tài chính hoạt động kém hiệu quả và nghèo đói ở các quốc gia đang phát triển. Một diễn đàn chính sách kinh tế chung như GEFF nếu thành công sẽ có những giá trị đích thực về chính trị, với sự đồng thuận của lãnh đạo các nước về nền kinh tế toàn cầu sẽ giúp phá bỏ sự bế tắc của WTO và các thể chế kinh tế tài chính khác trên thế giới. Tuy nhiên, lợi ích quan trọng sẽ là bức thông điệp: cuối cùng sẽ có một "vũ đài quốc tế" để từ đó có thể tuyên bố rõ ràng rằng tự do kinh tế đem lại sự thịnh vượng lớn nhất cho nhiều người nhất trên thế giới.