PDA

View Full Version : Dạy Anh văn cho con trẻ.



Bocaplua
03-02-2014, 02:25 AM
Khi qua Mỹ mình đã trưởng thành, tiếng Anh cũng lóp chóp nói nói nghe nghe được, tuy rằng ù ù cạc cạc. :( Thế nhưng khi có con, mình vô cùng bối rối vì không biết làm sao để dạy con đọc được. Tiếng Anh không phải là ngôn ngữ mẹ đẻ nên khó truyền đạt cho con vô cùng.

Một ngày đẹp trời, sau khi mày mò, tìm đủ cách để dạy con, ông xã mình lên mạng tìm hiểu và mua về 1 bộ sách, học tiếng Anh cho trẻ nhỏ, 5 cuốn. Lúc đó bộ sách hơi mắc, vừa Tiếng Anh vừa Toán là $500 USD. Mình hơi tiếc nhưng biết làm sao được? Đây là link để các bạn có thể tham khảo:

https://secure.hookedonphonics.com/offers/learn-to-read-scrn-2stp.aspx?vc=ECG1&pc=SECGCI&gclid=CJr4_MCLrrwCFch0QgodEVwAww

Đừng xem chữ "Guaranteed" mà tưởng là tụi nhỏ sẽ học tiếng Anh dễ dàng như ăn cơm sườn, thực tế không đơn giản như vậy.:(

Khi con còn nhỏ, biết bò, biết đi, mình thường hay mua sách loại trang cứng, màu sắc, có vài chữ cái, vài con số. Mỗi lần mở sách lên, nó nổi trồi lên con này con kia, nhạc chơi vui vẻ để con yêu thích sách. Mình lại gởi con cho ông bà Nội giữ giùm, mà ông Nội lại suốt ngày nằm ghế salon đọc sách nên con bắt chước. Khi nó còn nhỏ, nó hay ôm cuốn sách rồi bắt chước ông Nội nằm ngửa ra, tay cầm rồi giơ chân lên làm giá đỡ cuốn sách để xem, rất dễ thương. Từ đó nó mê sách cực độ. Có thể đó là môi trường tốt để con ham đọc sách mà vô tình con mình đã lĩnh hội được...

Khi con được 3 tuổi, nó cứ nằng nặc đòi đi học, còn nhỏ quá, không trường nào nhận nên khi nó được 3 tuổi rưỡi, mình gởi nó vào trường đạo của nhà thờ cho nó học. Vào đây, nó chủ yếu tập viết, học đếm, học màu sắc, hình học, học làm toán cộng trừ dưới con số 20, học hát và chơi là chủ yếu.

Khi con 4 tuổi rưỡi, sau khi đi học cả năm mà vẫn chưa biết đọc, lúc đó mình thực sự lo lắng. Noel năm đó, vừa đúng 4 tuổi rưỡi, mình lấy phép nghỉ ở nhà dạy con. Mình đã lôi bộ sách như trên đã kể, bỏ băng cassette vào cho con bập bõm nghe và bắt chước học. Vì là con nít nên nó mau chán nếu cứ de đi de lại để nghe đi nghe lại, chừng chục phút là nó chán, nó đòi bày trò khác để chơi. Mình phải tự ngồi nghe cuốn băng rồi rút ra cách dạy con, chỉ 1 phần theo cách mà sách chỉ, một phần theo cách mình tự nghĩ ra.

Trước tiên, mình dạy con phát âm nguyên âm như a, o, u, e, i... như cách đọc tiếng Việt (lai tiếng Pháp vì tiếng Việt và Pháp phát xuất từ tiếng Latin). Sau đó mình dạy con phát âm phụ âm những từ còn lại trong bảng chữ cái.

Khó nhất là ghép âm, đây là bước kế tiếp mình dạy nó, mình đọc thí dụ rất nhiều cách ghép, hết chừng 10 phút, nó nhìn theo miệng mình để lập lại. Rồi cuối cùng
mình bảo con tự ghép vần "om" cho mình nghe, nó lập lại y chang: o-mờ-om. Rồi "mom", rồi "cat" rồi đủ thứ... Tin không? Chỉ hết có chừng 15 phút, con mình nó đã ghép gần như hoàn hảo những âm và từ đơn giản. Rồi ngày hôm đó nó đọc hết được cuốn đầu tiên.

Sang ngày kế tiếp, học đến từ khó như "ee", âm câm, chừng 15 phút nữa. Lâu rồi mình quên mất vì đã đem cho người khác bộ sách mất rồi. Thế là nó mày mò đọc hết cuốn 2.

Đến ngày thứ 3 là nó tự đọc 1 lèo 3 cuốn còn lại rồi qua đọc khoảng chục cuốn truyện đơn giản chừng vài chục trang có hình, có chữ, rồi là nó biết đọc luôn. Tổng cộng đúng 1 tuần, con mình đã "tốt nghiệp" cách đọc đến lớp 3.

Khi con vào lớp 1, thay vì như mọi đứa khác, nó xin mình mua sách, mình lựa cuốn nào rẻ nhất, nhiều chữ nhất trong tờ quảng cáo mà cô giáo đưa ra, mua cho nó. Mình giải thích với nó rằng sách hình cũng chừng đó trang, sách chữ cũng chừng đó trang mà lại rẻ nữa, con đọc được nhiều hơn, thế là nó chịu. Thêm vào đó, mình dẫn con đi thư viện mỗi tuần mượn sách nhiều thiệt nhiều cho nó. Mình bảo nó đọc lớn lên cho mình nghe nếu chữ nào nó đọc sai mình chỉnh cho nó. Đôi khi cả mẹ cả con đều không hiểu nhiều từ, nó hỏi mình, mình không giải thích được, cứ bảo mẹ bận, nhưng nó cứ đọc veo veo. Tội ghê, nhiều lúc thấy con đọc veo veo như thế, mình hỏi con có hiểu không? Nó bảo rằng con không hiểu mẹ ơi. Của đáng tội, nó học đọc nhanh hơn tuổi của nó nên không hiểu là phải rồi, mẹ còn nhiều từ chưa hiểu, mong gì con hiểu cơ chứ?:( Thế là mình an ủi, từ từ rồi con sẽ hiểu, cứ đọc được trước rồi sau này sẽ hiểu.:(

Và rồi, con đã là một món quà mà Thượng đế ban cho mình. Sau đó, không biết ai nói cho nó mà nó tự bắt nó mỗi ngày đọc 3 cuốn sách. Rồi là từ đó con mình đọc sách nhanh và giỏi ngôn ngữ nhất lớp. Cuối năm lớp 5, nó ẵm về 1 chùm huy chương vàng, mỗi tháng 1 cái về đọc sách nhanh và nhiều nhất lớp. Bây giờ nó học lớp 9, English 1A (lớp bắt buộc cho học sinh tốt nghiệp đại học) mà lúc nào cũng lãnh trọn điểm, luôn trọn cả bonus về môn tiếng Anh.

Cũng từ cách dạy con đọc nhiều, đọc nhanh, mà sau đó tất cả các môn từ khoa học, qua đến toán, lý... nó cũng không cần giảng giải nhiều mà chủ yếu là tự tìm hiểu thêm trên mạng, tự đọc và mày mò.

Đọc sách là cách tốt nhất mà mình nghĩ mọi người nên để ý dạy con, ngay từ khi còn nhỏ. Mỗi đứa con nít học mỗi khác, tùy theo tính cách mỗi đứa con. Ngày mai rảnh mình sẽ nói về cách dạy đứa thứ 2, khó hơn đứa thứ nhất, nhưng không hẳn là tuyệt vọng.

Bocaplua
07-02-2014, 06:47 AM
Nếu đứa lớn chỉ biết vừa đủ tiếng Anh lõm bõm để giới thiệu tên tuổi khi vào mẫu giáo thì đứa con thứ 2 của mình nó biết nói tiếng Anh tương đối vững. Lý do là vì mình bận đi làm nên chị em nó trao đổi với nhau bằng tiếng Anh suốt. Cũng chính vì lý do này mà việc học tiếng Anh của con bé con khó hơn chị nhiều.

Cũng vào trường pre-school (lớp mầm) vào lúc 3 tuổi rưỡi. Cũng tập viết, tập đếm, học 24 chữ cái, rồi cũng làm toán cộng trừ từ 1 đến 20. Mình bỏ lơ đứa nhỏ vì quá bận, vả lại cũng rút kinh nghiệm từ đứa trước, dạy trước làm gì, khi nó cần, nó khắc biết. Vả lại tính nhỏ này ham chơi hơn ham học, khoái coi Ti-vi, không kiên nhẫn... Khi vào lớp 1, bỗng dưng nó biết đọc ro ro. Nó đọc đúng các chữ từ dễ đến khó, chữ gì cũng đọc được, trả lời câu hỏi vanh vách. Nghĩ là nó OK, nào ngờ nó biết đọc nhưng lại không biết đánh vần. Nếu không biết đánh vần là xem như...toi, không thể nào viết được. Mỗi lần nó viết văn là "trần ai khoai củ" luôn. Mỗi tí mỗi hỏi cách đánh vần từng chữ cái để viết lại. Nó có khả năng nghĩ ra câu chữ nhưng không có khả năng viết lại. Đưa chữ cho nó thì nó đọc được hết nhưng khi bảo nó đánh vần chữ dễ, nó cũng đánh vần lung tung beng lên. Mình lo lắng cho con, chỉ sợ nó sẽ dở mãi. Mình cũng cứ nghĩ là bắt nó đọc sách nhiều thì từ từ nó sẽ biết. Thực sự không phải như vậy.

Dạy đủ mọi cách, nó cứ tự tin "con biết, con biết" mà nó lại chả biết, thế mới khổ. Mãi cho đến cách đây vài tháng, nó đã học lớp 4 rồi, mình dùng "vũ lực" bắt nó ngồi yên trước mặt mình mỗi ngày 30 phút để học lại cách đánh vần và ráp vần. Thật khó có thể ngờ, cũng với cách ghép chữ cách Việt Nam mà mình học hồi nhỏ, chỉ cần 2 ngày học miệng với mình, là nó "vượt qua" thử thách đó. Và rồi giờ đây nó cũng là "trùm" đọc sách trong lớp. Trời sinh nó dở đánh vần, nhưng ngược lại nó học toán vô cùng OK, cũng nhờ đọc sách. Nó làm toán cộng trừ và nhân bằng đầu chứ không cần đếm ngón tay từ lúc còn bé tí bé tẹo. Trí nhớ nó rất dai, nó là tự điển...sống về môn khoa học tự nhiên, chẳng hạn như con voi ăn mỗi ngày mấy ký cỏ, có bao nhiêu cái răng???.... Hổng biết sao mà nó nhớ vanh vách đủ thứ thượng vàng, hạ cám những kỷ lục và chuyện lạ thế giới.... Nói chuyện với nó vui lắm, nó biết và nhớ nhiều kiến thức lạ ghê lắm.

Tóm lại, phải dạy con đọc và đánh vần từ cơ bản dạy đi, không ỷ y là nó biết rồi mà bỏ lơ. Thà chậm 1 chút còn hơn là bỏ nó lên phi thuyền rồi cho nó tha hồ...phóng, nó sẽ phóng nhanh vượt ẩu... Lúc đó hậu quả là nó sẽ dở đi từ từ. Khi mà cả lớp còn dở, nó OK. Nhưng khi tụi nhỏ cùng lứa tuổi bắt kịp nó rồi thì nó sẽ bị tụt hậu, lẹt đẹt sau lưng người ta, chắc chắn là thế.:o

Bocaplua
04-03-2014, 04:15 AM
Cách dạy con viết văn.
Khi còn nhỏ, mỗi khi đọc xong 1 cuốn sách mỏng, đặt vài câu hỏi tập cho con trả lời. Ban đầu là những câu hỏi dựa vào những dữ kiện trong sách, chẳng hạn như con mèo của ai nuôi? Tại sao nó bị thế này, bị thế kia? Sau đó là đặt những câu hỏi bắt nó động não để kích thích suy nghĩ của nó. Ví dụ như tại sao phải nuôi con mèo? Tại sao phải thương con mèo? Nếu cho con nuôi con mèo đó, con sẽ làm gì?.... Đó là lúc nó còn nhỏ và đọc truyện hình... Qua hết giai đoạn truyện hình rồi thì ta nên kể 1 câu chuyện thương tâm hoặc vui nhộn rồi bắt nó viết lại. Còn nhớ hồi đó, với đứa con lớn, mình kể chuyện "cô bé bán diêm" cho nó nghe rồi bắt nó viết lại. Nó viết cả ngày được đúng 1 trang... Rồi lại kể chuyện "ông lão đánh cá và con cá vàng"... Thế rồi khi lên lớp 2, con mình viết văn nhanh và nhiều hơn bạn bè cùng lứa. Bài của nó và nó được chụp hình với Thầy hiệu trưởng, được dán lên trên bảng của trường... Và từ đó, nó biết viết truyện, tự nghĩ ra đủ thứ, viết truyện, viết nhạc từ khi còn rất nhỏ.

Đứa thứ 2 vì mình thả lỏng nó nên đến giờ này viết cũng còn dở. Nhưng bắt đầu từ tuần trước, mình lại áp dụng biện pháp bắt nó viết thiệt nhiều. Vì nó lớn rồi nên khi mình bắt đầu kể chuyện, cũng lại "cô bé bán diêm", nó bảo, khỏi cần kể mẹ ơi, con biết rồi. :) Mình lại bảo, nếu con biết rồi thì con viết lại làm sao để mẹ đọc mẹ khóc thì mới giỏi. Nó lý sự, nó không thích viết chuyện buồn, hãy để nó viết chuyện vui. :( Thế là nó ngồi 2 tiếng, viết một lèo 4 trang. Hihihi....dở nhưng mà kệ, mới bắt đầu là thế rồi từ từ nó sẽ khá hơn. Phải cho nó viết thiệt nhiều, đó là thói quen để sau này nó không ngại viết, không ngại suy nghĩ. Vào thời điểm mới bắt đầu, chỉ khuyến khích nó viết, khen ngợi cho nó ham, từ từ chỉnh sửa ý tứ và văn phong sau. Chừng vài tháng là nó sẽ viết hoàn hảo, mà lại viết nhiều hơn bình thường. Cứ suy từ bản thân ta mà ra, nếu không bắt đầu viết vài ba dòng nhận xét khi đọc 1 cái gì đó rồi từ từ viết ra nhiều hơn những suy nghĩ thì đến bao giờ ta mới có thể viết hay như 1 nhà văn?

Mình để ý là cô giáo Việt Nam hay bắt viết về 1 đề tài nào đó, thật là cứng ngắc, rồi bắt học trò phải viết theo mẫu... Riết rồi văn phong của học trò chỉ cần thả vào cái khuôn đúc của cô giáo rồi đem ra, giống nhau đến lạ. Chằng hạn như thay vì ra đề "nhà em có nuôi 1 con mèo, hãy tả nó". Mèng ui, dễ ẹt, lại lông vàng hoặc Tam thể hoặc Mun, mắt xanh 4 chân... Thế nhưng, cô giáo có thể ra 1 đề bài khác hơn rằng, giả sử con mèo của em ra đường và bị tai nạn thì nó sẽ làm sao, em sẽ làm gì để giúp nó? Thôi thì tha hồ cho tụi nó tả hươu tả vượn, thêm vào tình tiết... Nhưng, đặc biệt là tính nhân văn, khêu gợi ở nó lòng yêu động vật, thiên nhiên, biết bảo vệ những kẻ yếu thế; những kẻ mà không thể tự bảo vệ được mình hơn. Học văn để làm gì? Để từ đó ta có cái nhìn đẹp hơn, rộng hơn về thế giới quan, nhân sinh quan, ngay từ những ngày còn nhỏ. Để rồi cái hay, cái đẹp đó sẽ đi sâu vào tiềm thức. Con nít sống ở nước ngoài, đa phần là hiền, thật thà, và kỷ luật tự giác hơn là con nít Việt nam, bảo đảm thế luôn. Chỉ bởi vì nó không bị đúc ra từ những khuôn đúc, những "định hướng", mà người đưa ra những định hướng có khi không hiểu mình muốn làm gì thì làm sao người khác có thể làm đúng và hay cho được? Làm sao có sự sáng tạo cho được? Tóm lại, mọi sự "định hướng" là kiềm hãm, là đi ngược lại văn minh của loài người.:(