Bloomberg: Thiếu điện đe dọa kinh tế Việt Nam [Lưu trữ]

tintucsukien

07-12-2013, 02:07 PM

Đã đến lúc Việt Nam nên có Bộ Năng Lượng?

Thử nhìn một vòng các nước láng giềng ở ĐNÁ: Lào có Bộ Năng Lượng và Hầm Mỏ (Ministry of Energy and Mines); Campuchia có Bộ Công Nghiệp, Hầm Mỏ và Năng Lượng (Ministry of Industry, Mining and Energy); Thái có Bộ Năng Lượng (Ministry of Energy); Myanmar có Bộ Năng Lượng (Ministry of Energy); Malaysia có Bộ Năng Lượng, Công Nghệ Môi Sinh và Nước (Ministry of Energy, Green Technology and Water); Indonesia có Bộ Năng Lượng và Tài Nguyên Hầm Mỏ (Ministry of Energy and Mining Resources) - có nghĩa là chức năng về năng lượng đã được nâng lên cấp Bộ ở các nước này.

Riêng Singapore có Cơ quan Quản lý Thị trường Năng lượng (Energy Market Authority) trực thuộc Bộ Thương mại và Công nghiệp (Ministry of Trade and Industry) - có nghĩa là nước này chưa có cấp Bộ về năng lượng và khá giống Việt Nam: chức năng về năng lượng trực thuộc Bộ Công thương của Việt Nam. Điểm khác biệt lớn là Singapore lại nước không có trữ lượng lớn về dầu thô, nguồn khí đốt, và than đá như Việt Nam.

Có thể nói một chính sách năng lượng thống nhất và toàn diện rất quan trọng đối với tương lai kinh tế của Việt Nam. Hơn thế nữa, điều đó còn liên quan đặc biệt đến an ninh quốc gia do việc phát triển nguồn dầu khí ngoài khơi và các tranh chấp với TQ trên biển Nam Hải (Biển Đông của VN). Ngoài ra, tác động của đập thủy điện ở thượng nguồn trên sông Cửu Long và biến đổi khí hậu tác động tàn phá có đang có trên các hệ sinh thái nhạy cảm của vùng đồng bằng hạ nguồn.

Việt Nam có trữ lượng lớn về dầu thô, nguồn khí đốt, và than đá nên cần có chính sách để tối đa hóa lợi ích của việc sử dụng các nguyên liệu này để xử dụng trong nước, thay vì xuất khẩu, thí dụ như xuất khẩu dầu thô và nhập khẩu dầu lọc. Trong khi đó, các nguồn năng lượng tái tạo (renewable energy) và các nguồn năng lượng không nhiễm hại môi sinh (green energy) lại khá tốn kém để sản xuất. Vậy làm thế nào để lồng ghép các loại năng lượng này vào toàn bộ kế hoạch phát điện của đất nước?

Nguồn năng lượng hạt nhân cũng là một lựa chọn hấp dẫn và Việt Nam đang thực hiện kế hoạch phát triển năng lượng hạt nhân với sự giúp đỡ từ Mỹ, Nhật, Pháp, và Nga . Tuy nhiên, cần phải phát triển được một hệ thống quản lý đẳng cấp có tầm thế giới trước khi nhà máy hạt nhân được xây dựng để tránh những tai nạn nguyên tử năng: năm 2011 ở Nhật, sóng thần đã làm đắm các nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi đã dẫn đến việc nước biển bị nhiễm chất phóng xạ vẫn và có thể mất đến 40 năm để khử sạch với khoảng chi phí hàng chục tỷ USD. Và chắc chúng ta còn nhớ đến vụ nổ nhà máy hạt nhân Chernobyl ở Ukraine năm 1986?

Với sự ra đời của một bộ năng lượng, PetroVietnam có thể sẽ được hưởng lợi nhờ việc loại bỏ các xung đột về cơ cấu và thể chế, dẫn đến tăng tốc công việc của họ để trở thành một công ty dầu khí quốc gia có đẳng cấp thế giới. Thêm nữa, nếu Việt Nam làm tốt trong việc thu hút đầu tư mới của nước ngoài và cho họ thâu được lợi nhuận phải chăng, thì sẽ tạo điều kiện để họ đa dạng hóa địa bàn sản xuất thay vì chỉ tập trung sản xuất ở một quốc gia duy nhất.

Tuy nhiên, những triển vọng về lợi nhuận trong việc đầu tư sản xuất điện ở Việt Nam đã trở thành một mối lo âu gần đây cho các nhà đầu tư đang xem xét có nên đầu tư hay không. Để khuyến khích đầu tư cần thiết nhằm gia tăng thêm công suất điện, có thể cần phải xem xét chính sách giá cả và thể chế hóa các thỏa thuận mua bán điện và quan hệ đối tác trong các dự án PPP (Private Public Partnerships).

Để kết luận, việc lập ra một bộ năng lượng tại Việt Nam để tập trung xây dựng chính sách năng lượng sẽ đồng nghĩa với việc gửi một tín hiệu lạc quan mạnh mẽ đến các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Đồng thời, việc hiện đại hóa cơ cấu quản trị theo hướng thị trường trong một lĩnh vực cốt lõi như năng lượng sẽ gia tăng khả năng cạnh tranh và sự tăng trưởng của doanh nghiệp nhà nước. Điều này sẽ làm cho Việt Nam dễ dàng hội nhập hơn vào khu vực năng lượng cấp vùng ở Đông và Nam Á Châu và vào các diễn đàn năng lượng toàn cầu.

Xem bài viết: Bloomberg: Thiếu điện đe dọa kinh tế Việt Nam (http://vietstock.vn/ChannelID/768/Tin-tuc/324077-default.aspx)