Lợi nhuận cao, P/B thấp có hấp dẫn?
Nhiều công ty có kết quả kinh doanh quý 2 chưa thể hiện đúng bản chất của doanh nghiệp.
(Vietstock) – Những phiên giảm điểm liên tục của thị trường chứng khoán Việt Nam khiến nhiều cổ phiếu đã xuống dưới giá trị thực. Theo thống kê của Vietstock, rất nhiều mã trong số này có kết quả kinh doanh tăng trưởng khá ấn tượng. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần cẩn trọng với những mã cổ phiếu có thể chỉ thể hiện “bề nổi” của "tảng băng chìm".
Những cổ phiếu giá hời, lợi nhuận cao?
Theo thống kê sơ bộ, tính đến ngày 29/07, trên cả 2 sàn chứng khoán đã có 317 doanh nghiệp có P/B (thị giá/giá trị sổ sách) thấp hơn 1; 3 doanh nghiệp có P/B bằng 1 (HLG, IMP và SPM), 71 công ty có P/B từ 1-2 và 11 doanh nghiệp P/B trong khoảng 2-5 lần. Riêng SQC có thị giá 86,000 đồng/cp và P/B lên đến 7.44 lần.
Trong số các mã đang giao dịch dưới giá trị thực, HVG có kết quả kinh doanh khá khởi sắc. Trong quý 2, doanh nghiệp này đạt doanh thu thuần hơn 2,050 tỷ đồng, tăng trưởng gần 90% so cùng kỳ năm ngoái. Lợi nhuận sau thuế đạt 128.48 tỷ đồng, gấp 6.5 lần cùng kỳ. Cổ phiếu này đang được giao dịch với giá 16,900 đồng trong khi giá trị sổ sách đạt 30,486 đồng, tương ứng P/B bằng 0.55 lần.
Một trường hợp khác là TDN. Mặc dù chỉ đạt gần 11.2 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế trong quý 2 nhưng TDN lại có mức tăng trưởng gấp 53 lần cùng kỳ năm trước. Doanh thu thuần của công ty cũng tăng trưởng 56% so cùng kỳ khi đạt 881.9 tỷ đồng. Theo giải trình của doanh nghiệp này, sở dĩ lợi nhuận đạt mức tăng trưởng cao là do giá bán than bình quân quý 2 năm 2011 tăng so với cùng kỳ năm 2010 (chênh lệch hơn 522,000 đồng/tấn). Đây là một penny stock có P/B khá hấp dẫn khi chỉ số này bằng 0.33.
Một cổ phiếu khác có mức lãi ròng quý 2 tăng trưởng khá tốt là TBC khi đạt 9.76 tỷ đồng, doanh thu thuần đạt 32.05 tỷ đồng. Theo đó, tỷ suất sinh lời trên doanh thu là 30.5%. Công ty giải thích nhờ nguồn nước về hồ trong quý tăng mạnh giúp sản lượng phát điện tăng. Kết quả là doanh thu và lợi nhuận sau thuế đều tăng cao.
Mặc dù doanh thu thuần của VIP chỉ đạt 199.5 tỷ đồng trong quý 2, giảm đến 44.5% so cùng kỳ năm trước nhưng lợi nhuận sau thuế của công ty vẫn tăng trưởng gấp 6.5 lần cùng kỳ, với 53.6 tỷ đồng. Qua đó, tỷ suất sinh lời trên doanh thu của công ty tăng lên 27%. So với các quý liền trước, công ty này cũng đạt tốc độ tăng trưởng khá tốt. Với giá tại ngày 29/07 là 6,200 đồng, P/B của cổ phiếu này đang ở mức 0.45.
Ngoài ra, các mã có lợi nhuận tốt, giá hời có thể kể đến PGS (P/B=0.95, lãi ròng 103.7 tỷ đồng, gấp 6 lần cùng kỳ), ACL (P/B=0.91, lãi ròng đạt gần 52 tỷ đồng, gấp 2.5 lần cùng kỳ)…
Top 10 doanh nghiệp lợi nhuận quý 2 tăng trưởng cao, P/B nhỏ hơn 1
Đơn vị tính: Triệu đồng
Note: Chưa xét đến sự tương thích trong BCTC hợp nhất và riêng lẻ

Những "tảng băng chìm"
Tuy nhiên, khi xem xét kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp, nhà đầu tư cũng cần xét đến nguồn gốc và sự đột biến của các khoản lợi nhuận.
Trở lại kết quả kinh doanh quý 2 của HVG thì thấy lợi nhuận quý 2/2010 của doanh nghiệp này bị ảnh hưởng nặng nề do tình trạng thiếu điện xảy ra vào thời điểm đó. Như vậy, sự đột biến về lợi nhuận trong quý 2 năm nay so với cùng kỳ không phải là điều bất thường đối với HVG vì về bản chất, HVG vẫn duy trì lợi nhuận ở mức khá cao trong quá khứ, ngoại trừ quý 2/2010 sụt giảm mạnh do bị thiếu điện.
Nhìn bề ngoài, VFR có vẻ tăng trưởng khá tốt trong quý 2. Theo đó, doanh thu thuần của công ty đạt 85.8 tỷ đồng, tăng gần 26% so cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận sau thuế 79 tỷ đồng, gấp 11.7 lần cùng kỳ, nhờ đó EPS tương ứng vọt lên 5,279 đồng. Tỷ suất sinh lời trên doanh thu lên đến 92%, một con số khá khủng. P/B cũng ở mức khá hấp dẫn với 0.67. Song theo báo cáo tài chính, nếu không có khoản lợi nhuận bất thường từ bán đất lên đến 160.6 tỷ đồng, chắc hẳn doanh nghiệp này đã rơi vào tình cảnh thua lỗ.
Một trường hợp khác là PHT với P/B bằng 0.65. Trong quý 2, công ty này đạt lợi nhuận gấp 17 lần cùng kỳ năm ngoái dù doanh thu thuần giảm đến 22.6%. Lợi nhuận khả quan có được phần lớn đến từ hoạt động tài chính khi mảng này đóng góp hơn 25 tỷ đồng. TPC cũng là một doanh nghiệp thu lợi lớn từ hoạt động tài chính khi quý 2 mảng này đóng góp 79.7 tỷ đồng doanh thu, gấp 26.5 lần cùng kỳ năm 2010. Trong khi đó, lợi nhuận gộp chỉ đạt 6 tỷ đồng. Kết thúc quý 2, công ty lãi ròng xấp xỉ 77 tỷ đồng, gấp gần 7 lần cùng kỳ năm 2010. P/B tương ứng đạt 0.57 lần.
Và một điều hiển nhiên, chỉ khi nào PGS giải trình về khoản lợi nhuận đột biến quý 2/2011 thì nhà đầu tư khi đó mới cảm thấy an tâm phần nào. Vì trên trực tế, ngoại trừ sự đột biến về lợi nhuận trong quý 3 năm 2010, doanh nghiệp này vài năm gần đây chưa khi nào lãi ròng trên 40 tỷ đồng mỗi quý.
Bội Mẫn



Xem bài viết: Lợi nhuận cao, P/B thấp có hấp dẫn?