Phần 3: (đọc các phần trước tại blog Bên Lề Thị Trường :
http://www.benlethitruong.com/2013/01/18/dau-tu-cuoc-chien-cua-cam-xuc-ly-tri-va-long-kien-nhan-phan-3-tiep-can/

Như đã đề cập ở các phần trước, cảm xúc tác động không nhỏ đến thị trường chứng khoán, tạo nên những biến động xem chừng vô cùng phi lý. Chống lại những cảm xúc này của thị trường là rất tốn kém và nhà đầu tư nên tận dụng chúng để kiếm lời, điều này có nghĩa là gì:

Chấp nhận cảm xúc và sự phi lý là một phần của cuộc chơi
Bạn cứ tưởng tượng đầu tư trên TTCK giống như thuyết phục một thằng điên làm theo ý của bạn. (Benjamin Graham gọi anh chàng này là Mr. Market). Gào thét rằng bạn đúng thế nào và hắn sai ra làm sao sẽ không phải là một phương án hiệu quả cho lắm.
Và đây là một điều rất tốt, bởi vì:

Sự phi lý trong ngắn hạn tạo ra cơ hội đầu tư dài hạn:
Nếu thị trường thật sự hiệu quả, sẽ chẳng ai kiếm được tiền. Trong một thị trường bình tĩnh và hợp lý, chắc đến Warren Buffet cũng phải kiếm nghề khác. Trong một thị trường điên khùng, cổ phiếu có thể trở nên quá rẻ hay quá đắt, đây mới là mảnh đất màu mỡ cho các nhà đầu tư thông minh. Bởi vì:

Các cảm xúc trên thị trường thanh đổi từ tham lam sang sợ hãi tạo nên biến động đôi khi phi lý của giá cổ phiếu, một lúc nào đó, thị trường sẽ tỉnh táo ra và trả giá cổ phiếu về gần với giá trị thật.

Chủ yếu các cách thức kiếm lợi thành công trên TTCK đều tận dụng nguyên lý trên,

-Tiếp cận theo hướng đầu cơ: một kiếm lợi tập trung vào dự đoán cảm xúc ngắn hạn của thị trường và tận dụng chúng “trước khi” thị trường bình tĩnh hơn.
-Tiếp cận theo cách đầu tư: Các nhà đầu tư nhìn dài hạn và tận dụng giá trị bị bóp méo nhất thời với mục tiêu giá sẽ trở về gần với giá trị thật “sau khi” thị trường tỉnh táo lại.

Theo cá nhân tôi cả hai cách trên đều có thể mang lại thành công (mặc dù tôi nghĩ cách thứ hai là cách “dễ” và “an toàn” hơn).

Cách thứ nhất dựa trên xác xuất (các dự đoán đúng của bạn đem về lợi nhuận cao hơn dự đoán sai) và cách thứ hai dựa trên giá trị (giá cổ phiếu rồi sẽ có lúc phản ánh đúng giá trị công ty)

Thực tế là các nhà đầu tư thành công thường KẾT HỢP yếu tổ của cả hai cách tiếp cận trên. Giới đầu cơ ngắn hạn thường để mắt tới xu hướng dài hạn và ngược lại giới đầu tư nhìn những biến động ngắn hạn để tìm cơ hội.

Điều này khác với một sai lầm cơ bản của nhà đầu tư thất bại là NHẦM LẪN hay KHÔNG NHẤT QUÁN trong cách tiếp cận, (ví dụ: dự đoán giá cổ phiếu ngắn hạn bằng phân tích dài hạn, dự đoán sai chuyển động ngắn hạn rồi thì ôm luôn để “đầu tư dài hạn”, chẳng biết mình đang đầu cơ hay đầu tư)

Nhà đầu tư/đầu cơ tỷ phú David Eihorn có nêu lên một so sánh rất hay giữa đầu tư và việc đánh bài poker, xin trích nguyên văn:

"Different people approach poker different ways. Loose aggressive types play lots of hands – virtually any two cards – and try to win lots of small pots. They are the day traders of the poker tables. Others play any Ace or any King or any two high cards. They play too many hands, but don’t play them well. These folks can do fine for a while, but get outplayed after the flop by the loose aggressive types who eventually wear them down so that they wind up in a desperate spot playing a decent hand against a strong hand for the remainder of their chips. I would compare them to long-only closet indexers who trade too much. Then there are the rocks. These folks sit around waiting for premium hands – high pocket pairs or an Ace, King. They fold and they fold and they fold. They are going to wait until they know they have a huge advantage. Then they bet as much as they can. It is very hard to beat a player like this. They can last a long time. "

Tạm dịch: "Mỗi người khác nhau có cách tiếp cận poker khác nhau. Người chơi hiếu chiến chơi rất nhiều ván, hai lá bài của họ tốt xấu thế nào họ cũng chơi và cố gắng thắng nhiều các pots nhỏ. Họ cũng giống như những trader. Một số người chơi khác chơi mỗi khi họ có Át hay K hoặc bất cứ khi nào họ có hai lá bài cao. Họ chơi quá nhiều ván nhưng chơi không được tốt. Những người này có thể thành công một thời gian đầu, nhưng thường bị tận dụng bởi người chơi hiếu chiến sau vòng chia đầu tiên, và dần dần bị dồn vào thế bí khi họ phải cược tất cả chip của họ vào một hand tương đối trong khi đối thủ cầm hand mạnh hơn. Tôi ví những người chơi như vậy với các nhà đầu tư dựa theo chỉ sổ index và giao dịch quá nhiều. Nhóm người chơi còn lại là những “tảng đá”. Những người chơi này ngồi cả ngày để chờ những ván bài mà họ bài đẹp, như khi họ có một đôi cao hay đôi A hay đôi K. Họ cứ fold hết ván này đến ván khác cho đến khi họ biết chắc mình có lợi thế lớn rồi đánh cược rất lớn. Rất khó để đánh bại những người chơi như vậy. Họ có thể tồn tại một thời gian dài. "

Xem thêm bài phát biểu của David Einhorn ở đây:
(link removed)

Việc hiểu cuộc chơi (cảm xúc quyết định ngắn hạn, giá trị quyết định dài hạn) và xác định bạn là người chơi thế nào là những điều kiện tiên quyết để thành công
(còn tiếp)