Cơ cấu hàng xuất khẩu còn đơn điệu
Doanh nghiệp đang rất khó đẩy mạnh xuất khẩu, do cơ cấu hàng xuất khẩu đơn điệu và khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam còn hạn chế. Trong khi đó, các mặt hàng nhập khẩu thì “không thể không nhập”, nên việc giảm nhập siêu luôn là bài toán hóc búa.
“Các doanh nghiệp có vốn đầu tư Hàn Quốc đang xuất khẩu các mặt hàng chủ yếu là máy tính và linh kiện điện tử. Tuy nhiên, điều đáng nói là các doanh nghiệp này nhập khẩu linh kiện từ Trung Quốc tới hơn 90%. Nếu so sánh, điện thoại Samsung mà doanh nghiệp Hàn Quốc sản xuất tại Trung Quốc sử dụng tới 95% linh kiện do các doanh nghiệp Trung Quốc sản xuất, thì có thể thấy, cơ cấu và khả năng cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam rất hạn chế”, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Thành Biên nêu vấn đề tại cuộc gặp các tham tán thương mại khu vực châu Á - Thái Bình Dương vừa tổ chức cuối tuần qua tại Hà Nội.
Vấn đề hạn chế nhập siêu là một trong những nội dung quan trọng được đặt ra trong cuộc họp nói trên. Các tham thán thương mại tham dự cuộc họp đều có chung nhận xét rằng, cơ cấu hàng hóa xuất khẩu chậm thay đổi là một trong những nguyên nhân chính khiến khả năng khai thác các thị trường xuất khẩu của Việt Nam chưa tốt. Điều này làm cho các doanh nghiệp khó tăng mạnh xuất khẩu, dù nhiều thị trường có cơ hội.
“Nhật Bản hiện nhập khẩu trên 330 tỷ USD hàng hóa mỗi năm, trong khi tỷ trọng hàng Việt Nam tại thị trường này chỉ là 1,2%. Việt Nam mới được Nhật Bản biết tới với mặt hàng thủy sản, gia công dệt may, than đá, dầu thô, mây tre, gốm sứ… - những mặt hàng khá quen thuộc và hầu như không có sự thay đổi trong nhiều năm qua. Trong khi đó, các nước xuất khẩu vào Nhật Bản đã thay đổi mạnh mẽ cơ cấu hàng hóa để khai thác tốt dung lượng của thị trường lớn này”, ông Vũ Văn Trung, Tham tán thương mại Việt Nam tại Nhật Bản nói.
Ông Trung nhận xét rằng, để tăng xuất khẩu một cách bền vững, doanh nghiệp Việt Nam cần nghĩ tới phương án sản xuất ra nhiều chủng loại hàng hóa hơn nữa và phải thay đổi cơ cấu hàng xuất khẩu, trong đó, hàng công nghiệp chế biến cần được chú ý nhiều hơn.