Trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu ngày càng phân cực, Việt Nam nổi lên như một điểm tựa trung lập – nơi cả Mỹ và Trung Quốc đều mong muốn xây dựng quan hệ chiến lược. Câu hỏi đặt ra là: Liệu Việt Nam nên chọn nghiêng về một bên, hay tiếp tục đi con đường cân bằng như hiện tại?



1. Áp lực và cơ hội từ hai phía
Tuần vừa rồi, Chủ tịch Trung Quốc thăm chính thức Việt Nam và ký kết 45 thỏa thuận hợp tác, trải dài từ hạ tầng, thương mại đến đổi mới công nghệ. Rõ ràng, Bắc Kinh đang muốn củng cố vị trí của Việt Nam trong chuỗi cung ứng mới, sau làn sóng dịch chuyển vốn khỏi Trung Quốc.

Nhưng ở chiều ngược lại, Việt Nam đang tích cực đàm phán với Mỹ về việc điều chỉnh thuế quan và mở rộng tiếp cận thị trường. Mỹ không chỉ là đối tác thương mại lớn mà còn là cửa ngõ vào công nghệ cao và chuỗi giá trị toàn cầu.

Chúng ta đang ở tâm điểm của cuộc cạnh tranh chiến lược.

2. Dòng vốn FDI: Hệ quả tất yếu của “địa chính trị thương mại”
Việc các tập đoàn lớn như Apple, Samsung, Intel hay Foxconn tăng cường đầu tư vào Việt Nam không đơn thuần vì chi phí rẻ. Mà chính là vì Việt Nam đang duy trì được sự trung lập thông minh, đủ thân thiện với phương Tây mà không tạo căng thẳng với láng giềng phía Bắc.

Theo dõi dòng vốn FDI những năm gần đây, tôi nhận thấy một xu hướng rõ rệt: Việt Nam đang được coi là "cứ điểm thay thế" cho Trung Quốc, đặc biệt trong các ngành công nghệ, điện tử, và sản xuất cao cấp.

3. Chiến lược “đu dây”: Rủi ro đi kèm phần thưởng
Cách tiếp cận hiện tại – không chọn phe, mà tận dụng cạnh tranh giữa hai bên – là một chiến lược ngoại giao – kinh tế có tính toán. Nó cho phép Việt Nam vừa đón đầu công nghệ và vốn đầu tư từ Mỹ, vừa duy trì chuỗi cung ứng hiệu quả với Trung Quốc.

Tuy nhiên, "đu dây" là con dao hai lưỡi.
Chỉ cần một bước đi thiếu tính toán – như phát ngôn, chính sách hay nghiêng lệch cam kết – có thể khiến cả hai phía mất niềm tin. Và khi dòng vốn mất lòng tin, hậu quả không chỉ dừng ở thương mại.

4. Cơ hội chỉ dành cho người hiểu dòng tiền
Với góc nhìn của nhà đầu tư, tôi cho rằng:
Hiểu dòng tiền đi đâu, là hiểu được cơ hội sắp đến.
Khi vốn FDI đang dịch chuyển khỏi Trung Quốc, các lĩnh vực tại Việt Nam như bất động sản khu công nghiệp, hạ tầng logistics, và cổ phiếu công nghệ sản xuất đang được hưởng lợi trực tiếp.

Nhà đầu tư không thể đứng ngoài cuộc chơi này.

5. Lời kết: Vị trí Việt Nam – Chiến lược cần độ chính xác cao
Việt Nam đang đứng trước một thời khắc chiến lược.
Không chọn phe nào – không có nghĩa là không có chính kiến. Mà là tận dụng cả hai bên để tối ưu hóa lợi ích quốc gia, thu hút dòng vốn, và nâng cấp năng lực cạnh tranh dài hạn.

Chiến lược này không dễ, nhưng nếu được thực thi đúng, Việt Nam có thể vươn lên như một mắt xích quan trọng trong bản đồ kinh tế toàn cầu.