Những rủi ro toàn cầu nào cần phải chú ý ?


Trong tháng 7, thị trường chứng khoán không ghi nhận sự thay đổi đáng kể, với VN-Index chỉ tăng 0,5%. Tâm lý giao dịch tiếp tục chịu áp lực từ các tin tức vĩ mô toàn cầu, dẫn đến giá trị giao dịch bình quân giảm 23%, dù báo cáo lợi nhuận quý 2 đã kết thúc với các con số tăng trưởng ấn tượng.

Nhà đầu tư cá nhân trong nước tiếp tục mua ròng 9,23 nghìn tỷ đồng trong tháng 7, duy trì chuỗi mua ròng kéo dài 6 tháng liên tiếp và nâng tổng số mua ròng lũy kế từ đầu năm lên 65,2 nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, nhóm này bắt đầu thể hiện sự thiếu lạc quan về giao dịch đầu tháng 8, ghi nhận các phiên bán ròng mạnh do ảnh hưởng từ tin tức tiêu cực trên thị trường toàn cầu.

Ngược lại, khối ngoại tiếp tục xu hướng bán ròng, bán ra 8,37 nghìn tỷ đồng trong tháng 7 và lũy kế 60,4 nghìn tỷ đồng từ đầu năm, kéo dài chuỗi bán ròng lên 16 tháng liên tiếp, ngoại trừ tháng 1/2024 khi ghi nhận lượng mua ròng nhỏ 185 tỷ đồng.

Về phiên bán tháo gần đây, chứng khoán hệ thống nhận định đây là hệ quả của "hiệu ứng hòn tuyết lăn." Sau ba phiên giao dịch đầu tháng 8, thị trường Việt Nam đã chịu tác động từ sự sụt giảm trên các thị trường chứng khoán lớn toàn cầu. VN-Index giảm gần 50 điểm, tương đương giảm 3,92% vào ngày 5/8; Nikkei 225 giảm gần 22% chỉ sau ba phiên; KOSPI của Hàn Quốc giảm gần 15%; và Nasdaq tại Mỹ giảm hơn 11%.

Thị trường trái phiếu cũng ghi nhận nhiều tín hiệu trái chiều, với lợi suất trái phiếu 10 năm của Mỹ giảm sâu về 3,8% - mức thấp nhất kể từ tháng 12/2023, sau thông tin tỷ lệ thất nghiệp tăng cao có thể dẫn đến suy thoái.

Hệ thống dự đoán các yếu tố tiêu cực và rủi ro cần theo dõi bao gồm sự suy yếu của thị trường lao động Mỹ, có thể khiến Fed phải hành động nhanh hơn và thực hiện các đợt cắt lãi suất lớn và liên tục. Thị trường tương lai phản ứng nhanh chóng với kỳ vọng Fed sẽ giảm lãi suất tổng cộng 125 điểm cơ bản trong quý 4, so với kỳ vọng chỉ 50 điểm cơ bản vào đầu tuần trước.

Làn sóng đầu tư vào cổ phiếu công nghệ tại Mỹ cũng đang giảm nhiệt khi nhà đầu tư lo ngại về việc thị trường có thể lặp lại sự kiện bong bóng Dotcom năm 2000. Dù công nghệ trí tuệ nhân tạo có nhiều tiềm năng, chi phí đầu tư lớn và khả năng sinh lợi hiện tại vẫn chưa rõ ràng. Ví dụ, cổ phiếu Intel đã giảm hơn 31% sau khi thông báo cắt giảm 15% lượng nhân sự.

Bất đối xứng trong chính sách tiền tệ có thể dẫn đến tình trạng lạm phát đình trệ tại Mỹ, khi Fed đã giảm tốc độ thu hẹp bảng cân đối tài sản từ 60 tỷ USD xuống 25 tỷ USD mỗi tháng, và có thể buộc phải cắt lãi suất sớm để đối phó với rủi ro suy thoái. Sự bất đối xứng trong chính sách tiền tệ, cùng với rủi ro chính trị từ cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11, có thể tạo áp lực lạm phát trở lại.

Nhật Bản cũng đã kết thúc giai đoạn lãi suất âm và tín hiệu về việc kết thúc kỷ nguyên Carry Trade đã làm tăng nhu cầu đối với đồng yên Nhật, với USD/JPY giảm hơn 12% trong hai tháng qua.

Các rủi ro khác bao gồm căng thẳng chiến tranh giữa Israel và Iran, cùng với chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, có thể kéo dài thời gian phục hồi giao thương toàn cầu. Với việc cả hai quốc gia này là đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam, điều này có thể tác động tiêu cực đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam.

Hệ thống nhận định rằng diễn biến giao dịch trong những phiên đầu tháng 8 phản ánh sự lo ngại rủi ro của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân trong nước. Rủi ro giảm điểm vẫn hiện hữu do áp lực từ thị trường chứng khoán toàn cầu. Trong kịch bản xấu nhất, Hệ thống kỳ vọng thị trường sẽ tìm thấy lực cầu ở các mức định giá hấp dẫn của VN-Index, đặc biệt là trong vùng từ -1 đến -2 lần độ lệch chuẩn so với P/E bình quân 10 năm gần nhất, khoảng 1.050 đến 1.150 điểm. Kỳ vọng này dựa trên đánh giá về cải thiện kinh tế vĩ mô của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm và xu hướng phục hồi lợi nhuận doanh nghiệp trong nửa đầu năm.