Trong danh mục đầu tư hiện nay thì thuật ngữ rất quen thuộc với các nhà đầu tư chính là Chứng khoán là gì? Và để nắm rõ hơn về chứng khoán là gì, các bạn hãy cùng đồng hành và theo dõi với chúng tôi trong việc tìm hiểu nội dung bài viết ngày hôm nay nhé.

Chứng khoán là gì?

Chứng khoán là các loại chứng từ có giá dài hạn hoặc bút toán ghi sổ, dữ liệu điện tử xác nhận các quyền và những lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với vốn hoặc tài sản của tổ chức phát hành. 

Hay hiểu một cách đơn giản khác thì chứng khoán là những giấy tờ có giá và chúng có khả năng chuyển nhượng trên thị trường chứng khoán và được dùng để xác định số vốn đầu tư. Và chứng khoán cũng xác nhận quyền sở hữu hoặc quyền đòi nợ hợp pháp, bao gồm những điều kiện về thu nhập và tài sản trong một thời gian cụ thể. 

Bình thường, chứng khoán có giá thường không ghi tên của người sở hữu nên đều có thể chuyển nhượng tự do từ người này sang người khác mà không cần đến chữ ký của người chuyển nhượng.

Chứng khoán có những đặc tính cơ bản nào?

1. Tính thanh khoản

Tính thanh khoản hay còn gọi tính lỏng, là khả năng chuyển đổi từ chứng khoán thành tiền mặt. So với những loại tài sản khác thì chứng khoán luôn có tính thanh khoản cao hơn và được thể hiện thông qua khả năng chuyển nhượng trên thị trường tài chính. 

Mỗi loại chứng khoán đều có tính thanh khoản không giống nhau và nó phụ thuộc vào khoảng thời gian cũng như các chi phí cần thiết cho việc chuyển đổi. 

Chứng khoán có những đặc tính cơ bản nào?

2. Tính rủi ro

Tính rủi ro của chứng khoán được thể hiện qua việc sở hữu, trao đổi mua bán chứng khoán có thể làm giảm mức thu nhập của chủ sở hữu và bao gồm 2 loại rủi ro cụ thể đó là:

Rủi ro có hệ thống (rủi ro thị trường): đây là loại rủi ro chịu tác động mạnh từ nền kinh tế chung như lại thay đổi về tỷ giá đối hoái, lãi suất, lạm phát,… và nó tác động tới hầu như toàn bộ các loại tài sản.
Rủi ro không có hệ thống: đây là loại rủi ro có liên quan đến điều kiện của nhà phát hành và chỉ tác động đến một hoặc một nhóm nhỏ những tài sản.

Từ việc đánh giá các loại rủi ro này, có thể gặp phải và tác động tới hoạt động đầu tư mà các nhà đầu tư sẽ cần đưa ra quyết định mua, bán hoặc giữ lại các loại chứng khoán này.

3. Tính sinh lợi

Chứng khoán là loại tài sản tài chính mà nhiều nhà đầu tư mong muốn thu về được một khoản thu nhập lớn hơn trong tương lai khi sở hữu nó. Khoản thu nhập này sẽ được đảm bảo bằng lợi tức phân chia hàng năm và cùng với sự tăng giá của chứng khoán trên thị trường. Tính sinh lợi có quan hệ chặt chẽ, mật thiết với tính rủi ro thông qua nguyên lý “mức độ chấp nhận rủi ro của các nhà đầu tư càng cao thì lợi nhuận kỳ vọng thu về càng lớn”.
>> Tham khảo: https://ftv.com.vn/chung-khoan-phai-sinh-la-gi

Phân loại chứng khoán

Có rất nhiều hình thức để phân loại chứng khoán cụ thể như:

1. Theo tính chất chứng khoán được phân loại như sau:

1.1. Chứng khoán vốn

Chứng khoán vốn là các loại chứng thư xác nhận sự góp vốn, quyền sở hữu phần vốn góp và các quyền lợi hợp pháp khác với tổ chức phát hành, bao gồm cổ phiếu và chứng chỉ quỹ đầu tư, trong đó cổ phiếu là loại hình được biết đến nhiều nhất.

Trên thị trường hiện nay, cổ phiếu được chia thành 2 loại, đó là:

Cổ phiếu phổ thông: đây là loại cổ phiếu dùng để xác định quyền sở hữu của các cổ đông và tất cả các cổ đông này sẽ có quyền tham gia vào các cuộc họp hội đồng quản trị và quản lý, kiểm soát công ty hoặc bỏ phiếu vào các vấn đề lớn của công ty.
Cổ phiếu ưu đãi (cổ phiếu ưu đãi hoàn lại, ưu đãi cổ tức, ưu đãi biểu quyết): đây là loại cổ phiếu mà chủ sở hữu có thể nhận được mức ưu đãi về cổ tức và được hoàn lại phần vốn góp hoặc tham gia biểu quyết vào những hoạt động quan trọng của công ty.

1.2. Chứng khoán nợ

Chứng khoán nợ là loại chứng khoán quy định nghĩa vụ phải trả một khoản tiền nhất định của người phát hành, bao gồm cả gốc lẫn lãi trong một khoảng thời gian cụ thể cho người sở hữu chứng khoán hoặc người cho vay. Loại chứng khoán nợ được biết đến nhiều nhất là trái phiếu và tại thị trường Việt Nam, trái phiếu có 3 loại như sau:

Với chủ thể phát hành: Trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp và trái phiếu địa phương.
Với tính chất chuyển đổi: Trái phiếu chuyển đổi và trái phiếu không chuyển đổi.
Với hình thức trả lãi: Trái phiếu trả lãi cố định và trái phiếu trả lãi chiết khấu, trái phiếu lãi thả nổi.

Khi sở hữu các loại chứng khoán nợ, chủ sở hữu chính là chủ nợ của công ty và công ty đó phải có tránh nhiệm trả lãi thường xuyên, bất chấp công ty hoạt động tốt hay xấu. Nếu công ty có phá sản thì chứng khoán nợ cũng phải được ưu tiên thanh toán đầu tiên.

Loại chứng khoán nợ được biết đến nhiều nhất là trái phiếu

Ngoài loại hình chính là trái phiếu thì chứng khoán nợ còn có chứng chỉ tiền gửi (CD), chứng khoán được thế chấp. Nếu bạn hay gửi ngân hàng thì sổ tiết kiệm có thể được xem là chứng khoán nợ.

1.3. Chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính được thể hiện dưới dạng các hợp đồng. Các loại hợp đồng này dùng để xác nhận các quyền và nghĩa vụ của các bên đối với việc thanh toán, chuyển giao một khối lượng tài sản cơ sở nhất định theo mức giá đã được xác định trong khoảng thời gian hoặc một ngày cụ thể trong tương lai.

2. Theo khả năng chuyển nhượng

Phân theo khả năng chuyển nhượng thì chứng khoán bao gồm 2 loại là chứng khoán ghi danh và chứng khoán vô danh:

2.1. Chứng khoán ghi danh

Là loại chứng khoán có ghi tên người chủ sở hữu và được phép chuyển nhượng theo quy định cụ thể của pháp luật. Nếu người sở hữu muốn chuyển nhượng cần phải chứng minh mình là người được phép và có quyền chuyển nhượng chứng khoán thông qua chứng minh thư nhân dân (căn cước công dân), xác nhận chữ ký, …

2.2. Chứng khoán vô danh

Chứng khoán vô danh là loại chứng khoán không ghi tên của người chủ sở hữu và có thể chuyển nhượng dễ dàng mà không cần thủ tục xác nhận của công ty hoặc cơ quan công chứng. Người mua sẽ có trách nhiệm chi trả số tiền nhất định cho người bán theo giá cả đã được xác định.

Chứng khoán vô danh không ghi tên người chủ sở hữu

Chứng khoán vô danh có ưu điểm dễ dàng lưu thông hơn với chứng khoán ghi danh.
>> Xem thêm: https://ftv.com.vn/giao-dich-chung-k...ch-chung-khoan

3. Phân loại chứng khoán theo mức thu nhập

Theo mức thu nhập thì chứng khoán được phân chia thành 4 loại như sau:

3.1. Chứng khoán có thu nhập cố định

Chứng khoán có thu nhập cố đinh đây là loại chứng khoán có quyền yêu cầu mức thu nhập cố định không phụ thuộc vào kết quả hoạt động đầu tư, kinh doanh của tổ chức/công ty phát hành cổ phiếu, bao gồm trái phiếu, tín phiếu, cổ phiếu ưu đãi, chứng khoán vô danh hay chứng khoán ghi danh.

Chứng khoán có thu nhập cố định được phát hành dựa trên những quy định pháp lý cụ thể để đảm bảo quyền lợi cho nhiều nhà đầu tư và được xem xét trên 2 khía cạnh là khả năng sinh lời và thời hạn thanh toán. Nhờ việc phát hành chứng khoán có thu nhập cố định mà Chính phủ, các công ty cổ phần và các tổ chức công cộng (có tư cách pháp nhân) tạo ra  được nguồn vốn ổn định. So với chứng khoán có thu nhập biến đổi trên thị trường thì độ rủi ro của loại chứng khoán này thấp hơn nên sự thay đổi về giá là thấp hơn và tỷ lệ lợi tức là yếu tố quyết định chủ yếu tới khả năng sinh lời của chứng khoán. 

Chứng khoán có thu nhập cố định có sự thay đổi về giá là thấp hơn chứng khoán có thu nhập biến đổi

Theo đối tượng phát hành, chứng khoán có thu nhập cố định được phân thành các loại chủ yếu sau:

 Trái phiếu nhà nước.
 Trái phiếu địa phương.
 Trái phiếu công ty.
 Trái phiếu ngân hàng và tín phiếu quỹ tiết kiệm.
 Tín phiếu kho bạc.

3.2. Phân loại theo chứng khoán có thu nhập biến đổi

Đại diện tiêu biểu nhất của chứng khoán có thu nhập biến đổi là cổ phiếu vì thu nhập từ việc sở hữu cổ phiếu thường biến động theo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp phát hành. Ngoài cổ phiếu thì chứng khoán có thu nhập biến đổi còn có hình thức khác là phiếu tham gia hay chứng chỉ đầu tư.

Khi phát hành chứng chỉ đầu tư, doanh nghiệp có thể huy động vốn vô thời hạn mà không chịu rủi ro về chi trả lợi tức cố định và cũng không bị pha loãng quyền kiểm soát của các cổ đông vì chủ sở hữu không có quyền tham gia giám sát hoạt động của công ty.

3.3. Phân loại theo hình thức hỗn hợp của chứng khoán

Là loại chứng khoán mang tính chất của chứng khoán có thu nhập cố định và chứng khoán có thu nhập biến đổi. Mục đích của việc phát hành loại chứng khoán này là để thích ứng với những nhu cầu đặc biệt của thị trường vốn.

Chứng khoán hỗn hợp được phát hàng để thích ứng với những nhu cầu đặc biệt của thị trường vốn

Chứng khoán hỗn hợp được phân thành 2 loại, bao gồm:

Trái phiếu công ty có khả năng chuyển đổi: đây là loại trái phiếu có mức lãi suất cố định có thể được người sở hữu chuyển đổi thành cổ phiếu trong một thời hạn với các điều kiện đã xác định. Giá trị của quyền chuyển đổi phụ thuộc vào điều kiện chuyển đổi và chất lượng cổ phiếu của công ty.
Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu: đây là loại trái phiếu giống như những trái phiếu nói chung nhưng có thêm quyền được mua với một số lượng cổ phiếu nhất định của các công ty phát hành với thời hạn và tỷ lệ ưu đãi như một cổ đông. Bên cạnh đó loại trái phiếu này có một “chứng chỉ quyền mua” riêng rẽ và tách biệt hoàn toàn khỏi khoản vay. Về nguyên tắc thì chứng chỉ quyền mua sẽ chỉ được tách ra sau khi đã phát hành chứng khoán được một thời gian và đã được lưu thông độc lập trên thị trường tài chính chứng khoán.
Trái phiếu có thu nhập bổ sung: đây là loại chứng khoán mà ngoài khoản lợi tức cố định thì các chủ sở hữu còn có thể nhận thêm một khoản thu nhập bổ sung khác theo sự dao động tăng của các cổ tức mà những cổ đông được hưởng.
Những nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán

Thông thường thị truờng chứng khoán sẽ hoạt động theo 3 nguyên tắc cơ bản sau đây:

1. Nguyên tắc trung gian

Mọi hoạt động giao dịch, trao đổi mua bán trên thị truờng chứng khoán đều được thực hiện thông qua các nguyên tắc trung gian, hay còn gọi cách khác là các nhà môi giới. Các nhà môi giới này sẽ thực hiện giao dịch theo các lệnh của khách hàng và huởng hoa hồng. Bên cạnh đó, nhà môi giới còn có thể cung cấp các dịch vụ khác như tư vấn cho khách hàng, cung cấp thông tin trong quá trình đầu tư...

Theo nguyên tắc hoạt động trung gian,  nhà đầu tư không thể trực tiếp thoả thuận với nhau để mua bán chứng khoán. Họ đều phải thông qua những nhà môi giới của mình để đặt lệnh. Các nhà môi giới sẽ đặt lệnh vào hệ thống để khớp lệnh. 

2. 

Vai trò và chức năng của thị trường chứng khoán

Cùng với sự phát triển vượt trội của thị trường chứng khoán hiện này thì chúng ta dễ dàng nhận thấy được rằng thị trường chứng khoán đang có vai trò lớn với nền kinh tế đất nước.

4.1 Đối với nền kinh tế

Đối với nền kinh tế, thị trường chứng khoán được ví như là thước đó sức mạnh. Các chỉ số đo lường thị trường hay giá cổ phiếu của các công ty nói lên rằng liệu nền kinh tế có đang trong giai đoạn phát triển tốt hay không?

Và cũng chính nhờ vào thị trường chứng khoán mà chính phủ cũng sẽ kiểm soát được tốt hơn về tình hình hoạt động của nền kinh tế cũng như sự phát triển của những công ty niêm yết. (Các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán sẽ phải công khai rõ ràng, minh bạch tình hình sản xuất kinh doanh, công bố báo cáo tài chính thông tin định kỳ.)

4.2 Đối với doanh nghiệp

Để huy động được những nguồn vốn dài hạn thì ngoài việc đi vay ngân hàng, các công ty đã thực hiện huy động bằng cách thông qua hình thức phát hành các chứng khoán. Đây được coi là kênh huy động mang lại nguồn vốn hiệu quả từ công chúng giúp nhiều công ty phát triển kinh doanh hơn.

4.3 Đối với nhà đầu tư

Thị trường chứng khoán được đánh giá là thị trường tiềm năng để các trader đầu tư sinh lời. Đầu tư vào các lọa cổ phiếu trên thị trường thường có rất nhiều rủi ro chính vì thế các nhà đầu tư bắt buộc cần có cách quản lý vốn chặt chẽ, hiệu quả và tìm hiểu thật kỹ trước khi tham gia vào thị trường này.

Trong chứng khoán nhà đầu tư cần nắm được các thuật ngữ cơ bản

Cổ Phiếu : đây là một loại giấy tờ có giá dùng để xác nhận quyền nắm giữ cổ phần

Cổ phần : đây là nguồn vốn điều lệ được phân chia thành nhiều phần với khối lượng bằng nhau.

Cổ đông : là các cá nhân, tổ chức nắm giữ cổ phần.

Cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường ) : là loại cổ phiếu hiện đang phổ biến nhất trong các loại cổ phần, người nắm giữ cổ phiểu này có quyền biểu quyết, tự do chuyển nhượng, đặc biệt được trả cổ tức theo kết quả kinh doanh.

Cổ phiếu ưu đãi : giống như cổ phiếu thường nhưng cổ đông nắm giữ cổ phiếu này được hưởng nhiều ưu đãi hơn.

Cổ phiếu Blue Chip : đây được coi là loại cổ phiếu tiềm năng, có kết quả và doanh thu tăng trưởng ổn định.

Tài khoản chứng khoán : đây là loại tài khoản mà nhiều nhà đầu tư dùng để trao đổi và mua bán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.

Sàn giao dịch : đây là nơi diễn ra các trao đổi, giao dịch mua bán chứng khoán.

Khối lượng giao dịch : là số lượng chứng khoán được thực hiện giao dịch mua bán trong một phiên.

Giao dịch trong ngày (day trading) : Là việc mà các nhà đầu tư thực hiện giao dịch mua và bán trong cùng một ngày.

Giao dịch ký quỹ (Margin trading) : đây là hình thức mà nhà đầu tư có thể vay tiền từ các công ty chứng khoán để mua cổ phiếu.

Lệnh giới hạn LO :đây là lệnh mua bán với mức giá chỉ định hay tốt hơn

Giá khớp lệnh : là giá mua bán hiện tại của một loại cổ phiếu trên thị trường.

Lệnh điều kiện : là lệnh được đặt  và đi kèm với các điều kiện,  các lệnh chỉ được thực hiện khi đạt điều kiện đã đặt ra

Lệnh ATC : Là lệnh đặt bán hoặc mua chứng khoán tại mức giá đóng cửa và được ưu tiên trước lệnh giới hạn LO khi so sánh khớp lệnh.

Những điều kiện cần chuẩn bị khi đầu tư chứng khoán

Đầu tư chứng khoán mang đến nhiều rủi ro nên các nhà đầu tư cần chuẩn bị hành trang đầy đủ để bắt đầu tham gia vào thị trường này để giảm thiểu rủi ro một cách tối đa nhất:

Nền tảng kiến thức chứng khoán: đây là điều mà bất cứ nhà đầu tư nào cũng cần phải có để chuẩn bị cho mình. Song song với việc đầu tư chứng khoán mang lại lợi nhuận cao thì rủi ro cũng luôn xuất hiện với nó. Chính vì vậy, nếu các nhà đầu tư chỉ trang bị cho mình lượng kiến thức mơ hồ thì rất khó có thể đầu tư chứng khoán thành công và hiệu quả. Do đó để theo kịp thị trường thì các trader cần trang bị các kiến thức từ cơ bản đến nâng cao.

Nguồn vốn: Yếu tố quan trọng tiếp theo và cần thiết khi đầu tư chứng khoán đó là nguồn vốn. Cần phải chắc chắn rằng các nhà đầu tư chuẩn bị một nguồn vốn nhất định với số lượng nguồn vốn bao nhiêu thì phụ thuộc hoàn toàn vào khối lượng tài sản nhà đầu tư đang có, mức độ kỳ vọng về lợi nhuận cũng như khả năng chấp nhận rủi ro cao hay thấp.

Thiết bị sử dụng: Với sự phát triển về công nghệ hiện đại như hiện nay, thì phần lớn các nhà đầu tư không cần phải đến tận sở giao dịch nữa thay vào đó tất cả được giao dịch thực hiện online. Và với ưu điểm lợi thế này thì các nhà đầu tư cần trang bị như điện thoại di động có kết nối mạng hay máy tính bảng, laptop tất cả đều cần phải có kết nối internet. Điều này giúp các nhà đầu tư thực hiện giao dịch một cách nhanh chóng bắt kịp với thị trường tài chính.

Nguồn thông tin: nguồn thông tin kinh tế, cập nhật thị trường lại ảnh hưởng một cách mạnh mẽ đến hiệu quả giao dịch của các nhà đầu tư. Do đó việc cập nhật thông tin thị trường thường xuyên, nhanh chóng và kịp thời sẽ mang đến các nhà đầu tư góc nhìn cho chiến lược giao dịch của mình.

Có nên đầu tư chứng khoán hay không?

Như đã chia sẻ bên trên những điều kiện mà các nhà đầu tư cần chuẩn bị khi tham gia vào thị trường chứng khoán như nguồn vốn, nền tảng kiến thức vững chắc và nguồn thông tin kịp thời vậy còn lý do gì mà chúng ta không bắt tay vào đầu tư chứng khoán?

Với sự phát triển của thị trường tài chính như hiện này thì đầu tư chứng khoán đang rất được nhiều người quan tâm. Mục đích chính là ai cũng muốn có thêm cho mình hơn 1 nguồn thu nhập. Nhưng bên cạnh đó cũng có rất nhiều ý kiến cho rằng đầu tư chứng khoán lại là nguồn thu nhập thụ động.  Với điều này thì có lẽ chưa hoàn toàn chính xác, bởi vì khi đầu tư vào thị trường chứng khoán thì nhà đầu tư cũng cần phải dành thời gian đầu tư học hỏi, tìm hiểu thị trường và lựa chọn, đôi khi cần phải chấp nhận rủi ro. Ví dụ thay vì bạn gửi một khoản tiền tiết kiệm vào ngân hàng với lãi suất khoảng 6 -8% một năm thì đầu tư chứng khoán lại mang đến cho bạn mức lãi suất cao hơn rất nhiều. Do đó, giữa rất nhiều lựa chọn đầu tư như hiện nay thì đầu tư vào thị trường chứng khoán đang là điều được rất nhiều người hướng tới và là kênh đầu tư đánh giá nhiều tiềm năng.

Với nguồn vốn nhỏ vài triệu thì các nhà đầu tư đã có thể bắt tay đầu tư vào thị trường chứng khoán. Mà không cần phải số tiền cả tỷ đồng hay vài trăm triệu mới có thể tham gia đầu tư vào bất động sản. Hiện nay, thị trường chứng khoán Việt Nam đang được đánh giá là một thị trường minh bạch, được quản lý chặt chẽ bởi nhiều cơ quan chức năng và các thành viên thị trường khác. Nhiều nhà đầu tư có thể tự do lựa chọn riêng cho mình các kênh đầu tư minh bạch để đem lại nhiều lợi ích cho mình khi tham gia.

Nhà đầu tư chứng khoán hàng đầu thế giới đã chia sẻ: “Thành công không bao giờ đến từ những điều thần kỳ hay sự nỗ lực ít ỏi. Luôn có một công thức hướng tới lợi nhuận.” Vì vậy, nếu các nhà đầu tư nổ lực và trang bị cho mình một lượng kiến thức vững chắc và đầy đủ thì câu trả lời cho câu hỏi “ chúng ta có nên đầu tư chứng khoán hay không?” thì chắc chắn phải là CÓ rồi.

Tại sao nên lựa chọn FTV để đầu tư chứng khoán và hàng hóa phái sinh

FTV là một thành viên thuộc Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam (MXV) với nhiều năm đã hoạt động trong lĩnh vực đầu tư, tư vấn tài chính, chứng khoán và hàng hoá phái sinh. Cùng đội ngũ tư vấn viên giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, quá trình giao dịch gặp sự cố thì tư vấn viên của chúng tôi luôn hỗ trợ xử lý kịp thời và đưa ra phương án khắc phục, giảm thiểu rủi ro tốt nhất nhằm đảm bảo giao dịch diễn ra nhanh chóng, thuận lợi. Không chỉ vậy, các chuyên viên của FTV hỗ trợ bạn đưa ra những quyết định đầu tư hợp lý và có khả năng sinh lời cao.

Hy vọng với những thông tin về chứng khoán là gì mà chúng tôi chia sẻ ở trên phần nào đã đem lại những kiến thức hữu ích cho bạn đọc cũng như các nhà đầu tư trong việc tham gia vào thị trường tài chính chứng khoán. Để được tư vấn đầu tư tài chính ngay hôm nay, các bạn hãy liên hệ với chúng tôi theo số HOTLINE 0983 668 883 hoặc để lại email cá nhân trên website https://ftv.com.vn/. Chúng tôi sẽ liên hệ để hỗ trợ các bạn trong thời gian sớm nhất.