Mô phỏng danh mục chỉ số (index replication) đối với các nhà đầu tư cá nhân là một chiến lược tốn kém do số tiền đầu tư cần phải lớn, việc định kỳ thay đổi danh mục theo chỉ số cũng đòi hỏi phí giao dịch cao. Chiến lược này thường chỉ phù hợp với các quỹ đầu tư lớn. Cá nhân có nhu cầu đầu tư vào các chỉ số có một cách hiệu quả hơn đó là mua chứng chỉ quỹ ETF. Vậy các quỹ ETF này hoạt động theo phương thức nào? Làm sao để mô phỏng được danh mục chỉ số, ví dụ như VN30?

Kỹ thuật hình thành ETF
Lợi nhuận từ cổ phiếu có thể được chia thành hai thành phần: hệ thống và phi hệ thống (rủi ro mang tính riêng lẻ của từng cổ phiếu). Khi mô phỏng danh mục chỉ số, chúng ta đang cố mô phỏng phần rủi ro và lợi nhuận hệ thống, còn phần phi hệ thống sẽ được xóa bỏ nhờ vào việc đa dạng hóa danh mục. Dựa trên lý thuyết này, có rất nhiều kỹ thuật để mô phỏng từ đơn giản đến phức tạp.

Đối với các quỹ ETF mô phỏng danh mục chỉ số, cách đơn giản nhất được áp dụng đó là mua toàn bộ số cổ phiếu được sở hữu trong danh mục với tỷ trọng tương tự. Chiến lược đầu tư bị động này có mặt tích cực là tiền phí quản lý thấp. Ở Việt Nam, các quỹ ETF mô phỏng chỉ số thường dành 80%-95% giá trị danh mục để mô phỏng chỉ số. Một cách thức phức tạp hơn, đó là xếp hạng các cổ phiếu theo một tiêu chí đã định sẵn (ví dụ giá trị vốn hóa thị trường) sau đó chọn ra 20-50% cổ phiếu đứng đầu để sở hữu trong danh mục. Với phương pháp này, tỉ suất sinh lời của quỹ sẽ không thực sự giống như chỉ số, nhưng có tính linh hoạt cao hơn, phù hợp với tiêu chí của quỹ hơn.

Tái cơ cấu danh mục
Giá cổ phiếu trên thị trường biến động, khiến tỷ trong cổ phiếu trong chỉ số sẽ thay đổi so với thiết lập ban đầu nên các chỉ số đều quy định thời gian cụ thể tái cơ cấu danh mục. Tái cơ cấu sẽ bao gồm việc thay đổi tỉ trọng hoặc thêm, bớt cổ phiếu khỏi rổ chỉ số. Do đó, các quỹ ETF mô phỏng cũng cần phải thay đổi theo. Bản cáo bạch của các quỹ ETF đều quy định rõ thời gian xem xét tái cơ cấu và thời gian thực hiện. Ở các thị trường mới nổi như Việt Nam, thời điểm tái cơ cấu danh mục của các quỹ ETF sẽ diễn ra biến động thị trường khá rõ rệt do lượng lớn cổ phiếu được các quỹ này mua vào và bán ra.

Nguồn: https://online.hsc.com.vn/tin-tuc/d.../lam-the-nao-de-mo-phong-danh-muc-chi-so.html