Kịch bản nào cho thị trường trong cơn sóng dữ?
Phần 1: Vai đầu vai liệu còn hiệu quả?
Thị trường đang suy yếu trong ngắn hạn, sự điều chỉnh hiện tại có thể là giai đoạn rung lắc nhưng cũng có thể là khởi đầu cho những điều không hay. Dựa trên góc nhìn về mẫu hình, bài viết đưa ra những kịch bản cho VN-Index để nhà đầu tư có sự chuẩn bị cũng như hành động hợp lý trước những cơn sóng trong tương lai.
Bài viết chia thành 2 phần, phần 1 tập trung vào mẫu hình vai đầu vai, phần 2 tập trung vào các mẫu hình còn lại.

Mẫu hình vai đầu vai
Vai đầu vai (Head and Shoulders) là mẫu hình đảo chiều nổi tiếng nhất, được phổ biến khá rộng rãi trong giới phân tích kỹ thuật. Theo Bulkowski năm 2015, vai đầu vai nằm trong top 10 mẫu hình tốt nhất. Mẫu hình này hình thành tại vùng đỉnh hoặc đáy, trước khi xuất hiện yêu cầu tiên quyết là thị trường phải nằm trong xu hướng.
Mẫu hình vai đầu vai hình thành trên Barrick Gold trong năm 1993
Nguồn: Phân tích kỹ thuật từ A đến Z, Steven B. Achelis
Những đặc điểm của một mẫu hình vai đầu vai chuẩn hình thành ở đỉnh gồm:
  1. Mẫu hình có 3 đỉnh hình thành liên tiếp, trong đó đỉnh thứ 2 (đầu) sẽ cao hơn hai đỉnh còn lại (vai trái và vai phải), đồng thời hai vai có có sự cân xứng.
  2. Mẫu hình có 2 đáy, đường nối 2 đáy này gọi là đường viền cổ (đường Neckline).
  3. Giá phá vỡ đường Neckline cho tín hiệu xác nhận mẫu hình vai đầu vai.
  4. Khối lượng có xu hướng đi xuống trong quá trình hình thành mẫu hình, khối lượng cao nhất ở vai trái.
  5. Khối lượng gia tăng khi giá phá vỡ đường Neckline.
  6. Sau khi phá vỡ đường Neckline giá có xu hướng tăng, kiểm định lại đường Neckline trước khi đi xuống.
Hiện tượng phá vỡ đường Neckline (Breakout) là tín hiệu quan trọng, cho thấy xác nhận về sự hình thành và chi phối của mẫu hình, các nhà đầu tư chỉ hành động khi tín hiệu này xuất hiện. Các đặc điểm thứ 4, thứ 5 và thứ 6, không phải là những đặc điểm bắt buộc, nếu xuất hiện sẽ tăng khả năng đạt mục tiêu giá chứ không quyết định bản chất mẫu hình.
Mục tiêu giá được tính như sau: Tại điểm Breakout, giá sẽ điều chỉnh một khoảng bằng với khoảng cách từ đỉnh đến đường Neckline.
Với những đặc điểm trên, VN-Index đang xuất hiện hai mẫu hình vai đầu vai như sau:
  • Mẫu hình (I): Mẫu hình vai đầu vai với đầu là đỉnh tháng 04/2018, hai vai là các đỉnh tháng 01/2018 và tháng 05/2018 (mẫu hình này đã được trình bày trong bài Vai Đầu Vai xuất hiện, kịch bản nào cho thị trường?).
  • Mẫu hình (II): Mẫu hình vai đầu vai với đầu là đỉnh tháng 04/2018, hai vai là các đỉnh tháng 01/2018 tháng 06/2018.
Mẫu hình vai đầu vai thứ (I)
Dựa vào các đặc điểm bên trên thì mẫu hình vai đầu vai thứ (I) không chuẩn do vai phải nhỏ hơn khá nhiều so với vai trái, khối lượng không có xu hướng gia tăng khi hiện tượng Breakout diễn ra.
Biến động trên đồ thị ngày của VN-Index từ tháng 09/2017 đến 07/2018 (Dữ liệu cập nhật đến ngày 13/07/2018)
Nguồn: VietstockUpdater
Mục tiêu giá với mẫu hình (I) rơi vào khoảng từ 820-840 điểm, trong đợt điều chỉnh đầu tháng 07/2018 giá đã chạm về vùng 880-890 điểm tức cách mục tiêu giá tầm 40 điểm. Tuy nhiên, do mẫu hình (I) không chuẩn, nên có thể mục tiêu giá sẽ không đạt như kỳ vọng ban đầu.

Mẫu hình vai đầu vai thứ (II)
Ngoài mẫu hình (I), hiện còn mẫu hình vai đầu vai thứ (II) có khả năng hình thành. Mẫu hình này khá chuẩn khi hai vai gần như tương đương, khối lượng có xu hướng đi xuống và khối lượng cao nhất gần vai trái.
Biến động trên đồ thị ngày của VN-Index từ tháng 09/2017 đến 07/2018 (Dữ liệu cập nhật đến ngày 13/07/2018)
Nguồn: VietstockUpdater
Mẫu hình (II) chưa được xác nhận do chưa cho tín hiệu Breakout. Nếu thời gian tới giá đi xuống phá vỡ đường Neckline thì mẫu hình sẽ được xác nhận, mục tiêu giá rơi vào khoản 600-650 điểm. Trong trưởng hợp khối lượng gia tăng khi Breakout thì khả năng đạt mục tiêu giá sẽ cao hơn.
Trần Trương Mạnh Hiếu

FiLi