Kinh nghiệm đầu tư - Nhóm chỉ báo Volume Indicators (Phần 2)

On Balance Volume - OBV là chỉ báo thuộc nhóm Volume Indicators, sử dụng thông tin trong khối lượng giao dịch để dự đoán xu hướng giá trong tương lại. Những kỹ thuật quan trọng của chỉ báo gồm: Tín hiện xác nhận xu hướng và tín hiệu cảnh báo đảo chiều. Do tín hiệu xác nhận được giới thiệu trong phần 1 chuỗi bài Kinh nghiệm đầu tư - Nhóm chỉ báo Volume Indicators, nên bài viết tập trung vào tín hiệu cảnh báo tại đỉnh/đáy và một số kỹ thuật khác.
Kinh nghiệm đầu tư - Nhóm chỉ báo Volume Indicators (Phần 1)

Cảnh báo đảo chiều tại vùng đỉnh
Tín hiệu cảnh báo đảo chiều tại đỉnh được xếp vào nhóm phân kỳ. Tín hiệu xuất hiện khi giá liên tục đi lên tạo các đỉnh mới cao hơn nhưng On Balance Volume (OBV) lại đi xuống và hình thành các đỉnh mới thấp hơn.
Biến động trên đồ thị ngày của SSI từ tháng 07/2017 đến nay
Nguồn: VietstockUpdater
Từ tháng 11/2017 đến tháng 03/2018, SSI bứt phá và hình thành các đỉnh và đáy mới cao hơn, OBV cũng cho tín hiệu xác nhận khi đi lên, tạo lập đỉnh tương ứng (đây là tín hiệu xác nhận xu hướng đã được giới thiệu trong phần 1 chuỗi bài Kinh nghiệm đầu tư - Nhóm chỉ báo Volume Indicators).
Tháng 03/2018 và tháng 04/2018, OBV xuất hiện phân kỳ. Theo đó, giá đi lên tạo đỉnh mới cao hơn trong tháng 04/2018, nhưng chỉ báo lại suy yếu và tạo đỉnh mới thấp hơn. Đây là cảnh báo về sự đảo chiều tiềm năng trong tương lai, cho thấy khối lượng - bên mua không còn ủng hộ sự tăng trưởng, và xu hướng sẽ nhanh chóng đảo chiều. Diễn biến tiếp theo sau đỉnh tháng 04/2018 xác nhận cho tín hiệu đảo chiều này, giá suy giảm 37.9%.

Cảnh báo đảo chiều tại vùng đáy
Tín hiệu tạo đáy xuất hiện khi có sự trái ngược giữa giá và OBV, giá liên tục suy yếu hoặc di chuyển trong biên độ (tại vùng giá thấp), nhưng chỉ báo lại tích lũy và đi lên.
Biến động trên đồ thị ngày của VPL từ tháng 01/2008 đến tháng 12/2011
Nguồn: VietstockUpdater
Đồ thị VPL thể hiện cho cảnh báo đảo chiều xu hướng dựa vào OBV. Từ tháng 01/2008 đều tháng 11/2010, giá điều chỉnh và hình thành đường trendline giảm, tuy nhiên, OBV lại đi lên và hình thành giai đoạn tích lũy trong khối lượng. Xu hướng trái ngược này tạo ra sự mâu thuẫn giữa giá và chỉ bảo, cho thấy cảnh báo quan trọng về khả năng đảo ngược với VPL.
Sự gia tăng của OBV hàm ý sự tích lũy của bên mua, sự hấp dẫn ở mức giá thấp và tiềm năng tăng trưởng trong tương lai. Khối lượng giao dịch (Volume) đột biến tăng khi giá nằm tại các vùng đáy.
Từ tháng 11/2010, giá phá vỡ đường trendline và thiết lập lại giai đoạn tăng trưởng, lúc này OBV vẫn đi lên và xác nhận sự phục hồi. Như vậy, khi giá suy yếu nhưng OBV lại đi lên thì đó là một cảnh báo quan trọng về khả năng xu hướng giảm có thể sắp bị đảo ngược.

Dùng thay thế đường giá
Một đặc điểm quan trọng từ OBV là biến động của chỉ báo này thường đi khá sát với diễn biến của giá và có những trường hợp đi trước giá. Do đó, một số nhà phân tích có thể xem OBV là sự thay thế tốt cho giá, đồng thời sử dụng những kỹ thuật phân tích trên giá áp dụng vào OBV. Tín hiệu xuất hiện trên OBV sẽ xuất hiện nhanh hơn trong các trường hợp cụ thể.
Tín hiệu phá vỡ đường trendline. Sử dụng kỹ thuật phân tích đường trendline trên chỉ báo OBV tương tự như trên giá, những tín hiệu phá vỡ đường trendline có xu hướng nhanh hơn đường giá.
Biến động của VNM từ tháng 01/2016 đến tháng 02/2017
Nguồn: VietstockUpdater
Từ tháng 01/2016, VNM hình thành xu hướng tăng, các đường trendline đi lên và có độ dốc tăng dần, OBV cũng cho thấy sự tương đồng. Tháng 09/2016, tín hiệu phá vỡ đường trendline xuất hiện trên giá hàm ý sự đảo ngược trong xu hướng (tại điểm 1). Tuy nhiên, tín hiệu đảo chiều trên OBV xuất hiện sớm hơn (tại điểm 0), nhanh hơn tín hiệu trên giá.
Tín hiệu với đường trung bình động (Moving Averages - MA). Tín hiệu mua bán trên giá xuất hiện khi giá cắt lên/ xuống đường MA. Hình dưới thể hiện đồ thị GAS với đường MA 50 (đường xanh lá cây) được thêm vào trên giá và OBV. Tín hiệu mua trên OBV (thời điểm 2) xuất hiện sớm hơn đôi chút so tín hiệu mua trên giá vào tháng 05/2017. Vào tháng 06/2017, giá xuất hiện tín hiệu nhiễu khi có xu hướng cắt xuống đường MA 50 nhưng OBV lại không có tín hiệu này, khả năng lọc nhiễu của OBV trong trường hợp này tốt hơn.
Biến động của GAS từ tháng 05/2017 đến nay
Nguồn: VietstockUpdater
Tháng 04/2018, giá phá vỡ đường MA 50 và cho tín hiệu bán tại điểm 4, nhưng tín hiệu bán và cảnh báo từ OBV với đường MA 50 đã xuất hiện trước đó quanh thời điểm 3.
Trần Trương Mạnh Hiếu
FiLi