Những gì mọi người đều biết thì không mấy giá trị.

Quay lại New York, J. Livermore thanh toán khoản nợ đã vay ở sàn GDCK, không quên cảm ơn ngài GĐ sở và ngài quản lý sàn giao dịch đã giúp đỡ mình lúc khó khăn, hoạn nạn.

Còn lại ít tiền kiếm được ở Boston, J. Livermore thận trọng thử nghiệm các phương án thay đổi chiến thuật giao dịch cho phù hợp với hoàn cảnh mới. Kết quả ngày càng khả quan hơn: từ chỗ thua lỗ, dần dần đã có lãi. J. Livermore kiên trì hoàn thiện chiến thuật mới cho đến khi đạt được kết quả ổn định. Tiền chảy vào tài khoản ngày một nhiều, lãi mẹ đẻ lãi con, lãi con đẻ ra cháu chắt. Thần Tài lại mỉm cười với J. Livermore.

Trong đời, J. Livemore còn nhiều lần thay đổi chiến thuật của mình, mỗi khi thị trường CK thay đổi, cho phù hợp. Những gì không thay đổi theo thời gian, ông xếp riêng ra một chỗ, và gọi là “Những nguyên tắc vàng”.

J. Livermore giữ bí mật tuyệt đối về những gì ông phát minh ra.
Chỉ sau khi qua đời, bí mật của J. Livermore mới bị khám phá. Người ta tìm thấy trong đống giấy tờ, ghi chép của J. Livermore một quyển vở nhỏ, ghi lại những bài giảng của ông cho con trai về “Bí quyết kiếm tiền trên TTCK”.

Có lẽ cậu con trai duy nhất của J. Livermore không thích nghề đầu cơ CK của bố, hoặc không có tài, nên không kiếm được gì trên TTCK Mỹ. Nhưng những nhà khoa học thì tìm thấy vô số những điều bổ ích, làm cơ sở cho bộ môn PTKT ngày nay.

Trong những gì J. Livermore để lại, có một câu mà ông nhắc đi nhắc lại nhiều lần:” Mọi thứ đều có thể thay đổi, nhưng tâm lý con người không bao giờ thay đổi: họ luôn luôn bị chi phối bởi lòng tham và nỗi sợ hãi.”
Vâng đúng thế: con người luôn luôn bị chi phối bởi lòng tham và nỗi sợ hãi. Xưa đã như thế, ngày nay vẫn thế. Nhưng “Mọi thứ đều có thể thay đổi” là gì và thay đổi như thế nào thì ông không nói.

Một lần, một người bạn gọi điện cho tôi khoe:
- Tớ vừa mới kiếm được một quyển sách hay lắm. Chưa bao giờ đọc quyển
sách nào viết về PTKT hay như vậy!
- Vậy hả. Khi nào đọc xong, cho mình mượn nhé - Tôi đề nghị.
- Đến ngay đi, kẻo người khác mượn mất- Anh bạn hồ hởi.
Tôi vội phóng xe đi mượn sách.
Về đến nhà, tôi vội mở sách ra đọc. Được vài trang, tôi ngáp, buồn ngủ quá. Tôi vội mở trang mục lục ra coi xem sách viết những gì: không khác những quyển sách tôi đã đọc là mấy. Tôi lần tìm đến cuối trang xem có phần nào nói về sự khác nhau giữa TTCK Việt nam và TTCK Mỹ- điều mà tôi đang quan tâm, tìm kiếm- không có một dòng nào. Tôi thất vọng để quyển sách lên giá, chờ ngày trả lại.

Từ Boston đến New York, J. Livermore đã phải thay đổi chiến thuật và phương pháp nhận diện cơ hội cho phù hợp. Từ thời đại J. Livermore sống đến nay đã hơn một thế kỷ, xã hội loài người đã xảy ra biết bao nhiều sự thay đổi lớn lao, đặt dấu ấn lên TTCK. Vậy mà không thấy sách nào nói về sự thay đổi đó, và sự cần thiết phải thay đổi PTKT như thế nào cho phù hợp? TTCK VN chắc chắn không giống TTCK Mỹ, vậy mà tôi chỉ thấy sách viết về những nguyên tắc vàng của J. Liverermore, những câu danh ngôn của Baruc, lý thuyết hộp của N. Davas, những sai lầm thường mắc phải của bậc tiền bối người Mỹ nào đó mà tôi quên mất tên. Không ai nói cho tôi biết: những thứ đó có đúng với TTCK VN hay không?

Có lẽ những người viết sách cũng tuân theo “Quy luật thị trường hiệu quả: những gì mọi người đều biết thì không mấy giá trị, vì thị trường vận động theo hướng triệt tiêu lợi ích từ sự hiểu biết đó”. Ai dại gì viết những điều mọi người chưa biết thành sách, để bán với giá vài đô la một quyển?
Vì vậy câu hỏi:” PTKT có đúng với TTCK VN?”, với tôi vẫn chưa có câu trả lời.
(Còn nữa)