Bong bóng hồ tiêu: Dấu hiệu của sự sụp đổ trong tương lai

[TienTuoiThocThat]

Mấy hôm nay gọi điện thoại nói chuyện với những người trong ngành hồ tiêu cảm thấy rất thú vị. Tất cả những người mình có dịp nói chuyện từ chánh văn phòng Hiệp hội Hồ tiêu cho đến nông dân trồng hồ tiêu ở Chư Sê đều có một niềm tin sâu sắc rằng giá tiêu sẽ tiếp tục tăng do cung không đủ cầu. (Niềm tin vào giá tiêu sẽ tiếp tục tăng cao của những người đang ở trong ngành hồ tiêu cũng giống hệt như niềm tin của những người đang tham gia vào thị trường cao su khi tôi gọi điện hỏi chuyện phó tổng giám đốc Hoàng Anh Gia Lai vào thời điểm cuối năm 2011, tất cả đều nghĩ rằng giá tiêu, giá cao su sẽ không sụt giảm mạnh với những lý do là nguồn cung sẽ không tăng cao, nhu cầu của thị trường còn rất lớn, thậm chí người trong ngành còn dẫn chứng bằng những số liệu về triển vọng của thị trường rất thuyết phục. Không phải ngẫu nhiên mà các quỹ đầu tư lớn đổ tiền vào cho Hoàng Anh Gia Lai trồng cao su nếu không có những nghiên cứu cẩn thận về cung - cầu của ngành cao su)

Khi tôi bảo rằng diện tích trồng hồ tiêu đang tăng nhanh chóng khiến nguồn cung trong tương lai tăng làm giá sụp đổ thì một nông dân trồng tiêu ở Chư Sê vừa mới bán tiêu với giá 200 triệu đồng/tấn lập luận rằng dân số thế giới sẽ tiếp tục tăng, do đó nhu cầu tiêu thụ tiêu sẽ tăng, tiêu là một loại nông sản khó trồng đòi hỏi kỹ thuật cao, 10 người trồng tiêu thì có 7 người chết chứ không phải là loại cây dễ trồng như cao su, điều, cà phê, các quốc gia trồng tiêu trên thế giới rất ít và chỉ có Việt Nam trồng được tiêu có năng suất cao.

Một trạng thái rất lạc quan đang bao trùm trên thị trường tiêu. Sự lạc quan đến từ siêu lợi nhuận do hồ tiêu mang lại, một héc-ta tiêu có năng suất 4 tấn, chi phí 100 triệu đồng với giá tiêu hiện tại sẽ bán được 800 triệu đồng, lợi nhuận mang lại là 700 triệu đồng. Siêu lợi nhuận là một hiện tượng xuất hiện ở tất cả các bong bóng đầu cơ từ bong bóng hoa tu-lip, bong bóng cổ phiếu, bong bóng bất động sản cho đến bong bóng cao su, tiêu, điều... Sự lạc quan cuối cùng rồi cũng sẽ chấm dứt với sự sụt giảm đến chóng mặt của giá tiêu.

Trong các mô hình dự báo về chu kỳ giá nông sản của tôi, giá buộc phải sụt giảm đến mức hầu hết những người nông dân trồng tiêu phải thua lỗ, buộc phải rời bỏ thị trường và chỉ một số ít người có khả năng tài chính tốt mới có thể trụ lại.

Rất đáng tiếc là trên thị trường Việt Nam chưa có những công cụ tài chính để đặt cược vào việc sụp đổ của giá tiêu.

PS1: Theo thông tin tôi biết từ một người bạn làm trong ngân hàng thì tín dụng cho ngành hồ tiêu ở Gia Lai đã tăng gấp đôi kể từ đầu tháng 3. Một biện pháp để nhà nước giảm thiểu sự thiện hại do sự sụp đổ của giá tiêu gây ra đó là hạn chế tín dụng cấp cho ngành tiêu. Tín dụng trong các ngành có tính chu kỳ luôn tăng cao khi giá ở trong giai đoạn bong bóng và nợ xấu sẽ xuất hiện khi giá sụp đổ.

PS2: Rất khó để xác định thời điểm các bong bóng đầu cơ nổ vì nó phụ thuộc vào việc thay đổi niềm tin của đám đông đang tham gia trên thị trường. Khi những người đang tham gia vào thị trường tiêu vẫn nghĩ rằng giá tiêu còn tiếp tục tăng và họ tiếp tục tham gia vào việc đầu cơ giá lên thì niềm tin giá tiêu tiếp tục tăng sẽ trở thành hiện thực. Đó là lý do vì sao mà các bong bóng đầu cơ có thể kéo dài trong nhiều năm và hậu quả của nó để lại thường thảm khốc hơn những gì mà những người tham gia thị trường có thể tưởng tượng đặc biệt là khi những người tham gia đầu cơ sử dụng vốn vay để tiến hành việc đầu tư và đầu cơ dự trữ chờ giá lên.

PS3: Tôi viết bài này để giúp các bạn hiểu hơn về chu kỳ giá nông sản đan xảy ra, đáng tiếc là không có công cụ tài chính nào để bán khống tiêu. Nếu có thì mình sẽ rủ các bạn tham gia bán khống (vay tiêu của nông dân ở thời điểm hiện tại, sau đó bán tiêu ra thị trường ở mức giá hiện tại, một thời gian sau mua lại tiêu để trả cho nông dân), như thế sẽ giúp cho giá tiêu không tăng mạnh và làm ổn định thị trường hơn giống như nhà đầu cơ tiền tệ Soros từng làm.

PS4: Đến khi giá tiêu sụt giảm (như giá cao su đang sụt giảm hiện nay) thì các bạn cũng đừng đổ lỗi cho chính quyền địa phương, báo chí, các nhà kinh tế học không dự báo cho nông dân trồng tiêu biết trước giá sẽ sụt giảm để nông dân tránh khỏi cảnh thua lỗ. Bản chất của chu kỳ là không thể thay đổi được, để thay đổi nó cần phải thay đổi cấu trúc của hệ thống. Các nhà kinh tế học không thể thay đổi được cấu trúc của hệ thống, họ cũng không thể ép buộc nông dân không trồng tiêu, họ cũng không thể ép buộc được giá tiêu không tăng. Do đó, đừng đổ lỗi cho họ khi sự sụt giảm giá cả diễn ra.

Một vài con số về hồ tiêu để các bạn tham khảo:

Năm 2013, xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam đạt 134.000 tấn với kim ngạch đạt 899 triệu USD, tăng gần 15% về lượng và tăng hơn 13% về kim ngạch so với năm 2012.

Theo Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, hiện có khoảng 95% sản lượng hồ tiêu sản xuất trong nước để xuất khẩu đến hơn 80 quốc gia, vùng lãnh thổ, còn lại 5% là tiêu thụ trong nước. Việt Nam có khoảng 15 doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu ở vị trí đầu thế giới, chiếm trên 50% thị phần xuất khẩu.

Hiện, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu tiêu số 1 của Việt Nam, với kim ngạch liên tiếp đạt mức tăng trưởng cao. Tiếp theo là thị trường Đức, UAE…
Nguồn: LinhBach - Vfpress