Đặc khu kinh tế: “Nhanh không mất thời cơ”

[tintucsukien]

“Chính phủ đã muốn thử nghiệm xây dựng đặc khu kinh tế thì phải nhanh hơn nữa, nếu không sẽ mất thời cơ”, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên thúc giục tại Diễn đàn Kinh tế Mùa xuân 2014 của Ủy ban Kinh tế Quốc hội.


Xem bài viết: Đặc khu kinh tế: “Nhanh không mất thời cơ”

[tintucsukien]

Trong quá khứ, những đặc khu kinh tế (ĐKKT) đã giúp các quốc gia Đông Á nhanh chóng phát triển các ngành công nghiệp xuất khẩu của họ. Nói chung, các chính phủ của nhiều quốc gia đang phát triển đã tạo ra các ĐKKT của riêng mình để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI, để giảm lớn tỷ lệ thất nghiệp, và để hỗ trợ chiến lược cải cách kinh tế rộng lớn hơn hoặc thử nghiệm với việc áp dụng các chính sách mới.

Mô hình ĐKKT đã rất thành công tại nhiều quốc gia, ví dụ ĐKKT tại Cộng hòa Dominica đã tạo ra hơn 100.000 việc làm trong các nhà máy sản xuất . Tuy nhiên, những nước đang phát triển khác lại không được thành công như vậy, và đối với ngay cả Cộng hòa Dominica thành công trong quá khứ cũng không bảo đảm là họ sẽ tiếp tục thành công trong tương lai. Nguyên nhân là từ sau cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, môi trường kinh tế vĩ mô đã thay đổi, những thách thức mới đã nổi lên, và do đó một số nguyên tắc truyền thống cơ bản của ĐKKT không còn bền vững.

Ngay cả khi một ĐKKT có kế hoạch tổng thể hấp dẫn hoặc thậm chí là có cơ sở hạ tầng phát triển đầy đủ cũng không chắc sẽ thu hút FDI. Sự thành công - hay thất bại - của các ĐKKT phải được dựa trên lợi thế cạnh tranh của từng quốc gia để có sự hoạch định phù hợp và thực tế, thực hiện cụ thể, và quản lý minh bạch. Ví dụ, các ĐKKT ở Bangladesh thoạt đầu nhằm mục đích thu hút FDI trong công nghệ cao, nhưng chỉ thành công khi chuyển đổi mục tiêu thu hút đầu tư đến với ngành dệt may, qua đó Bangladesh tận dụng được lợi thế cạnh tranh của họ (so với các quốc gia khác, trong đó có VN) là lao động rẻ.

Chúng ta cần phải xem xét làm thế nào để làm cho ĐKKT thành công trong việc thu hút FDI để tạo ra công ăn việc làm, và tạo ra hiệu ứng lan tỏa kinh tế cho địa phương nơi có ĐKKT. Học hỏi từ những bài học trong quá khứ sẽ giúp hoạch định chính sách đúng hướng. Nhưng không áp dụng máy móc: cần có tính linh hoạt để tận dụng lợi thế cạnh tranh cụ thể của VN. Điều khó khăn là lợi thế cạnh tranh hay thay đổi giữa các quốc gia như bằng chứng đã cho thấy trong ngành dệt may, và đang cho thấy trong ngành lắp ráp smartphone và sản xuất linh kiện điện tử. Chỉ bằng cách thực hiện sáng tạo, phương pháp tiếp cận năng động dựa trên đặc thù quốc gia thì mới có thể thực sự đảm bảo được ĐKKT sẽ là công cụ hiệu quả cho phát triển kinh tế trong tương lai.


Xem bài viết: Đặc khu kinh tế: “Nhanh không mất thời cơ”