Có rất nhiều nguyên nhân làm cho vàng trong những năm vừa qua đã lập hết kỷ lục này đến kỷ lục khác. Các nguyên nhân đã được phân tích nhiều:

- Khủng hoảng tài chính - kinh tế toàn cầu, làm cho vàng trở thành một phương tiện trú ẩn an toàn; đặc biệt là do lạm phát;
- Tình trạng bất ổn chính trị ở nhiều nước;
- Cuộc tranh giành quyền lực của các cường quốc, các trung tâm của thế giới: Mỹ, EU, Trung Quốc ... trong đó có cuộc "chiến tranh tiền tệ" giữa các đồng tiền USD, EURO và NDT .v.v.

Có một yếu tố rất quan trọng ít ai để ý đó là nhân tố Trung Quốc. Trung Quốc với thành tựu kinh tế tăng trưởng cao trong nhiều năm, đặc biệt là xuất siêu đã làm cho dự trữ ngoại tệ của TQ đã tăng lên con số khổng lồ với hơn 3000 tỷ USD. Trước đây TQ rất tự hào với lượng dự trữ ngoại hối khổng lồ chủ yếu bằng đồng USD đó.

Nhưng đến khi TQ giật mình nhận ra rằng lượng dự trữ có được nhờ xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ thật để nhận về đồng USD mà Mỹ có thể in ra tùy thích gây lạm phát vô tội vạ thì TQ đã phải quay ra mua vàng để dự trữ. TQ cũng đã nghĩ đến đa dạng hóa rổ tiền tệ bằng cách mua cả EURO và đồng Yên Nhật nhưng EU và Nhật bất ổn đã làm cho nhu cầu mua vàng của TQ càng lớn hơn.

Vấn đề hiện nay là khối lượng vàng mà Mỹ và các nước Tây Âu đang nắm giữ lại đang áp đảo, chiếm phần lớn lượng vàng của thế giới. Chúng ta cũng biết là chế độ bản vị vàng trên TG đã bị bỏ từ lâu, từ hồi sau chiến tranh TGII. Trước khi cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính 2007-2011 nổ ra, các ngân hàng trung ương của Mỹ và Tây ÂU đã có kế hoạch bán vàng, IMF cũng có ý định bán bớt vàng, cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã làm họ dừng lại.

Tuy nhiên nếu cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu qua đi, nền kinh tế TG hồi phục, các thế lực lập trật tự thế giới có thể dung hòa với nhau, nhu cầu vàng giá cao của TQ được đáp ứng thì vàng chắc sẽ về đúng giá trị thật của nó. Mà giá trị thật của vàng thì có lẽ phải ở mức cách đây khoảng 7-10 năm, còn bây giờ là giá bong bóng. Nên nhớ trong cuộc chiến tranh tiền tệ người Mỹ bao giờ cũng thắng. TQ thích đô la thì họ cung đô la, TQ thích vàng thì họ sẽ bán vàng. Đến khi Mỹ và các nước Tây Âu không thích dự trữ vàng nữa thì vàng sẽ có giá trị hơn các kim quý loại khác một ít ví dụ như bạc chẳng hạn. Lúc đó TQ và các nước mới nổi khác như TQ, Ấn Độ và Việt Nam ... những nước say sưa mua vàng để tích trữ sẽ lại ngửa người nhận ra mình thật là dại.

Giá vàng ở VN lại càng bong bóng vì dân VN đã trải qua mấy lần đổi tiền, nhiều năm chiến tranh loạn lạc, những thời kỳ lạm phát phi mã .v.v vàng ở VN không chỉ là phương tiện trú ẩn an toàn theo nghĩa bóng tài chính mà còn là để cất giấu theo nghĩa đen nữa. Cho đến tận gần đây vàng còn làm phương tiện thanh toán phổ biến.

Tôi nghĩ rằng trong thời gian tới tất cả sẽ khác đi. Từ bối cảnh quốc tế đến chính sách quản lý của Chính phủ VN, vàng dần dần sẽ giảm vai trò của nó, vàng sẽ là đồ trang sức, sẽ là nguyên liệu công nghiệp và một phần nhỏ để dự trữ.

Trong tương lai không xa người ta sẽ thấy thật vô lý khi mua và cất giữ vàng vì nó sẽ không đẻ ra tiền. Tiền phải được quay vòng, đầu tư để đẻ ra tiền. TTCK VN hiện đang ở mức rất rẻ, kinh tế VN còn có những khó khăn, nhưng những khó khăn nghiêm trọng nhất đã ở phía sau. Đầu tư vào TTCK VN chắc chắn là kênh đầu tư tốt nhất hiện nay. Nguồn vốn trong dân ở VN còn rất lớn, trong đó việc huy động, biến vàng trở thành tiền đầu tư có thanh khoản tốt không những sẽ làm cho TTCK VN phát triển tốt mà sẽ giúp phát triển kinh tế - xã hội, cường thịnh quốc gia nói chung.

Ai còn tích trữ vàng hãy nhanh chóng chuyển sang cổ phiếu, chọn những CP có các chỉ số cơ bản tốt, DN làm ăn có lãi, trả cổ tức đều đặn, đã giảm giá sâu mà mua - chắc chắn sẽ thắng.