"bài trần tình về việc hạ xếp hạng tín dụng của VCB"


Trao đổi với VnExpress.net chiều 1/9, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) Phạm Quang Dũng cho biết Fitch tiến hành đánh giá độc lập dựa trên các thông tin công bố, chứ không theo chỉ định của Vietcombank. Hơn nữa, cơ quan này không có mặt ở Việt Nam, không có điều kiện sâu sát thực tế của Việt Nam cũng như hoạt động của các ngân hàng.
"Vì vậy, đánh giá của Fitch chưa thật chính xác và không phù hợp với thực tiễn. Chúng tôi đã trao đổi, giải thích với họ nhiều lần. Ngay trước khi họ công bố xếp hạng chính thức, chúng tôi cũng liên lạc để giải thích lại, nhưng họ không hiểu", ông Dũng nói.
Theo ông Dũng, Vietcombank đã lường trước kết quả này khi Fitch hạ bậc tín nhiệm với Việt Nam và đưa Vietcombank vào diện đáng quan ngại (Rating Watch Negative - RWN).
Hôm 31/8, cơ quan xếp hạng tín nhiệm danh tiếng thế giới Fitch đồng loạt hạ bậc tín nhiệm của hai ngân hàng hàng đầu Việt Nam là Vietcombank và Ngân hàng Á Châu (ACB) từ D xuống D/E, tiệm cận mức đánh giá dành cho các ngân hàng có vấn đề nghiêm trọng, cần đến sự trợ giúp từ bên ngoài. Fitch cho rằng, hoạt động của Vietcombank trong 2009 và nửa đầu 2010 bộc lộ sự mất cân đối khi tốc độ tăng trưởng tín dụng tăng vọt đe dọa chất lượng tài sản, trong khi đó hệ số an toàn vốn (CAR - vốn điều lệ trên tổng tài sản) không đạt yêu cầu.
Trong đó Fitch tỏ ra quan ngại khi tốc độ tăng trưởng tín dụng của Vietcombank lên tới 26% trong năm 2009. Tín dụng đã tăng chậm lại trong nửa đầu năm nay, xuống còn 12,7%, nhưng tính chung cả giai đoạn 2006 đến giữa 2010, mức tăng trưởng vẫn lên tới 118%, được cho là quá cao so với tiêu chuẩn quốc tế. Fitch dự báo tỷ lệ này còn gia tăng trong nửa cuối năm khi Chính phủ vẫn khuyến khích tăng trưởng tín dụng toàn ngành tới 25%.
Ngoài ra, hệ số CAR theo chuẩn mực kế toán Việt Nam của Vietcombank tính đến giữa năm 2010 chỉ đạt 8,45%, dưới mức tối thiểu theo quy định là 9%. Vietcombank vừa có đợt tăng vốn thêm 1.120 tỷ đồng nhưng Fitch cho rằng như vậy vẫn chưa đủ để nâng hệ số CAR lên phù hợp với quy định. Trong khi đó, đến thời điểm Fitch công bố bảng xếp hạng tín dụng, Vietcombank vẫn chưa có báo cáo kiểm toán IFRS (theo chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế). Fitch còn chỉ ra rằng chất lượng tín dụng của Vietcombank sẽ còn tệ hơn khi có những công bố rõ ràng về việc cho vay với Vinashin, tập đoàn nhà nước bên bờ phá sản, phải chia tách và tái cơ cấu.
Fitch cho biết sẽ cân nhắc tiếp tục hạ bậc tín nhiệm của Vietcombank nữa nếu tình hình hiện nay không sớm cải thiện. Ngược lại, hạng mức tín dụng cũng có thể được nâng lên nếu ngân hàng được tái cấp vốn để nâng hệ số CAR cao hơn mức tối thiểu theo quy định và cải thiện việc công bố báo cáo IFRS.
Theo ông Dũng, báo cáo IFRS không phải là yêu cầu bắt buộc với các ngân hàng Việt Nam. Lâu nay Vietcombank và Ngân hàng Đầu tư & Phát triển Việt Nam (BIDV) tiên phong làm và việc chậm trễ bắt nguồn từ một số nguyên nhân khách quan. Sắp tới Vietcombank sẽ có báo cáo này.
Liên quan tới hệ số CAR, ông thừa nhận mức 8,45% mà Fitch nêu, song giải thích rằng quá trình tăng vốn ở Vietcombank, dù đã là ngân hàng cổ phần, vẫn mất nhiều thủ tục. Vietcombank đã cổ phần hóa và niêm yết trên sàn chứng khoán TP HCM từ 2009, nhưng đến nay Nhà nước vẫn nắm giữ tới 90,7% vốn điều lệ của ngân hàng. Vì vậy, khác với các ngân hàng cổ phần khác, việc tăng vốn không chỉ được hội đồng quản trị thông qua, mà còn cần ý kiến của Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ.
Mặt khác, Vietcombank đã có kế hoạch tăng vốn thêm 33% (tương đương hơn 4.000 tỷ đồng) và đã được Thủ tướng phê duyệt. Với số vốn tăng thêm này, hệ số CAR của Vietcombank sẽ lên tới 10,5%. "Chúng tôi đã giải thích với Fitch điều này nhưng họ không ghi nhận", ông Dũng nói.
Cũng theo ông Dũng, tốc độ tăng trưởng tín dụng của Vietcombank lên đến 26% trong năm 2009 do đây là năm Chính phủ triển khai chương trình kích cầu qua lãi suất để chống suy giảm, tất cả các ngân hàng Việt Nam đều đẩy mạnh cho vay. Toàn bộ hệ thống tăng trưởng gần 40%, trong khi Vietcombank chỉ là 26%.
"Đành rằng tỷ lệ này cao nếu so với các ngân hàng thế giới. Nhưng tại Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng như vậy chúng tôi còn đang lo mất thị phần, nếu giảm nữa thì không biết thế nào", ông Dũng nói. Thời hoàng kim, thị phần của các ngân hàng quốc doanh lên tới 80% toàn hệ thống, nhưng giờ chỉ còn khoảng 50%.
Ông Dũng cho rằng việc Fitch đánh tụt hạng tín dụng là một tin không vui với Vietcombank, dù rất vô lý. Tuy vậy, các ngân hàng nước ngoài có quan hệ đối tác với Vietcombank sẽ không vì vậy mà đánh giá khác, bởi họ đều có mặt tại Việt Nam và hiểu rõ tình hình nội tại của Vietcombank, hiểu hơn nhiều so với Fitch.
"Chúng tôi tin hạng mức tín nhiệm của Vietcombank sẽ được cải thiện vào cuối năm nay, khi chúng tôi tăng vốn thêm 33% và xử lý các vấn đề tài chính", ông Dũng tuyên bố.