Vẫn biết nhắc đến đầu tư giá trị vào thời điểm này khó mà giúp cho mọi người nghe xuôi tai, nhưng hy vọng bài viết này sẽ phần nào giúp các bạn (nhất là newbie) có những nhận định chính xác trong tình hình hiện nay.




Sau khi đọc bài “Kiếm 100 triệu/1 giờ nhờ cổ phiếu”
nhiều bạn liền hỏi tôi nếu muốn tìm hiểu thêm về đầu tư chứng khoán thì
có thể học ở đâu. Một số bạn thì than phiền rằng những lớp học chứng
khoán và sách báo về chứng khoán trình bày khó hiểu quá, vậy có tài
liệu hay website nào dạy cách đầu tư một cách ngắn gọn và dễ hiểu không.



Để
học về đầu tư (đầu tư bất kỳ thứ gì, không chỉ chứng khoán) thì không
gì tốt hơn bằng hãy đọc cuốn sách “Nhà đầu tư thông minh” (The Intelligent Investor)
của Benjamin Graham. Có thể phần lớn người ở Việt Nam chưa nghe về cuốn
sách này, nhưng có thể so sánh như sau: cuốn sách này có thể xem như là
Kinh Thánh trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán. Nó dựng lên nền tảng để
từ đó bao nhiêu thế hệ nhà đầu tư và học giả phát triển thành các lý
thuyết và phương pháp đầu tư hiện đại mà thế giới hiện đang áp dụng.



Cuốn
sách xuất bản năm 1949. Có rất nhiều câu chuyện lý thú xung quanh cuốn
sách và tác giả của nó. Chẳng hạn, rất nhiều bạn trẻ thời đó sau khi
đọc cuốn sách đã tìm đến lớp học về đầu tư của tác giả Benjamin Graham.
Nhờ lớp học đó, hầu hết những học trò của Graham sau này đều trở thành
triệu phú và tỉ phú nhờ kinh doanh và đầu tư, trong đó nổi bất nhất
chính là Warren Buffett (người giàu thứ hai thế giới hiện nay, chỉ sau
Bill Gates). Buffett là học trò duy nhất nhận được điểm A+ trong suốt
sự nghiệp dạy học của Graham; và cũng giống như một số học trò khác,
Buffet xem Graham là người cha thứ hai của mình. Sau này họ thậm chí
còn lấy tên của thầy Graham để đặt tên cho con trai của mình để ghi
nhận sự ảnh hưởng lớn lao của Graham đối với họ (đó là theo văn hóa của
người Mỹ, còn người Việt không bao giờ làm vậy).



Bản
thân tôi khi đọc xong cuốn sách (mất gần 1 năm trời) cũng cảm nhận điều
tương tự. Nó hoàn toàn thay đổi suy nghĩ của tôi về đầu tư, kinh doanh,
và những mặt khác trong cuộc sống. Và tôi nghĩ nó cũng có thể giúp bạn
có điều tương tự như vậy.



Tôi viết bài viết này nhằm 2 mục đích: 1. Là phần tiếp theo của bài “Kiếm 100 triệu/1 giờ nhờ cổ phiếu”,
trong đó tôi nêu rõ quan điểm cách đầu tư phù hợp với mọi người là
không nên phí thời gian vào những thứ không phù hợp với họ, khi đó họ
sẽ có được lợi nhuận rất thỏa đáng so với công sức bỏ ra. Còn bài viết
này phục vụ cho những ai có tham vọng đạt được lợi nhuận
cao hơn mức đó, và đang trên đường tìm kiếm một chiến lược đầu tư đáng
tin cậy cho riêng mình[/b].

2. Tóm
tắt lại nội dung cuốn sách “Nhà đầu tư thông minh”. Tôi rất ngạc nhiên
rằng những nguyên lý đầu tư vô cùng quý giá, dù rất đơn giản và dễ
hiểu, của Graham lại không được phổ biến ở Việt Nam. Tôi gọi những
nguyên lý này là phần Toán học cơ bản mà bất kỳ ai cũng phải học qua
nếu muốn bắt đầu nghiên cứu Vật lý. Rất nhiều người học về đầu tư (phần Vật lý) ở Việt Nam hiện nay chưa hề được trang bị phần “Toán học cơ bản” này[/b].





Thị giá và giá trị[/b]



Theo Graham, khi đầu tư vào bất kỳ cái gì, bạn nên quan tâm đến hai và chỉ hai khái niệm:

- Thị giá (price): là số tiền mà bạn cần bỏ ra.

- Giá trị (value): là thứ mà bạn sẽ nhận lại được trong tương lai.



Thị
giá thì dễ hiểu quá phải không? Nhưng làm sao biết trước được giá trị?
Chúng ta sẽ thử xét ví dụ sau: một nữ sinh vừa tốt nghiệp Tú tài đang
cân nhắc xem có nên đi du học bậc Đại học ở nước ngoài hay không. Thời
gian học là 4 năm, và tổng chi phí là 40 ngàn đô la, trả hết ngay từ
ban đầu (do Lãnh sự quán yêu cầu số tiền 40 ngàn phải có sẵn ngay trong
tài khoản ngân hàng). Hãy xem đây là một quyết định đầu tư, và chỉ xét
đến khía cạnh kinh tế, liệu cô bé có nên đi học hay không?



Thị giá ở đây chính là số tiền 40 ngàn đô la phải bỏ ra.



Còn
cách tính giá trị đơn giản nhất là xác định số tiền mà cô bé sẽ kiếm
được sau khi tốt nghiệp. Sau 4 năm, cô bé sẽ về Việt Nam làm việc với
mức lương khởi điểm là 400 đô la/tháng, nghĩa là 4,800 đô la/năm. Cô bé
cũng tin rằng với năng lực của mình, mỗi năm cô bé sẽ được tăng lương
trung bình 25%/năm (bản thân tôi nằm mơ cũng không dám nghĩ mình có
được mức tăng lương như vậy, nhưng không sao, phụ nữ thường hay mơ mộng
mà). Nghĩa là, đến năm thứ hai, cô bé sẽ kiếm được 6,000 đô la; năm kế
tiếp là 7,500 đô la.



Nhưng
cô bé chỉ muốn làm việc trong 6 năm thôi, sau đó cô bé sẽ lấy chồng và
nghỉ việc! Vậy số tiền tổng cộng sau 6 năm làm việc là:

4,800 + 6,000 + 7,500 + 9,380 + 11,730 + 14,660 = 54,070[/b]



Bỏ ra 40 ngàn và thu được 54 ngàn, vậy đây là quyết định đầu tư đúng đắn? Không hẳn, ở đây cô bé cần lưu ý rằng giá của đồng tiền sẽ thay đổi theo thời gian[/i].
Chẳng hạn, nếu tôi có 100 đồng và quyết định bỏ vào ngân hàng với lãi
suất 8%, thì sau 1 năm tôi sẽ có 108 đồng (100 đồng vốn + 8 đồng lãi
suất). Hay nói cách khác, số tiền 108 đồng ở tương lai 1 năm sau sẽ chỉ
tương đương với 100 đồng ở hiện tại thôi. Nếu có 2 lựa chọn: 1) nhận
100 đồng ngay bây giờ, hoặc 2) nhận 100 đồng sau 1 năm; thì tôi sẽ chọn
ngay cách 1, vì có được 100 đồng trong tay tôi sẽ bỏ vào ngân hàng để 1
năm sau có được 108 đồng, thay vì chỉ có 100 đồng nếu chọn cách 2.



Vì
vậy, 4,800 đô la ở 5 năm sau (4 năm học + 1 năm làm việc), tính theo
lãi suất 8%/năm thì chỉ tương đương 3,267 đô la ở hiện tại, tương tự
cho các năm sau đó. Để đánh giá khoản đầu tư một cách chính xác, ta cần
phải quy đổi dòng tiền trong các năm ở tương lai về hiện tại, để so
sánh với số tiền 40 ngàn bỏ ra ban đầu. Cô bé đã thực hiện bảng tính
toán sau:

[table]
Năm

| 1

| 2

| 3

| 4

| 5

| 6

| Tổng

|

Lương năm

| 4,800

| 6,000

| 7,500

| 9,380

| 11,730

| 14,660

| 54,070

|

GTHT

| 3,267

| 3,781

| 4,376

| 5,068

| 5,868

| 6,790

| 29,150

|
[/table]



Giá
trị hiện tại (GTHT) của tổng số tiền giờ đây chỉ còn 29,150 đô la thôi.
Rõ ràng nếu chỉ xét về khía cạnh kinh tế thì đây là một quyết định đầu
tư quá tồi. Lời khuyên: cô bé nên đi tìm khóa học khác, hoặc thậm chí
có thể xem xét việc lấy chồng ngay bây giờ.



Ở
trên là một ví dụ hết sức đơn giản khi phân tích theo trường phái đầu
tư giá trị (Benjamin Graham được xem như là tổ sư của trường phái này).
Khi phân tích một doanh nghiệp, bạn có thể áp dụng tương tự: 40 ngàn
chính là số tiền phải bỏ ra (thị giá); còn số tiền lương kiếm được
trong tương lai chính là dòng tiền từ lợi nhuận mà doanh nghiệp đó sẽ
sinh ra trong tương lai, bạn sẽ dự đoán dòng tiền và từ đó tính ra giá
trị của khoản đầu tư đó.



Khắc phục điểm yếu lớn nhất của người Việt[/b]



Benjamin
Graham có nói ngay ở đầu cuốn sách rằng: kẻ thù lớn nhất của nhà đầu tư
chính là bản thân anh ta. Nghĩa là, phần lớn những sai lầm mà nhà đầu
tư mắc phải không phải xuất phát từ những nguyên nhân khách quan (công
ty đột nhiên phá sản, ban lãnh đạo gian dối, rủi ro thị trường,...) mà
là do chính sai lầm chủ quan mà nhà đầu tư tự gây ra. Điều này đặc biệt
đúng ở Việt Nam: phần lớn mọi người thường lo lắng và đổ lỗi cho nguyên
nhân khách quan (có thể xem các bài phỏng vấn trực tuyến gần đây) hơn là tự nhìn lại chính bản thân mình.



Ở
đây tôi thử phân tích điểm yếu lớn nhất của người Việt khi đầu tư.
Vâng, nói một cách ngắn gọn là thế này: người Việt rất hám của rẻ.
Trong con mắt người nước ngoài, người Việt rất hà tiện, chứ không biết
tiết kiệm.



Người hà tiện là người chỉ biết nghĩ đến thị giá. Còn người tiết kiệm là người biết dung hòa giữa thị giá và giá trị.



Phần
trình bày ngay phía sau đặc biệt quan trọng cho bất kỳ ai muốn bước vào
thế giới đầu tư. Thậm chí nếu bạn không quan tâm đến đầu tư, bạn cũng
cần biết đến những điều sau đây để có cái nhìn đúng đắn hơn trong việc
mua sắm, tiêu xài. :-D



Ví
dụ 1. Trước kia tôi thường rất hay bị bạn bè và đồng nghiệp chê cười vì
cách tôi bỏ tiền cho các bữa ăn sáng ở bên ngoài. Bữa ăn sáng của tôi
tốn khoảng 6-8 ngàn đồng, trong khi những người đó khoe rằng họ chỉ ăn
xôi, bánh,... mất 1-2 ngàn đồng. Với những bữa sáng rẻ như vậy, chẳng
trách họ mới làm việc hoặc học tập đến 10 giờ sáng là hoa mắt, buồn
ngáp, uể oải. Điều hài hước nữa là sau bữa sáng họ tiếp tục phải bỏ
thêm tiền để mua thêm nhiều thứ khác để ăn cho đỡ đói và mệt! Nghĩa là
nếu tính số tiền thực sự đã bỏ ra, và xét thêm việc năng suất lao động
bị giảm vì ham của rẻ lúc đầu, cái giá 1-2 ngàn đồng chẳng còn hời một
tí nào. Tôi ước họ có thể tham khảo bữa ăn của người Nhật: rất mắc,
nhưng nhờ ăn uống như vậy mà người Nhật có thể làm việc với 100% khả
năng cho đến 70 tuổi mà vẫn chạy tốt; còn phần lớn người Việt không đủ
sức làm 50% của khả năng cho đến năm 35 tuổi. Cho dù điều kiện kinh tế
khó khăn đến thế nào, người Nhật cũng sẵn sàng đầu tư thích đáng cho
bữa ăn.



Ví
dụ 2. Một số bạn của tôi khi mua xe gắn máy đều chọn xe Trung Quốc. Lý
do duy nhất: giá rẻ. Họ lý luận rằng xe Trung Quốc chỉ có 5 triệu, còn
xe Nhật (second-hand) thì mắc gấp đôi. Về thị giá thì đúng là xe Trung
Quốc hấp dẫn. Nhưng nếu xét đến chất lượng thì khác. Nếu xét đến số
tiền phải bỏ ra để tút và sửa để xe Trung Quốc có thể chạy được, rồi
xét đến tuổi thọ sử dụng, xét đến độ an toàn cho người lái,... tất cả
cấu thành nên một con số gọi là “giá trị” cho chiếc xa, và đem so sánh
với thị giá bỏ ra, kết quả không hẳn là xe Trung Quốc lúc nào cũng hấp
dẫn hơn.



Qua
hai ví dụ trên, chúng ta thấy rằng người Việt thường chỉ nghĩ đến thị
giá khi mua món đồ gì đó. “Phương pháp” phân tích được nhiều người áp
dụng là: so sánh thị giá của các món đồ với nhau để lựa chọn cái tốt
nhất. Ngoài ra còn một “trường phái” nữa cũng rất phổ biến, nhất là ở
phái nữ: so sánh giá của từng thời điểm. Ví dụ 3: phần lớn những thứ
hàng hiệu như điện thoại di động, quần áo thời trang, giày dép đều có
giá bán cao hơn rất nhiều so với giá trị sử dụng thực sự mà chúng đem
lại. Bạn gái của tôi chưa muốn mua đôi giày có giá 1 triệu đồng vì quá
mắc, nhưng nếu chỉ cần nghe thông tin sale off 30% (giá chỉ còn 700
ngàn đồng) thì bảo đảm sẽ đứng ngồi không yên liền. Thay vì so sánh thị
giá và giá trị, thì bây giờ bạn gái của tôi chỉ suy nghĩ giữa giá bán
trước và sau khi giảm giá!



Bước
đầu tiên để đầu tư khôn ngoan là phải biết mua rẻ. Mua rẻ có nghĩa là
mua với thị giá thấp hơn rất nhiều so với giá trị. Chú ý: thị giá cao
không có nghĩa là mắc, và thị giá thấp càng không có nghĩa là rẻ. Thị
giá giảm đi đáng kể (giày sale off, hàng xách tay trốn thuế, chứng
khoán rớt giá,...) cũng không có nghĩa là nó đã rẻ để đầu tư



Ví
dụ 4. Gần đây tôi được biết những người mua xôi giá 1-2 ngàn ở ví dụ 1
đang chơi chứng khoán. Khỏi nói chắc bạn cũng đoán được họ mua bán thế
nào. :-P Họ chê cổ phiếu trên sàn tập trung có thị giá mắc quá (có mã
lên đến 300-400 ngàn/cổ phiếu), nên ào sang chơi thị trường OTC (có thể
hiểu là chợ đen), vì ở đó thị giá cổ phiếu còn rất rẻ (có cái chỉ 10-20
ngàn/cổ phiếu). Hoặc là nếu các cổ phiếu Blue Chip (những cổ phiếu được
thị trường kỳ vọng như Kinh Đô, REE, Vinamilk,...) có thị giá quá cao
thì họ sẽ ào sang chơi các cổ phiếu Penny Stock (những cổ phiếu có thị
giá siêu rẻ) .

Tôi
đã thử tìm hiểu cách “phân tích” cổ phiếu của những người mới bắt đầu
chơi, và phát hiện ra nhiều điểm lý thú. Thông tin đầu tiên mà họ tìm
đến là bảng giá chứng khoán vào cuối mỗi ngày (trên báo, website, bản
tin chứng khoán...). Bất kỳ bảng giá nào cũng có ít nhất 2 cột: mã cổ
phiếu và thị giá trong ngày. Và đó chính là thông tin duy nhất mà họ
dùng để “phân tích”. Chỉ có 2 cột thì họ phân tích thế nào? Rất đơn
giản: họ so sánh các dòng trong bảng giá với nhau! Ví dụ họ so sánh 2
dòng sau:
Cp Giá [/b]
BBC 48
KDC 220





Và
họ kết luận rằng Bánh kẹo Biên Hòa (BBC) hấp dẫn hơn Kinh Đô (KDC)!
(Còn nhớ những người bạn mua xe Trung Quốc chứ không mua xe Nhật chứ?)



Một
số người thì “hàn lâm” hơn, ngoài bảng giá thì họ còn nhìn vào biểu đồ
thị giá của từng cổ phiếu. Khi họ thấy thị giá hiện thời của cổ phiếu
nào đó đang xuống thấp nhất so với 3 tháng trước, họ sẽ đinh ninh rằng
cổ phiếu đó đang rất rẻ! (Còn nhớ người bạn gái ham mua đồ sale off
chứ?).



Phân
tích đầu tư không phải như vậy! Đừng bao giờ phí hết thời gian để đọc
bảng giá hoặc xem đồ thị, vì chúng chỉ cho ta biết một biến duy nhất:
thị giá. Bạn không thể nhìn thấy cột giá trị trong bất kỳ bảng giá nào
cả.



Bà Năm bán phở
có dạy tôi rằng: đừng hà tiện, thay vì vậy hãy biết tiết kiệm. Vì nếu
hà tiện thì cả đời của cháu sẽ mãi nghèo khổ, cho dù cháu có kiếm được
nhiều tiền đi nữa. Nhưng nếu cháu biết tiết kiệm, cháu sẽ luôn sung
túc, cho dù cháu không kiếm được nhiều tiền như người khác.



Bà
Năm còn dạy rằng người xưa thường khuyên mình khi mua cái gì cũng phải
xét đủ cả 3 yếu tố: rẻ, bền, đẹp. Nếu cháu chỉ chăm chăm nghĩ đến “rẻ”,
chắc chắn cháu sẽ thất bại khi đầu tư cổ phiếu.



Phần
1 của bài viết đã giới thiệu khái niệm cơ bản về đầu tư giá trị, đồng
thời giúp cho bạn khắc phục được điểm yếu lớn nhất của mình: tâm lý chỉ
nghĩ đến thị giá chứ không cần xét đến giá trị. Phần kế tiếp sẽ giúp
bạn áp dụng phương pháp đầu tư giá trị vào cổ phiếu cụ thể như thế nào.[/i]

[/i]
================================================== ===
Nguồn http://blog.360.yahoo.com/blog-iveB6...cq=1&p=329