Tình hình hiện nay? - Part 4

[dichphong]

Thẻ tín dụng – Trò chơi của ngân hàng
Trong cuộc nhậu lai rai, anh bạn làm doanh nghiệp than rằng gần đây quá mệt mỏi với những lời chào mời sử dụng thẻ tín dụng với biết bao tính năng ưu việt được hứa hẹn, và rằng chỉ riêng việc anh gắng vận dụng “đắc nhân tâm” để từ chối cũng tiêu tốn biết bao năng lượng tư duy bởi lời chào mời đôi khi đến từ những người quen cũ, thậm chí ngay cả người mới quen xã giao cũng nhiệt tình chào mời, nhưng đáng kể nhất phải là lực lượng hùng hậu những telephone spammer – kẻ quấy rối qua điện thoại! Bạn tôi đã vận dụng tư duy để “sáng tạo” ra đủ cách từ chối như, cám ơn em anh đã sử dụng thẻ debit – ghi nợ, hoặc ngân hàng đang dùng cũng tốt nên chưa có kế hoạch thử sản phẩm mới, nào là lương anh thấp lắm chắc tín dụng cấp chẳng được bao nhiêu, nào là hai vợ chồng sử dụng chung thẻ của chị, hay là cần thời gian để tìm hiểu các ưu việt của ngân hàng bên em qua web (chứ tuyệt đối không dám cho email không lại mỏi tay xóa thư rác!), vân vân và vân vân nhưng nào đã được buông tha, giờ đây mỗi lần điện thoại số lạ gọi đến thì anh cảm thấy căng thẳng toàn thân.



Tôi ngạc nhiên về sự mệt mỏi của bạn nhưng chợt sững lại và suy nghĩ, tại sao ngân hàng có ý tốt thế mà lại cần sử dụng một lực lượng tiếp thị dịch vụ hùng hậu đến vậy? Họ cho mượn trước tiền để xài với lãi suất 0% trong 45 ngày, đủ dài hơn kỳ nhận lương, không thu phí sử dụng thẻ trong phần lớn các trường hợp, vậy thì thật quái lạ! Đi vay tiêu dùng có lúc còn khó hơn lên trời vì thủ tục chứng minh rườm rà thế mà thẻ tín dụng cho không lại phải cân nhắc và từ chối là sao? Phải chăng tư duy nông dân bao đời xài tiền mặt đã thấm sâu khiến chúng ta luôn cảnh giác với những gì hiện đại và tiện lợi? hay là tư duy thủ cựu đã kéo lùi trình độ văn minh của bản thân đi trệch khỏi dòng chảy tiến bộ của thời đại chăng? Nếu chỉ cần duy trì chi tiêu trong hạn mức tín dụng được cấp, không rút tiền mặt, không chậm thanh toán thì đâu phát sinh khoản nợ thấu chi, vậy lãi suất áp dụng khoản tiền thấu chi cao gấp 1,5 lần lãi suất vay thông thường cũng đâu có sao?

Chúng tôi được dạy rằng lợi nhuận là động lực chính của chủ nghĩa tư bản, và ngân hàng là hình thái tư bản tiêu biểu, vậy sao dịch vụ thẻ tín dụng lại có vẻ như không đem lại lợi nhuận nếu căn cứ trên các ưu điểm được nhấn mạnh của nhân viên tiếp thị? Một miếng nhựa nhỏ nhắn gọn gàng thay cho một cục tiền cồng kềnh, với miếng nhựa này việc thanh toán diễn ra nhanh chóng khỏi cần đếm tới đếm lui do sợ trả nhầm, tiền cứ vô tư tiêu trước rồi cả tháng sau mới phải trả, một số dịch vụ lại còn được ưu đãi giảm giá do có dịch vụ liên kết với hãng thẻ, thậm chí muốn mua vé Vietjet Air thì chỉ có dùng thẻ tín dụng mới mua được vé giá rẻ… biết bao ưu đãi thế tại sao bạn tôi lại không dùng nhỉ? Hay anh là người lạc hậu không cảm nhận được sự sành điệu được mô tả là sẽ khiến bao con mắt phải ngưỡng mộ khi kêu thanh toán rồi nhẹ nhàng rút ra một tấm nhựa xinh xắn đồng thời chỉ việc mỉm cười với cô nhân viên thu ngân trước khi ngoáy nguệch ngoạc vài chữ lên “bill”, ôi thật tiện lợi biết bao! Cứ thử đi rồi bạn sẽ thích ngay mà. Chỉ với hình dung này, tôi nghĩ chắc hẳn những người tân thời đã thỏa thuê tưởng tượng về một phong cách hấp dẫn khi xài thẻ và tặc lưỡi tự nhủ sao mình “dốt” thế nhỉ và rồi “đến giờ mới biết bọn Tây nó thông minh hơn mình biết bao” khi tiên phong dùng thẻ và quên ngay thói quen đem theo cục tiền to tổ chảng chỉ thêm vướng bận và mất công canh coi đề phòng trộm cắp.

TẠM DỪNG dòng tưởng tượng của bạn một chút nhé, chúng ta hãy thử quan sát vài góc nhìn khác xem sao.

Tại sao tấm chứng minh thư người Trung Quốc lại bằng thẻ nhựa theo kích cỡ thẻ tín dụng? Ai ai cũng thấy thật tiện lợi khi sử dụng nó khi có thể tiết kiệm vô khối thời gian từ việc đặt phòng khách sạn với một động tác quẹt thẻ đơn giản, nhanh chóng và dễ dàng mua vé tàu cao tốc qua máy trong khi chứng kiến dòng người ngoại quốc xếp hàng dài dằng dặc với tấm hộ chiếu trên tay chờ đến lượt mình mua vé từ quầy.

Tại sao bằng lái xe của người Nhật cũng bằng miếng nhựa vuông vức hệt như thẻ tín dụng? Chỉ cần quẹt qua máy là tất tần tật thông tin liên quan hiển thị, quá tiện lợi và chính xác, an toàn phải không nào?

Khéo làm sao tấm thẻ nhận phòng khách sạn cũng lại bằng miếng nhựa với kích cỡ của thẻ tín dụng. Nhìn rộng ra hơn chợt thấy hình như thẻ hội viên của siêu thị, hệ thống chiếu phim, chuỗi cửa hàng bán lẻ, thẻ VIP nhà hàng, thẻ giảm giá, thẻ khách hàng thường xuyên… cũng lại là một miếng nhựa nhỏ nhắn, gọn gàng rất vừa vặn với ngăn chứa thẻ tín dụng được thiết kế sẵn trong tất cả các loại bóp ví nam nữ trên thị trường. Ngạc nhiên là là kích thước tấm danh thiếp là thứ dễ gặp nhất trong kinh doanh cũng có kích thước tương đương nhưng may thay vẫn còn là miếng giấy bìa cứng theo truyền thống, tương lai chắc sẽ được chuyển thành miếng nhựa xinh xắn như trên với các thông tin điện tử.

Sự khéo léo này là ngẫu nhiên theo quy chuẩn kích cỡ đã được nghiên cứu kỹ phù hợp để cầm nắm và lưu trữ hay còn ẩn chứa điều gì khác? Tôi tự nhận là người theo thuyết âm mưu nên ngờ rằng hình dạng và chất liệu đó đã được khéo léo đưa ra với một âm mưu to lớn.

Thử nghĩ xem khi người ta đã quen tay sử dụng miếng nhựa này trong các việc thường nhật, từ những việc dùng thẻ hội viên nhận chiết khấu đến việc bắt buộc dùng như chứng minh thư rồi bất chợt thuận tay quẹt thẻ tín dụng. Voilà! Theo cách nói của người Pháp, rốt cuộc đã xuất hiện mục tiêu mong đợi của các nhà tài phiệt ngân hàng.

Với khoản hạn mức được cấp cho thẻ tín dụng, chúng ta cứ vô tư tiêu xài, vì rằng con số điện tử ít khi kịp tác động đến khả năng tính toán và cân nhắc của phần lớn mọi người do nó diễn ra quá nhanh cho một suy nghĩ chín chắn, từ đó dần hình thành thói quen tiêu xài quá mức, vung tay quá trán. Khi dùng tiền mặt thanh toán, có nhiều công đoạn cần phải tiến hành từ việc nhận biết giá trị mỗi tờ tiền đến việc tính toán, đếm và chọn mệnh giá tiền đủ thời gian để tín hiệu cảnh báo rủi ro phát huy hiệu quả để loại bỏ hưng phấn xài tiền, và đó là chính là khoảng thời gian đáng ghét đối với các nhà tài phiệt ngân hàng. Một minh chứng nữa về cách tiêu diệt khoảng thời gian đáng ghét này là việc thay thế tiền mặt bằng tấm thẻ nhựa nhỏ nhắn có tên là “phỉnh” trong sòng bạc để làm người chơi sao nhãng số tiền cần kiểm soát và dễ dàng quăng ra một hai tấm thẻ nhựa đại diện một mệnh giá nào đó. Dễ hiểu tại sao sử dụng thẻ tín dụng rút tiền mặt chi phí bao giờ cũng cao hơn là quẹt thẻ trực tiếp (khi rút tiền mặt thì sẽ bị phạt phí, và mất ưu đãi hưởng lãi suất 0% trong 45 ngày, thử làm một phép tính nhẩm nhé, giả sử phí phạt khi rút tiền mặt thẻ tín dụng tại máy ATM là 4%, lãi suất thẻ tín dụng là 2% trong 30 ngày tức khoảng 3% trong 45 ngày. Như vậy khi rút tiền mặt, sau 45 ngày chủ thẻ sẽ thực sự chịu mức lãi suất lên tới 7%!).

Vì sử dụng tiền mặt là điều đáng ghét như phân tích trên nên các nhà băng không tiếc tiền đầu tư để tạo dựng hình ảnh con người hiện đại, văn minh luôn đem theo rất ít tiền mặt bên mình nhưng luôn cần một miếng nhựa nhỏ nhắn mang tên, Thẻ Tín Dụng. Nếu chịu khó để ý một chút thì chúng ta nhận thấy âm mưu này ở khắp mọi nơi, tràn ngập trên phim ảnh phương Tây đặc biệt là Mỹ. Ở đó chúng ta thấy từ người dân thường đến những người thành đạt, thậm chí các ông chủ khi có việc gấp móc ví ra cũng chỉ là vài tờ bạc lẻ tổng cộng chưa đến 100 USD chỉ dùng cho các việc vặt như mua báo, đi taxi, tàu điện ngầm… còn những kẻ xài tiền mặt thì phần lớn là tội phạm, kẻ buôn lậu hoặc sống ngoài vòng pháp luật. Thế nên mới xuất hiện nhiều tình tiết bất hợp lý khi nhân vật là người thành đạt bị dính vào một rắc rối nào đó trở thành nạn nhân của tin tặc bị phong tỏa tài sản ngân hàng, thẻ tín dụng nên buộc phải đi cướp cây xăng để có tiền mua đồ ăn khi trốn tránh sự truy đuổi của tội phạm.

Tín dụng là một âm mưu nhằm biến cả thế giới thành con nợ. Chỉ khi nào tín dụng bị xiết chặt hoặc bị cắt thì các con nợ mới nhận ra mình đã rơi vào chiếc bẫy ngọt ngào có tên “tín dụng”, khi sa bẫy họ như bị thôi miên để rồi say theo cuộc chơi cho đến lúc tỉnh ngộ thì đa phần đều đã muộn. Hãy cùng nhìn nước Mỹ mà xem, đâu phải ngẫu nhiên mà dân Mỹ đều cố gắng làm để giữ công việc của mình dù luôn biện minh, để che đậy cái sĩ diện hão của anh nhà giàu, dưới lớp vỏ bọc là tôi luôn tự hào về công việc của mình do đó luôn cố gắng chăm chỉ làm việc để “Save the world” nôm na là cứu thế giới! ghê gớm chưa? Thực chất chỉ là ráng giữ công việc để hàng tháng còn có lương thanh toán các khoản nợ đáo hạn đã tiêu xài vung vít trong tháng và để được tái cấp các khoản tín dụng mới dành thanh toán các hóa đơn tiền nhà, tiền điện, các khoản nợ vay mua nhà… nếu bị mất việc hoặc thất nghiệp thì các tài sản lần lượt ra đi và lúc này khoản tín dụng sẽ hiện nguyên hình khi nhà băng tịch thu lần lượt từng món tài sản. Một khi mọi người đều cố gắng giữ công việc của mình để giữ lấy những gì đã vay bằng cách thế chấp thu nhập tương lai, có một cái tên khác mỹ miều hơn đó là tín dụng, thì các ông chủ hay còn gọi là các nhà tư bản sẽ dễ dàng kiểm soát lực lượng lao động để tăng lợi nhuận (nói một cách khó nghe hơn thì đó chính là bóc lột lao động!). Hóa ra động lực chính của âm mưu nói trên cũng chỉ là hai chữ “lợi nhuận” mà thôi, thật khác xa những gì nhân viên tiếp thị thẻ chào mời.

Nghĩ đến đây mới hiểu tại sao anh bạn tôi lại căng thẳng đến như vậy khi được mời chào sử dụng thẻ tín dụng, chợt nhìn lại mình một kẻ “lỗi thời” chỉ biết đến tiền giấy mới thấy hạnh phúc biết bao. Đôi khi làm người cổ lỗ sĩ, không bị cuốn theo đám đông sành điệu và vẫn còn tự do, ít nhất là về mặt tài chính cũng là một lựa chọn không tồi.

Minh Thành