Những sự dịch chuyển nhỏ là phần cuối cùng trong nguyên lý này. Những dịch chuyển nhỏ này có thể coi là những con dao hai lưỡi. Một điều dễ nhận thấy tại các sàn giao dịch là nhiều nhà đầu tư Việt Nam đang mắc phải hội chứng “nghiện bảng điện”. Xem bảng giá chứng khoán thường xuyên sẽ giúp bạn theo dõi sát sao biến động của thị trường nhưng nếu làm việc này quá nhiều có thể khiến bạn bị chìm đắm vào những dao động thứ cấp của thị trường mà quên đi xu hướng chính đang dịch chuyển như thế nào. Điều này là cực kỳ nguy hiểm nhất là đối với những nhà đầu tư. Nó sẽ làm chúng ta đi chệch mục tiêu của mình.
2.2.3. Những đường xu hướng chỉ ra sự dịch chuyển
Xu hướng thường xảy ra theo ba giai đoạn riêng biệt. Sự phân biệt giữa các giai đoạn này, nhất là trong các giai đoạn chuyển tiếp hầu như rất khó nhận biết tại Việt Nam. Tuy nhiên, cũng có một vài kinh nghiệm để chúng ta có thể nhận biết điều này nhưng trước hết hãy đề cập sơ qua về các định nghĩa chính thống.
Một xu hướng lớn thường xảy ra trong ba giai đoạn riêng biệt:
Giai đoạn tích luỹ: thể hiện việc mua có hiểu biết các nhà đầu tư tinh thông . Những giai đoạn này đôi khi được coi là những giai đoạn lạc quan hay bi quan thái quá của thị trường. Ví dụ trong những lúc thị trường sụt giảm tương tự như giai đoạn đầu năm 2009 thì hầu hết các nhà đầu tư trên thị trường đều vô cùng chán nản với cả một khoảng thời gian sụt giảm quá dài phía trước. Chỉ có những nhà đầu tư thực sự kiên nhẫn và quyết đoán mới có thể mua trong những giai đoạn như vậy
Giai đoạn tham gia công chúng: xảy ra khi các mức giá bắt đầu gia tăng một cách nhanh chóng và những tin tức kinh doanh sẽ được cải thiện. Đây có thể coi là giai đoạn tăng nóng của thị trường. Khi đó sẽ có sự hỗ trợ của các thông tin cơ bản từ vĩ mô đến vi mô. Điều này sẽ khiến cho các nhà đầu tư trở nên lạc quan hơn và tham gia thị trường nhiều hơn.
Giai đoạn phân phối: khi những tin tức kinh tế trở nên tốt hơn và khi khối lượng có tính chất đầu cơ và sự tham gia công chúng gia tăng. Những giai đoạn này thường có khối lượng lớn và đột biến trong những phiên giao dịch quyết định.
Ba giai đoạn của thị trường đầu cơ giá lên: (bull market)
Giai đoạn đầu tiên là giai đoạn tích tụ. Giai đoạn như vậy sẽ bắt đầu bằng sự chán nản và kết thúc với sự lạc quan. Thông thường nó sẽ mở đầu bằng các thông tin tồi tệ nhất và sự chán nản của nhà đầu tư sẽ lên tới mức tột cùng. Những người bán trong các giai đoạn như vậy thường là do các nhu cầu tài chính cá nhân quá cấp thiết nên mới bán tại những thời điểm giá đã xuống quá thấp như vậy.
Thông thường chỉ những nhà đầu tư thực sự có tầm nhìn, bản lĩnh và kiến thức mới có thể cảm nhận được rằng tình hình thị trường tuy đang bị đè nén và bi quan nhưng sẽ đảo chiều. Khi đó họ sẵn sàng mua tất cả các cổ phiếu được chào bán bởi các nhà đầu tư đang có tâm lý bi quan. Tuy nhiên, cũng phải hết sức lưu ý rằng rất có khả năng vốn sẽ bị chôn khá lâu trong thị trường vì giai đoạn này thường kéo dài khá lâu.
Những nhà đầu tư này thường áp dụng phương pháp mua vào từ từ trong các phiên điều chỉnh. Các báo cáo tài chính vẫn phản ánh tình hình tồi tệ của thị trường trong giai đoạn này nhưng các tin xấu đã gần như bão hoà. Giao dịch trên thị trường ở mức trung bình nhưng đã bắt đầu các đợt tăng giá đợt tăng giá nhỏ.
Tiếp theo là giai đoạn tham gia công chúng. Đây là giai đoạn dễ chịu nhất đối với các nhà đầu tư. Giá cổ phiếu tăng mạnh do những sự cải thiện trong điều kiện kinh doanh. Hoạt động thị trường cũng tăng lên do có các thông tin tốt về tình hình kinh doanh cũng như xu thế tăng thu nhập trên một cổ phiếu của công ty, gây nên sự chú ý của công chúng. Trong giai đoạn nhưng giai đoạn như vậy các nhà phân tích kỹ thuật thu hoạch được lợi nhuận cao nhất
Cuối cùng là giai đoạn phân phối. Đây có thể coi là giai đoạn giàu cảm xúc nhất của thị trường. Công chúng lao vào sàn giao dịch và khối lượng giao dịch được duy trì ở mức rất cao trong suốt giai đoạn này. Giá tăng mạnh do sự kỳ vọng quá mức và đầu cơ. Tất cả các tin tức tài chính đều tốt đẹp, giá tăng đột biến, các tin tức giá cả được đưa lên trang đầu của báo chí. Thông thường, số cổ phiếu các đợt phát hành mới được đưa ra hàng loạt. Chỉ những nhà đầu tư tỉnh táo và đủ không ngoan mới có thể mạnh dạn bán cổ phiếu trong những giai đoạn như vậy.
Ba giai đoạn của thị trường đầu cơ giá xuống: (bear market)
Thị trường đầu cơ giá xuống thường kéo dài hơn các thị trường đầu cơ giá lên. Tuy nhiên, nó cũng có ba giai đoạn rõ ràng với những đặc điểm khác nhau.
Giai đoạn đầu tiên là giai đoạn phân phối. Giai đoạn này thường bắt đầu từ việc nhà đầu tư từ bỏ các kỳ vọng từ giai đoạn ba của thị trường bull market trước đó. Nhà đầu tư có tầm nhìn cảm nhận được rằng lợi nhuận đã đạt mức đặc biệt cao và bắt đầu bán cổ phiếu mình nắm giữ. Khối lượng giao dịch vẫn duy trì ở mức cao nhưng có xu hướng giảm trong đợt tăng giá. Công chúng vẫn sôi động nhưng đã bắt đầu có dấu hiệu chập chờn vì hy vọng về lợi nhuận bắt đầu tắt dần.
Những đặc điểm này rất quan trọng đối với những nhà đầu tư dài hạn cũng như những người trading ngắn hạn vì nó sẽ cho thấy nguy cơ về sự thua lỗ lớn lao sắp xảy ra.