---------------------------------------------------------
Blogger: Hoàng Thạch Lân
Thời gian đăng: 03/08/2012
Blog:http://hoangthachlan.wordpress.com/
---------------------------------------------------------


Chuyện phát hành thêm dạo này tui tưởng không thuận lợi do mất yếu tố cưỡng ép đại chúng, hóa ra đang có vẻ xôm tụ trở lại. bằng chứng là sáng nay khi lướt tin trên Vietstock, tui phát hiện ra cái list có khá nhiều tin về phát hành thêm (xem hình dưới đây).





Tui từng nghe 1 số anh chị “lớp trên” nói rằng ở chứng trường khoai tây, họ ít khi phát hành thêm chỉ với mục đích duy nhất là “làm loãng cp”. Loãng ở đây là thưởng cp, tuy làm giảm giá & tăng cơ hội GD trên sàn, nhưng cũng làm giảm EPS, thậm chí có thể giảm cả DPS và những cơ hội thu hút đối tác chiến lược xịn sau này. Do chỉ nghe nói nên cái tựa trên tui cũng ghi kèm thêm chữ “chắc”, hy vọng với 1 số tình huống dưới đây, các bạn có thể chỉ ra giúp tui xem tình huống đó có thật sự chỉ có ở … chứng trường xứ ta hay không. Tui cũng k ám chỉ mọi trường hợp trong cái list nói trên đều thuộc các tình huống dưới đây.


Chuyện thứ nhất là phát hành ESOP. Mục đích của chương trình này, rõ ràng là đãi ngộ ngoài lương cho những employees of the year của cty NY, tức là những người có cống hiến,đóng góp cho cty. Nghe nói xứ khoai tây có quy định rõ ràng ai được, ai không được nhận cổ theo chương trình này, được nhận thì phải nắm bao lâu… Ví dụ: cty sẵn sàng phát hành cho nhân viên quèn, nhân viên mới nhưng có cải tiên kỹ thuật, đổi mới quản trị, nâng cao hiệu quả công việc… chứ không thưởng cho những người vừa là nhân viên vừa là ông chủ, tức là đang sở hữu hàng đống cổ ở cty đó. Nói cách khác, nó né những tình huống cổ đông lớn, sếp bự tự thưởng chính mình rồi đem số cổ đó lên sàn bán ngay lấy tiền, đừng có tưởng cứ Chủ tịch HĐQT hay CEO là nghiễm nhiên được hưởng cổ ESOP. Nhưng ở xứ khoai lang ta, điều đó mà không đúng mới vãi.


Trước kia đã từng có trang mạng đăng tin bà sếp 1 cty NY lớn “bỗ dưng kiếm” được mấy chục tỷ nhờ khoản chênh lệch giữa thị giá và giá mua cổ ESOP. Chưa biết bà đó có bán cổ thu tiền tươi hay không, nhưng tài sản thì tăng là cái chắc. Hay lại có cty NY lớn khác tuyên bố sẽ phát hành ESOP để… thưởng cho cán bộ chủ chốt, tức là cán bộ đó chả mất tí chi phí gì, tay không bắt… cổ. Mới đây nhất là 1 ngân hàng lớn tuyên bố bán cổ cho cán bộ bự giá 10 và không hạn chế gì về thời gian nắm giữ, trong khi đó thị giá trên 20. Điểm chung nhất của mấy vụ này là gì? Cán bộ bự dùng quyền cổ đông lớn ra quyết định thưởng hay bán cổ giá rẻ cho chính mình. Vậy các cổ đông không phải là nhân viên của cty đó sẽ nghĩ sao khi cầm cổ cả mấy năm nay, chưa năm nào cty trả cổ tức bằng tiền tươi tính theo % trên thị giá mà cao hơn lạm phát, đầu tư dài hạn đó nhưng là cầm cổ chơi thôi, tuy nhiên cổ đông lớn thì sau 2 tháng nữa sẽ chốt lời … 100% trên 1 ít (chả biết nhiều hay ít) cổ mới?


Chuyện thứ hai là chuyện phát hành trả cổ tức hay chia thưởng liên tục, trong khi EPS thì thấp lẹt đẹt, nợ nần đầm đìa, không loại trừ cả khả năng lãi ảo do chả thấy dòng tiền dương đâu cả. Tui biết có người bên cty CK từng khuyên cty NY nên chia thưởng ngay khi giá cổ chỉ có vài khìn, đã thấp thì cho thấp hẳn đi để còn… tăng, bất chấp thực tế rằng thị giá thấp cũng bởi vì cty ấy đang kém lắm. Hình như tụi khoai tây có ghi vào sách giao khoa, phần xung đột lợi ích về trường hợp này. KD thì kém đi, nợ thì tăng lên mà cứ thưởng này nọ thì chỉ khiến mấy tay lướt sóng sung sướng, chứ ngân hàng chủ nợ nó sẽ thấy… phản cảm lắm chứ đừng nói đến cổ đông dài hạn.
Đầu năm nay đã từng có chuyện 1 quỹ ĐT phủ quyết tất tật ở 1 kỳ ĐHCĐ, trong đó có cả chuyện phát hành cp thưởng, phát hành ESOP… Vụ này theo như cách viết trên báo và mạng thì dường như quỹ ĐT bị ném đá hội đồng, thậm chí có 1 cậu báo quen còn muốn tui góp thêm ít đá nữa, nhưng nếu nhìn BCTC của cty NY đó thì tui nghĩ quỹ khoai tây họ cũng có lý lắm chớ.


Chuyện thứ ba là phát hành hoán đổi, mà vụ SHB và HBB sẽ rất có thể là 1 điển hình tiên tiến đầu tiên. Lần đầu tiên có 1 vụ M&A mà thay vì đơn giản là cty A phát hành thêm ít cổ để hoán với cổ của cty B, nay nhân tiện cty A phát hành thêm ít cổ nữa để biến thành cty… A mới và chính cty B sẽ phải “trả tiền” cho việc đổi tên A -> A mới này. Ngoài ra nghe nói sẽ không có điểu chỉnh giá, như vậy số cổ A mới được coi như cho, bán trên sàn lấy tiền thui. Tui không dám bàn nhiều nữa, vụ này xin chờ xem HNX giải quyết như thế nào.