Định mức trần lương thưởng, tại sao không?
Một trong những nội dung được nhiều nhà đầu tư quan tâm trong mùa ĐHCĐ là vấn đề thù lao, lương thưởng đối với ban lãnh đạo DN.
Đối với các DN đã hoàn thành và hoàn thành vượt mức kế hoạch năm thì các khoản thù lao, lương thưởng cho ban lãnh đạo thường dễ dàng được cổ đông thông qua. Tuy nhiên, sau một năm đầy khó khăn, nhiều DN thua lỗ nặng nề như năm qua thì lương, thưởng, thù lao cho ban lãnh đạo DN dự kiến sẽ là một trong những chủ đề nhạy cảm trong mùa ĐHCĐ này.
Ông Nguyễn Quốc Định, Phó tổng giám đốc CTCP Dược phẩm Imexpharm (IMP) cho biết, trong năm 2011, Công ty đạt 105 tỷ đồng lợi nhuận, vượt 5 tỷ đồng so với kế hoạch, do vậy IMP sẽ xin ý kiến cổ đông trích 1,18% lợi nhuận để trả chi phí HĐQT và Ban kiểm soát, tỷ lệ này cũng đã được cổ đông thông qua trong kỳ đại hội năm 2010.
Năm 2011, CTCP Dịch vụ Tổng hợp Sài Gòn (SVC) cũng hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra, nên Công ty dự kiến trích khoảng 3% trên mức lợi nhuận để thưởng cho HĐQT và Ban kiểm soát. Tuy nhiên, con số cụ thể vẫn phải chờ ĐHCĐ SVC tới đây thông qua.
Với nhiều cổ đông, DN trích 3% lợi nhuận để thưởng cho HĐQT, Ban kiểm soát là quá cao, nhưng theo giải thích từ phía lãnh đạo SVC, trong 3% này, DN chủ yếu dành để chi phí cho các dự án... Do đó, khoản thưởng “vào túi” HĐQT và Ban kiểm soát thực tế không nhiều như cổ đông nghĩ.
Tại nhiều DN, việc trả lương, thưởng theo doanh thu được cho là bất hợp lý

Ở mỗi DN thuộc từng ngành nghề khác nhau lại có quy ước khác nhau về mức lương, thưởng. Các DN trực thuộc Tập đoàn Công nghiệp xây dựng Việt Nam đều có định mức cụ thể về các khoản lương thưởng cho HĐQT, ban kiểm soát và ban điều hành.
Lãnh đạo một DN thuộc “họ” Sông Đà cho biết, năm nay, kết quả kinh doanh của công ty đạt rất thấp so với kế hoạch, nên các khoản thù lao, thưởng đối với HĐQT sẽ được cắt giảm mạnh, riêng đối với ban điều hành thì đã “nâng lên đặt xuống” và cuối cùng cũng có một khoản thưởng tượng trưng.
“Ban lãnh đạo không thể nhận thưởng khi hoàn thành vượt mức kế hoạch kinh doanh, nhưng lại không phải chịu trách nhiệm gì khi DN đạt kết quả kinh doanh thấp, thậm chí thua lỗ”, vị lãnh đạo này nói và cho biết, từ năm nay, công ty sẽ có thêm điều khoản là đề ra mức phạt đối với ban lãnh đạo khi DN không hoàn thành kế hoạch so với đề ra.
Thông thường, căn cứ để DN tính mức thù lao, lương thưởng là tỷ lệ phần trăm trên lợi nhuận, nhưng một số DN lại căn cứ trên doanh thu. Tổng CTCP Xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam - Vinaconex (VCG) là một ví dụ.
Cụ thể, trong năm 2011, quỹ lương của cán bộ công nhân viên Vinaconex sẽ được tính bằng 3,75% trên doanh thu và thù lao chi trả cho HĐQT và Ban kiểm soát chuyên trách là 0,17% trên doanh thu (năm 2011, VCG đạt tổng doanh thu 18.815,1 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 848,1 tỷ đồng).
Một số kiến cho rằng, việc chi trả lương, thưởng căn cứ theo doanh thu là bất hợp lý, vì tại không ít DN có doanh thu lên đến hàng nghìn tỷ đồng nhưng lợi nhuận lại chỉ đạt vài chục tỷ đồng. Do đó, con số doanh thu không phản ánh hiệu quả hoạt động của DN, cũng như khả năng điều hành của ban lãnh đạo.
Trước mùa ĐHCĐ năm nay, các ý kiến từ thị trường cho rằng, khi nền kinh tế chung và hoạt động của DN đã và sẽ còn gặp nhiều khó khăn, đội ngũ lãnh đạo nên “đồng cam cộng khổ” với cổ đông và công ty bằng việc cắt giảm thù lao cũng như giảm đến mức tối đa các khoản thưởng cho mình.
Tại một DN có “truyền thống” thưởng lớn như CTCP Tổng hợp 1 (TH1), năm nay mức thù lao cho HĐQT và Ban kiểm soát đã được thông qua chỉ là 720 triệu đồng, so với mức thưởng 4,5% lợi nhuận (tương đương 1,57 tỷ đồng) năm 2010.
Ở một số DN, do HĐQT quyết định mức thù lao cho ban điều hành nên đôi khi dẫn đến tình trạng thành viên trong ban điều hành mặc dù vẫn làm việc trong phạm vi nhiệm vụ đã đề ra, nhưng vẫn có thể được trả thêm tiền thù lao dưới dạng một khoản tiền công trọn gói theo từng lần, lương, hoa hồng, phần trăm lợi nhuận hoặc dưới hình thức khác theo quyết định của HĐQT.
Để hạn chế tình trạng mỗi DN có một cách trả thù lao, lương thưởng khác nhau như hiện nay, có ý kiến cho rằng, cần có một quy định pháp lý về định mức thù lao, lương thưởng tại DN. Nếu làm được điều này, chắc chắn sẽ tránh được tình trạng trăm hoa đua nở, mỗi DN một phách như hiện nay và cổ đông cũng bớt phải săm soi, gay gắt trong mỗi mùa đại hội.
Hải Vân
ĐẦU TƯ CHỨNG KHOÁN



Xem bài viết: Định mức trần lương thưởng, tại sao không?