NĐT cá nhân “cõng” hơn 300 tỷ đồng thuế năm 2011
Ngày 13/12/2011, các chỉ số chứng khoán tiếp tục đi xuống, đánh dấu thêm một phiên thua lỗ của NĐT. Tuy nhiên, trong phiên này, những NĐT cá nhân bán cổ phiếu vẫn phải nộp thêm gần 370 triệu đồng tiền thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
Mặc dù Chính phủ đã có chính sách giảm thuế TNCN từ đầu tư chứng khoán kể từ ngày 1/8/2011 đến hết năm 2012, nhưng NĐT vẫn bị khấu trừ 0,05% giá trị giao dịch khi bán cổ phiếu. Trước đó, mức thuế được áp dụng là 0,1%. Việc giảm thuế này được Quốc hội thông qua trong kỳ họp tháng 7 vừa qua nhằm hỗ trợ NĐT trong bối cảnh TTCK liên tục đi xuống.
Theo quy định tại Luật thuế TNCN có hiệu lực thi hành từ 1/1/2009, các khoản thu nhập từ đầu tư, kinh doanh chứng khoán phải chịu thuế. NĐT có thể lựa chọn 2 hình thức, nộp thuế theo năm với mức 20% lợi nhuận hoặc nộp thuế theo từng giao dịch với mức 0,1% trên giá trị giao dịch bán. Tuy nhiên, ngay cả với các NĐT lựa chọn hình thức nộp thuế theo tỷ lệ lợi nhuận, họ vẫn bị tạm thu 0,1% phí giao giao dịch và chỉ được hoàn trả vào cuối năm nếu có đầy đủ chứng từ chứng minh được kết quả hạch toán lỗ.
Thực tế là không nhiều NĐT lựa chọn phương thức nộp thuế theo năm, vì thủ tục hành chính phức tạp, tốn kém thời gian và công sức. Bên cạnh đó, NĐT cá nhân bị buộc phải đăng ký hình thức nộp thuế vào đầu năm, chứ không được tự do chuyển đổi hình thức. Do đó, gần như 100% NĐT buộc phải chọn hình thức nộp thuế theo từng giao dịch.
Năm 2011, cả 3 chỉ số chứng khoán của Việt Nam đều sụt giảm khá mạnh, trong đó mạnh nhất là HNX-Index khi mất tới 46,29% từ đầu năm đến nay. Tuy nhiên, theo thống kê của ĐTCK, từ đầu năm nay đến 12/12/2011, NĐT đã phải nộp tổng cộng 302,067 tỷ đồng tiền thuế. Con số này tương đương tổng giá trị một phiên giao dịch trên sàn HNX hiện nay và là một gánh nặng oằn vai các NĐT cá nhân trong một năm thua lỗ. Việc phải nộp hàng trăm tỷ đồng tiền thuế trong khi đại đa số đều thua lỗ nặng, đang là một thực tế rõ nét nhất cho sự phi lý của chính sách thuế hiện hành đối với NĐT cá nhân.

Miễn giảm thuế hay sửa đổi luật thuế?
Đã có quá nhiều lời than thở của giới đầu tư về sự bất công trong chính sách thuế TNCN đối với hoạt động đầu tư chứng khoán, nhưng đến nay các cơ quan quản lý cũng chưa có biện pháp khắc phục hữu hiệu.
Anh Nguyễn Hoài, một NĐT cá nhân chia sẻ: "Tôi sẵn sàng nộp thuế nếu kinh doanh chứng khoán có lãi. Tuy nhiên, từ đầu năm đến giờ toàn thua lỗ mà vẫn phải nộp thuế. Đây là một sự bất công đối với NĐT chứng khoán". Một số NĐT kiến nghị, các cơ quan chức năng cần xem xét sửa đổi lại quy định về thuế TNCN theo hướng: Thứ nhất, cho phép NĐT được tự do lựa chọn hình thức nộp thuế TNCN từ đầu tư chứng khoán vào cuối kỳ (theo tháng/quý), thay vì buộc phải lựa chọn từ đầu năm. Thứ hai, cho phép NĐT được kê khai và nộp thuế cuối kỳ thông qua các CTCK, thay vì bị khấu trừ trực tiếp ngay khi bán chứng khoán (đơn cử như các DN hiện nay chỉ phải kê khai và nộp thuế sau, thậm chí còn được giãn thời hạn nộp thuế đến năm sau thì NĐT lại không được).
Được biết, theo chương trình xây dựng luật 2012 của Quốc hội, việc sửa đổi Luật thuế TNCN sẽ được Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp vào cuối năm 2012. Như vậy, những sửa đổi, nếu có sẽ chỉ được áp dụng vào năm 2013.
Nguyễn Quang
đầu tư chứng khoán



Xem bài viết: NĐT cá nhân “cõng” hơn 300 tỷ đồng thuế năm 2011