Những phương tiện chúng ta dùng để dư báo tương lai, từ các kiểu thức
dự báo thời tiết cho đến dự báo lợi nhuận, các hệ thống mậu dịch của
các thị trường tư bản đều không thích đáng vì chúng không xét đến những
gì mà những người tạo ra chúng đã không hề tưởng tượng được. Nhưng
những gì không thể tưởng tượng được lại vẫn thường xuyên xảy ra nghiêm
trọng hơn mức chúng ta tưởng tượng.



Khuynh hướng tự nhiên của chúng ta khi đối phó với điều bất trắc vốn
dựa vào ngày hôm qua làm cơ sở báo trước ngày mai đã được gắn chặt với
hầu hết mọi hình thức phân tích mà doanh nghiệp phương tây vẫn sử dụng
hằng ngày. Các dự báo mức lời hàng quý của công ty, các kiểu thức định
giá rủi ro hằng ngày của các ngân hàng, các kiểu thức hành xử của các
nhà đầu tư khi TTCK biến động, các ngân sách và kế hoạch chiến lược,
các hệ thống đánh giá năng lực hoạt động và trả lương, mỗi hình thái
này đều sử dụng các kỹ thuật vốn được hình thành nhằm mục đích suy diễn
tương lai từ quá khứ. Nhưng nếu tương lai khó tiên đoán hơn nữa thì
sao? Đây là chỗ mà học thuyết Taled's Ludic đề cập.



Tuy nhiên, xét trên bình diện xác suất thống kê, cơ sở dự báo tốt nhất
về thời tiết ngày mai vẫn là thời tiết hôm nay, giống như hành động soi
kiếng chiếu hậu. Có thể nào phương tiện duy nhất chúng ta có được là
"kiếng chiếu hậu" và tất cả những gì chúng ta có thể làm được là nghĩ
ra những cách mới mẻ hơn nhằm sử dụng "kiếng chiếu hậu" đó?