Lựa chọn cổ phiếu khi kinh tế vĩ mô bất ổn

(Vietstock) - Vẫn có nhiều doanh nghiệp có độ an toàn và tiềm năng cao khi xét trên một số tiêu chí nhất định.
Trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước liên tục bất ổn, nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn và không thể duy trì kết quả kinh doanh khả quan.
Tuy vậy, vẫn có nhiều doanh nghiệp có độ an toàn và tiềm năng cao khi xét trên một số tiêu chí nhất định như: tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận hoạt động chính, tiềm năng từ lợi nhuận tài chính, cơ cấu nợ hợp lý và chỉ số thanh toán an toàn.
Dựa trên kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết công bố, dưới đây là danh sách các cổ phiếu thỏa mãn các tiêu chí này.
Cần để ý rằng danh sách cổ phiếu được lọc dựa trên các tiêu chí tổng quan, mà không xét đến đặc điểm cụ thể của từng công ty riêng biệt; và cũng chưa xét đến các yếu tố BCTC hợp nhất, riêng lẻ... hay thậm chí là các thủ thuật báo cáo tài chính. Dữ liệu được cập nhật đến ngày 20/08/2011.
Doanh thu có tăng trưởng? Tốc độ tăng trưởng doanh thu luôn là yếu tố cần xem xét khi đầu tư vào một công ty. Việc nhìn vào số liệu tăng trưởng doanh thu qua các năm có thể giúp có được một cái nhìn về khả năng phát triển của công ty trong những năm tiếp theo.
Yếu tố tăng trưởng doanh thu, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế khó khăn, sẽ cho chúng ta biết được nhiều điều: năng lực điều hành của đội ngũ lãnh đạo, phương án kinh doanh có hợp lý hay không, thị trường và mặt hàng kinh doanh có bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng… Đây là những vấn đề quan trọng đối sự sống còn của một doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, một công ty có kết quả kinh doanh vẫn tăng trưởng tốt trong môi trường kinh doanh khó khăn như hiện nay, thì nhiều khả năng sức bật tăng trưởng sẽ còn mạnh mẽ hơn khi kinh tế phục hồi.
Tuy nhiên, cũng cần để ý thêm về các khoản phải thu từ hoạt động bán hàng. Vì trên thực tế, các công ty có thể nới lỏng tín dụng bán hàng để thúc đẩy tăng trưởng doanh thu trong điều kiện tiêu thụ khó khăn.
Sau đây là danh sách các doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng doanh thu ấn tượng nhất trong 6 tháng đầu năm 2011 so với cùng kỳ năm trước.

Hoạt động chính có đang hiệu quả? Khi ra quyết đinh đầu tư, hoạt động kinh doanh chính của công ty nên được quan tâm xem xét. Tuy nhiên, cần chú ý là kết quả lợi nhuận cuối cùng trên báo cáo kết quả kinh doanh lại bao gồm hai nhân tố ngoài hoạt động chính là lợi nhuận từ hoạt động tài chính và lợi nhuận từ hoạt động khác.
Vì vậy, lợi nhuận từ hoạt động chính có thể được xác định theo công thức sau:
Lợi nhuận hoạt động chính (LN HĐC) = Doanh thu – Giá vốn hàng bán – Chi phí bán hàng – Chi phí quản lý doanh nghiệp – Lãi vay
Sau đó, xem xét hiệu quả của hoạt động chính thông qua các chỉ số về tỷ suất sinh lời của lợi nhuận chính trên doanh thu và vốn chủ sở hữu (VCSH).
Dựa vào kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm 2011, dưới đây là 15 cổ phiếu có tỷ suất sinh lời LN NĐC / DT cao nhất và 15 cổ phiếu có tỷ suất sinh lời LN HĐC/ VCSH cao nhất.

Có thể có nhiều điều thú vị từ lợi nhuận tài chính bất thường. Doanh thu hoạt động tài chính thường đến từ việc hạch toán các khoản như: lãi cho vay, lãi tiền gửi ngân hàng, lãi bán hàng trả chậm, trả góp, lãi đầu tư trái phiếu, cổ tức, lợi nhuận được chia, thu nhập từ hoạt động đầu tư, mua bán chứng khoán, thu hồi hoặc thanh lý các khoản vốn góp liên doanh, đầu tư vào công ty liên kết, đầu tư vào công ty con, lãi tỷ giá hối đoái…
Trong đó, lãi kinh doanh chứng khoán (ngắn hạn hoặc dài hạn), lãi chuyển nhượng vốn góp liên doanh, lãi tiền gửi ngân hàng, trái phiếu, cổ tức, lợi nhuận được chia là những khoản lợi nhuận đóng góp thường xuyên nhất cho hoạt động tài chính của các công ty trong những năm vừa qua.
Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường chứng khoán 6 tháng đầu năm 2011 chủ yếu đi xuống thì khả năng lợi nhuận đến từ việc kinh doanh cổ phiếu hay chuyển nhượng vốn là rất khó xảy ra.
Vì vậy lợi nhuận hoạt động tài chính trong 6 tháng đầu năm nhiều khả năng đến từ các nguồn còn lại như đã nêu ở phần trên.
Việc xem xét thuyết minh báo cáo tài chính để tìm hiểu nguồn gốc của kết quả hoạt động tài chính đột biến trong 6 tháng đầu năm 2011 sẽ giúp phát hiện ra những điều thú vị về nguồn tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, trái phiếu hay hoạt động góp vốn hiện tại của công ty.
Đây là những nguồn đem lại lợi nhuận tài chính khá chắc chắn và ít rủi ro. Các khoản mục này vững chắc sẽ giúp tăng độ an toàn và cải thiện hiệu quả trong hoạt động của công ty, trong trường hợp hoạt động chính gặp khó khăn.
Lợi nhuận hoạt động tài chính (LN HĐTC) = Doanh thu tài chính – Chi phí tài chinh + Lãi vay (dựa trên giả định Lãi vay đã được trừ đi khi tính hoạt động chính của công ty)
Dựa vào kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm 201, dưới đây là danh sách 15 công ty có lợi nhuận hoạt động tài chính tốt nhất trong thời gian qua.

Cơ cấu Nợ / VCSH. Cơ cấu nợ là yếu tố được quan tâm trong bối cảnh hiện nay. Trong đó nợ vay ngân hàng là điểm nóng, do lãi suất vay hiện đang đứng ở mức cao và đang bào mòn kết quả lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp.
Một tỷ lệ Nợ/VCSH càng thấp thì độ an toàn của công ty càng cao. Tuy nhiên, nếu tỷ lệ này quá thấp thì cũng không hoàn toàn là tích cực đối với hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
Vì vậy, cần xem xét tùy thuộc vào từng ngành nghề hoạt động của công ty và có lựa chọn công ty có cơ cấu vốn phù hợp.

Khả năng thanh khoản trong ngắn hạn. Sử dụng bộ chỉ số về thanh toán sẽ giúp nắm bắt khả năng thanh khoản của công ty trong ngắn hạn. Chỉ số này càng cao cho thấy khả năng thanh toán của công ty càng tốt. Các chỉ số thanh toán đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn hiện nay, khi sự thiếu hụt về dòng tiền là tương đối phổ biến ở hầu hết các doanh nghiệp.
Cũng cần xem xét đến một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng bộ chỉ số này như ngành nghề giữa các công ty khác nhau, hay yếu tố thời điểm trong hoạt động kinh doanh của công ty.
Bộ chỉ số thanh khoản gồm 3 chỉ số nhỏ: chỉ số thanh toán ngắn hạn, chỉ số thanh toán nhanh và chỉ số thanh toán tiền mặt.
Để an toàn, chúng ta sẽ chọn chỉ số thanh toán tiền mặt để xem xét trong giai đoạn hiện nay. Cần để ý thêm là một chỉ số thanh toán quá cao cũng không luôn là dấu hiệu tốt, bởi vì nó cho thấy tài sản của doanh nghiệp đang bị cột chặt vào “tài sản lưu động” quá nhiều và như vậy, hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp không cao.
Cũng nên lựa chọn chỉ số này thông qua việc xem xét, so sánh với các công ty có cùng ngành nghề hoạt động để có cái nhìn rõ hơn.

Trên đây là những công ty có các chỉ số tốt nhất đối với từng tiêu chí. Việc lựa chọn ra cổ phiếu phù hợp nhất cho danh mục đầu tư sẽ cần kết hợp thêm các tiêu chí đánh giá khác, theo từng khẩu vị đầu tư khác nhau.
Đức Nguyễn



Xem bài viết: Lựa chọn cổ phiếu khi kinh tế vĩ mô bất ổn