Xuất siêu - không vội mừng!
Nghe số liệu chính thức tháng 7.2011 xuất siêu (XS) 1,1 tỉ USD, không khỏi ngạc nhiên. Bởi mới đó, ước tính tháng 7 xuất khẩu (XK) 8,4 tỉ USD, nhập khẩu (NK) 8,6 tỉ USD, nhập siêu (NS) 200 triệu USD.
Nay chỉ sau ít ngày, chính thức XK lên thành 9,323 tỉ USD, NK lại tụt xuống còn 8,221 tỉ USD, nảy XS. Nhưng bình tâm suy xét, thấy nảy sinh một số chuyện phải bàn:
1. Trong ước tính sai số là đương nhiên, nhưng đây là số ước làm đảo ngược tình thế từ NS triền miên, nay thoắt XS, lập kỷ lục từ cổ chí kim. Số liệu đó đã được dùng để đánh giá, đề phương sách mới, nay với số chính thức liệu có phải thay đổi nhận định, xoay giải pháp không. Với kiểu số liệu này, đủ hiểu khi phải ước trước vài tháng, vài năm để vạch kế hoạch 5 năm, chiến lược 10 năm, rồi tầm nhìn vài chục năm, sẽ thế nào(!).
2. Tình cờ số XS 1,1 tỉ USD vừa bằng kim ngạch XK đá quý và kim loại quý tháng 7.2011 - thực ra là tái xuất vàng. Khi không được kinh doanh vàng miếng, tăm tia giá vàng thế giới cao, liền biến thành đồ trang sức bán. Loáng vài ngày, giá vàng thế giới dựng ngược, thị trường vàng trong nước náo loạn, vội nhập vàng lúc này giá đã cao hơn giá khi xuất. Thiệt hại quốc gia chịu, một nhóm người hả hê. Hơn nữa, tái xuất vàng 7 tháng tới 2,3 tỉ USD - đồng hạng với gạo, đứng thứ năm trong số 38 mặt hàng XK tên tuổi, nếu cứ ôm tái xuất vàng vào kim ngạch XK, liệu khi không còn món hời này nữa có đòi bóc ra để con số so sánh lúc nào cũng đẹp!
3. Lại dẫn rằng XS do XK dầu thô tăng. Có tình hình đó là do Nhà máy lọc dầu Dung Quất tạm ngừng “ăn”, nên mới tạm dư dầu để xuất, đâu phải dầu hút lên ê hề. Và nếu XS nhờ móc tài nguyên để bán, cũng không nên quá hãnh diện.
4. Trong số thêm kim ngạch XK có phần thuộc nhóm nông - lâm - thuỷ sản. Số tăng này phải chăng do các doanh nghiệp nước ngoài (chủ yếu là Trung Quốc), sang miền Bắc vét chè, tới Vĩnh Long mua khoai lang, lên Tây Nguyên gom càphê, xuống Cà Mau vơ tôm, lùng thịt ở miền Tây... Động thái trên vừa làm cho các doanh nghiệp XK của Việt Nam lao đao, vừa làm cho các bà nội trợ xót ruột vì giá thực phẩm ngất ngưởng.
5. Sáu tháng đầu năm, có 5 thị trường Việt Nam NS trên 1 tỉ USD. Trong đó, Trung Quốc đứng đầu về kim ngạch mà Việt Nam NS với 6,52 tỉ USD, chỉ tăng 237 triệu USD so với cùng kỳ năm 2010, còn NS từ Singapore là 2,13 tỉ USD, nhưng lại dẫn đầu về mức độ tăng là 1,25 tỉ USD so với cùng kỳ năm ngoái. Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan đang rượt đuổi để lên “ngôi hậu” đổ hàng vào Việt Nam. Trong bối cảnh đó, kim ngạch NK chính thức bớt 380.000USD chẳng nhằm nhò gì, nhưng oái oăm là nó lại diễn biến trái chiều. Nhóm hàng cần NK thì giảm. Nguyên phụ liệu giảm thì sản xuất hàng hoá tiêu dùng nội địa hay XK sẽ vơi; bớt máy móc thiết bị phụ tùng, sẽ có công trình chậm tiến độ, nhà máy thu hẹp sản xuất... Hai mặt hàng thuộc nhóm hàng hạn chế NK lại tăng. Xe ôtô nguyên chiếc từ 9 chỗ ngồi trở xuống từ 2.000 chiếc lên 2.402 chiếc, xe máy nguyên chiếc từ 4.500 chiếc lên 5.689 chiếc. Xem ra con số xuất siêu rất cần phải được xem lại.
Nguyễn Duy Nghĩa
lao động



Xem bài viết: Xuất siêu - không vội mừng!