Thiệt, hơn từ vụ hoán đổi cổ phần FPT
CTCP Tập đoàn FPT (FPT) vừa chốt danh sách để thực hiện việc hoán đổi cổ phần của các công ty con sang công ty mẹ. Vậy cổ đông nắm giữ cổ phần tại công ty con hay công ty mẹ sẽ được hưởng lợi gì trong chiến lược này?
* FPT phát hành gần 20 triệu cp hoán đổi với 3 công ty con
Sau khi bổ nhiệm CEO mới, FPT đã đặt ra mục tiêu “One FPT” bằng cách hợp nhất các công ty con về lại công ty mẹ, nhằm xây dựng FPT thành tập đoàn công nghệ thông tin và viễn thông hùng mạnh.

Giống như các trường hợp sáp nhập trước đây của KDC với NKD hay HT1 với HT2, để thực hiện mục tiêu này, FPT sẽ phát hành 19,83 triệu cổ phần để hoán đổi với các công ty con là CTCP Hệ thống thông tin FPT (FIS), CTCP Công nghệ phần mềm FPT (Fsoft) và CTCP Thương mại FPT (FPT Trading).
Theo kế hoạch, 1 cổ phần FIS được hoán đổi thành 1,22 cổ phần FPT, 1 cổ phần Fsoft thành 1 cổ phần FPT và 1 cổ phần FPT Trading thành 0,91 cổ phần FPT.
Câu hỏi được đặt ra lúc này là cổ đông nắm giữ cổ phần tại các công ty con và công ty mẹ, ai sẽ hưởng lợi hơn? Theo kết quả kinh doanh năm 2010, mức lợi nhuận trước thuế hơn 2.000 tỷ đồng của FPT chủ yếu đến từ CTCP Viễn thông FPT (FPT Telecom). Công ty con mang lại hiệu quả cao nhất cho FPT là FPT Telecom lại không nằm trong kế hoạch sáp nhập lần này. Như vậy, với sự vắng mặt của FPT Telecom, lợi nhuận trước thuế của FPT sau hợp nhất các công ty con sẽ không gia tăng đáng kể.
Theo tính toán của bộ phận phân tích CTCK Âu Việt (AVS), phần lợi nhuận tăng thêm cho FPT đến từ Fsoft với khoảng 33,9%, nhưng công ty con này chỉ đóng vào FPT 11,4% lợi nhuận trong năm qua. Do đó, phần lợi nhuận này chỉ giúp công ty mẹ tăng lợi nhuận thêm 3,9%. Tương tự, phần góp thêm 8,2% của FPT Trading chỉ giúp FPT tăng thêm 1,7% lợi nhuận, FIS là 1,8%.
Tổng cộng, việc sáp nhập 3 công ty con này sẽ giúp FPT gia tăng lợi nhuận thêm 7,4%.
Về phía các công ty con, có thể lấy FIS làm dẫn chứng để so sánh thiệt hơn với cổ đông của công ty mẹ. Theo như tính toán ở trên, việc hoán đổi 3,48 triệu cổ phần FIS để lấy 4,25 triệu cổ phần FPT thì công ty mẹ sẽ nhận thêm 7,74% lợi nhuận từ FIS, giúp FPT tăng khoảng 1,8% lợi nhuận trước thuế.
Ngược lại, các cổ đông nắm giữ cổ phần FIS trong những đợt được quyền mua với giá 10.000 đồng/cổ phần sẽ được hưởng lợi khoảng 200 tỷ đồng (lấy mức giá hiện tại của FPT là 5.0). Trong các lần phát hành cổ phần trước đây của FIS, có 82 CBCNV được mua 1,58 triệu cổ phần với giá 1.0 (bị hạn chế chuyển nhượng 1 năm).
Tương tự, có 93 CBCNV của FPT Trading được mua 1,4 triệu cổ phần với giá 1.0 (bị hạn chế chuyển nhượng 1 năm). Trong khi đó, các cổ đông hiện thời của FPT gần như không được lợi gì, thậm chí còn bị thiệt thòi vì sự pha loãng với lượng cổ phần phát hành thêm.
Việc pha loãng chưa dừng lại ở mức này, vì đến đầu tháng 12-2012, FPT sẽ phải phát hành thêm 20,8 triệu cổ phần cho cổ đông đã mua 1.800 tỷ đồng trái phiếu FPT tháng 9-2009.
Tóm lại, trong ngắn hạn, chỉ có những cổ đông thiểu số tại các công ty con có lợi nhất từ việc hoán đổi này. Về dài hạn, nếu FPT duy trì được tốc độ tăng trưởng cao, việc hợp nhất sẽ tạo ra giá trị gia tăng lớn hơn.
Tuy nhiên, trên quan điểm quản trị, trong khoảng thời gian chưa đầy 2 năm sau khi tách FPT Trading và FIS ra khỏi công ty mẹ, nay hợp nhất trở lại cho thấy FPT đang gặp khó khăn trong chiến lược phát triển.
Hải Hồ
sài gòn đầu tư tài chính



Xem bài viết: Thiệt, hơn từ vụ hoán đổi cổ phần FPT