Những giai đoạn đến mua bán chứng khoán chuyên nghiệp trên Internet.

Tác giả: Đoàn Thanh Tùng

Dù chỉ cần có người chỉ dạy một weekend thôi là bạn có thể mua bán chứng khoán. Nhưng muốn sống bằng nghề này thì phải cần nhiều yếu tố khác.

Bạn có một số vốn nhất định, để tiền nhà băng thì lời chẳng bao nhiêu, cho người thân mượn thì khi trả lại cũng chẳng sanh đẻ thêm đồng nào, cho vay lấy lãi thì sợ bị giật nợ. Dù đang đi học hay đi làm thì bạn cũng có thời gian rãnh rỗi, đi chơi nói chuyện phù phiếm với bạn bè, rốt cuộc cũng chỉ là chuyện phiếm thôi. Bạn muốn đầu tư vào một cái gì có lợi hơn cho bạn. Vậy là bạn có đủ hai yếu tố để chơi chứng khoán: Tiền bạc và thời gian.

Có nhiều người đem tiền nhào vào thị trường chứng khoán để rồi phá sản sau vài tháng. Đừng làm như thế. Chơi chứng khoán là một nghệ thuật nó đòi hỏi ba giai đoạn: chuẩn bị, thai nghén và thực thụ.

Giai đoạn chuẩn bị:

Giai đoạn chuẩn bị là giai đoạn dễ dàng nhất, vì nó đòi hỏi những điều kiện kỹ thuật mà thôi:

Internet

Muốn mua bán chứng khoán bằng Internet thì trước hết phải có… Internet. Không phải loại Modem chạy cọc cạch (khi bạn bấm chuột một cái thì bạn có đủ thời giờ ăn sáng lẫn ăn trưa) mà phải là tốc độc cao, ít nhất cũng phải thuộc hàng ADSL, không có rớt mạng nữa chừng, để khi bạn đang tung tiền bạc lên thị trường cái máy không chịu nghe lệnh của bạn thì khác nào hành động "đem con bỏ chợ", sớm muộn gì thì đồng tiền cũng "khăn gói" theo người khác.

Ngân khoản

Bạn mở một ngân khoản trong ngân hàng chấp nhận mua bán chứng khoán trên mạng (broker on line), sự thành bại của một người muốn mua bán chứng khoán lệ thuộc vào khả năng của nhà môi giới này rất nhiều, có thể nói tỷ lệ đến 1/3. Hiện nay có nhiều ngân hàng mở chi nhánh trên mạng cho những người muốn giao dịch chứng khoán. Bạn nên đi so sánh vài ba nhà môi giới. Những nhà băng chuyên môn làm việc trên mạng không có những chi tiêu giống nhà băng truyền thống cho nên họ có thể đẩy cước phí mua bán chứng khoán xuống đến hai hoặc ba lần. Điều quan trọng không kém là biểu đồ giá cả của thị trường chứng khoán phải hiện rất mau hay lập tức chứ không phải là 30 phút sau. Sự việc này đưa đến trình trạng là bạn quyết định chậm hơn thị trường, và do đó bạn sẽ bị mất tiền khi bán không kịp vì không phát hiện được cổ phần đang xuống.

Mệnh lệnh của bạn ban ra phải lập tức đến thị trường, nhà môi giới nào cho phép bạn sử dụng nhiều loại mệnh lệnh thì càng tốt cho bạn chừng đó. Tối thiểu thì bạn phải có lệnh Stop loss order*.

Giai đoạn thai nghén

Điều kiện cá nhân:

Hơn bất cứ nơi nào, đối với thị trường chứng khoán, sự hiểu biết là tiền bạc. Mục đích lúc này là làm sao biết cách vận hành của thị trường chứng khoán mà chẳng phải trả tiền vì mua chứng khoán không đúng lúc hay không đúng cổ phần.

Bạn phải quan sát thị trường chung quanh bạn, trong quốc gia bạn đang cư ngụ, đừng đi tìm một thiên đường chứng khoán nào khác khi bạn chưa có đủ trình độ. Sau một thời gian quan sát, bạn sẽ thấy có những cổ phần lên đều đều, và những cổ phần xuống ... đều đều. Có những cổ phiếu lên cứ trồi lên tụt xuống trong một khoảng giá nhất định, cũng có những cổ phần cứ lên xuống theo chu kỳ hàng năm, chẳng hạn từ tháng 1 đến tháng 6 thì lên, từ tháng 9 đến tháng 11 thì xuống. Những người kỹ lưỡng thì họ lưu chép tin tức giá cả 20 -30 cổ phần mà họ cho là dễ tiên đoán nhất. Bình thường thì chương trình Excel cũng được, hay cao siêu hơn thì chương trình Trade station. Chỉ biết vậy thôi là bạn có thể nhập cuộc rồi.

Để không mất tiền, bạn nên bắt đầu chơi chứng khoán bằng tài khoản ảo. Tài khoản ảo được lập ra để ...dụ khị bạn, cho phép bạn có tiền không có thật để bạn mua chứng khoán, tàì khoản ảo của bạn sẽ lời hay lỗ theo thị trường. Thành công với tài khoản ảo không hẳn hoi là bạn có khả năng mua bán chứng khoán vì bạn chưa có nếm mùi stress khi bạn giao dịch với số tiền thật nhưng thất bại thì kiến thức của bạn còn eo hẹp, nên trau dồi thêm.

Nếu nhà băng, hội đoàn hay tờ báo kinh tế nào mở cuộc thi mua bán chứng khoán thì bạn nên ghi danh chơi ngay, nó cho bạn tiếp cận thêm một bước với thị trường chứng khoán thật.

Song song đó, bạn phải tự trau dồi kiến thức chứng khoán của bạn, sự trao dồi kiến thức trong chứng khoán là một quá trình liên tục, không ngừng nghỉ. Thị trường chứng khoán là một môi trường luôn luôn thay đổi, càng ngày càng đa dạng. Nếu bạn không nên để cho mình mất tiền để mua bán chứng khoán thì bạn lại nên bỏ tiền vào sách vở, buổi thuyết trình, khóa học... liên quan đến chứng khoán. Siêu việt hơn hết là tìm được một người đỡ đầu, vừa đỡ tốn công vừa đỡ tốn tiền.

Thời kỳ thai nghén chấm dứt khi bạn thành thạo sự vận hành của thị trường mà bạn đã theo dõi, thiết lập được một hệ thống mua bán chứng khoán toàn diện, từ A đến Z, bạn tự biết nên mua cái gì và lúc nào. (What and When?) và bán nó khi giá lỡ rớt đến mức nào? (How much?)

Thời kỳ thực thụ:

Theo những người chuyên môn, thành công với chứng khoán chỉ nhờ 20 % những gì chúng ta học hỏi, 80 % kia là phải nhờ vào chính bản thân chúng ta.

Bạn có thể thuộc lào 50 cuốn sách, dự 60 buổi thuyết trình, thắng 70 lần trong tài khoản ảo để rồi quên... tất cả khi đứng trước một tình huống mà bạn bắt buộc phải quyết định.

Bạn nên bắt đầu mua bán từ từ với sự thận trọng tối đa. Vì nhu cầu an toàn, không nên “bỏ hết trứng vào một rỗ”, bạn nên chia đều tài sản, mua ít nhất là 3 cỗ phần khác nhau, tối đa thì 8-9 vì bạn khó theo dõi nhiều hơn nữa. Vã lại mua nhiều hơn thì bạn chỉ theo sự lên xuống của thị trường mà không có thể hơn các nhà đầu tư trong các quỹ chứng khoán chuyên môn được. Bạn phải ban lệnh stop loss ngay sau khi bạn ra lệnh mua cổ phiếu, tuân thủ kỹ luật cá nhân trong hệ thống mà bạn đã vạch ra. (Have a plan and trade your plan).

Vì nhu cầu an toàn, không nên mua dồn tiền vào bất cứ một cổ phần hơn 1/3 số tiền bạn đang có. Quan trọng nhất là sự đều đặn chứ không phải là lời thật nhiều tiền. Sau một thời gian bạn bị thua thì bạn phải dừng lại để tìm những khuyết điểm đã làm bạn thất bại. Nhưng sau một thời gian thắng liên tục thì bạn cũng ngừng lại, nghĩ ngơi vài ba ngày để kấy lại sự bình thản trong tâm hồn, không quá chủ quan để phạm vào những lỗi lầm đang tiềm ẩn.

Bạn thấy bạn có lời một cách đều đặn thì bạn nên chuyển đổi thời gian, việc làm và xoay qua làm việc bán thời gian hay một công việc nhàn rỗi hơn để có thêm thời gian chú tâm vào chứng khoán.

Bạn có thể trở thành chuyên môn, mua bán chứng làm nghề nghiệp chính khi tiền lời chứng khoán vượt qua tiền lương tháng của bạn một cách đều đặn. Và số tiền mặt mà bạn hiện có để chơi chứng khoán bằng 10 năm chi tiêu của bạn. Ví dụ như bạn chi tiêu 1.000 Euros mỗi tháng, thì bạn cần ít nhất là 1.000 Euros x 12 (tháng) x 10 (năm) = 120.000 euros.

Chơi chứng khoán là một nghệ thuật, đòi hỏi nhiều ở năng khiếu bản thân và khả năng chịu stress rất cao. Chúng ta chỉ nên nhập cuộc qua một thời gian quan sát và học hỏi. Nếu bạn tự thấy không có khả năng thì đừng nên gia nhập vì nó sẽ làm bạn mất nhiều hơn là được. Nếu bạn thấy có khả năng thì chúc mừng bạn, bạn đã vào một thế giới mà những đầu óc thông minh nhất thế giới đang tranh tài với nhau. Bạn có thể ngao nghêu đâu đó trên trái đất này với điều kiện là nơi đó có Internet. Bạn cũng có thể kiếm được nhiều tiền, ngang hàng với một người có bằng cấp cao đang nắm chức vụ quan trọng. Tự do không gian lẫn tài chánh là thành quả của bạn. Giấc mơ chỉ có giá trị khi chúng ta mở mắt mà mơ! !

Đoàn Thanh Tùng
Liège Belgium